Wakacje od ZUS - informacje szczegółowe
Wakacje od ZUS - informacje szczegółowe
W poprzedniej części opisałam Wakacje od ZUS szczegółowo pod kątem informacji ogólnych. W tym momencie przypomnę tylko, że z wakacji składkowych możesz skorzystać za jeden miesiąc w danym roku. Miesiąc wybierasz samodzielnie. Istotne jest tutaj to, że wniosek składasz miesiąc wcześniej, niż ten, za który chcesz uzyskać zwolnienie z opłacenia składek. Teraz skupimy uwagę na bardziej szczegółowych i technicznych informacjach, jakie będą potrzebne w nieco dalszej perspektywie czyli tuż po etapie złożenia wniosku o Wakacje od ZUS.
Zapraszam do dalszej części tej lektury :)
Kwoty refundacji
Zwolnienie obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru, która Cię obowiązuje. W przypadku wakacji składkowych nie stosuje się proporcjonalnego pomniejszenia podstawy wymiaru składek w sytuacji:
-
Twojej niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, za który zostałeś zwolniony z opłacenia składek,
-
gdy w trakcie tego miesiąca nastąpi ustanie podlegania ubezpieczeniom.
Kwoty, jakie możesz uzyskać z tytułu zwolnienia, są kwotami minimalnymi z najniższej podstawy. Oznacza to, że uzyskane zwolnienie nie będzie zbyt wysokie. Co więcej, jeśli opłacasz składki od wyższej podstawy to zrefundowana zostanie Ci tylko część minimalna. Kwoty refundacji z najniższych podstaw przedstawiają się następująco:
-
kod 0510/0512 kwota podstawy 4.694,40 zł
-
kod 0570/0572 kwota podstawy 1.290,00 zł
-
kod 0590/0592 kwota podstawy 1.276,60 zł
Kwota 1.276,60 zł z kodu 0590/0592 budzi duże wątpliwości, które na ten moment nie są jeszcze w żaden sposób wyjaśnione przez ZUS.
Składki, z których uzyskasz zwolnienie, sfinansuje budżet państwa. Oznacza to, że:
-
wliczają się one do Twojej przyszłej emerytury lub renty,
-
będziesz mieć uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
-
w miesiącu, za który uzyskasz zwolnienie, możesz normalnie prowadzić działalność gospodarczą, nie musisz jej zawieszać.
Pomoc de minimis
Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują nowe zasady udzielania pomocy de minimis – liczenia okresu udzielonej pomocy (https://uokik.gov.pl/nowe-zasady-pomocy-de-minimis)
Okres z którego wyliczamy udzieloną pomoc rozpatrujemy od dnia poprzedzającego zdarzenie wstecz 3 lata.
Przykład:
-
termin złożenia wniosku o wakacje składkowe – 10.11.2024
-
okres pomocy liczymy od 09.11.2021 – 09.11.2024 (okres rozpoczyna i kończy się tym samym dniem)
Informacje o udzielonej pomocy de minimis można sprawdzić na stronie UoKiK - https://sudop.uokik.gov.pl/search/aidBeneficiary
Uwaga! Do pomocy de minimis wliczamy amortyzację jednorazową. Limit roczny to maksymalnie 50.000 euro. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji ws wakacji składkowych należy pamiętać o doliczeniu uzyskanej kwoty do limitu de minimis. Okres przedawnienia w ZUS to 5 lat, zatem trzeba mocno pilnować i dobrze to wszystko wyliczać.
Zwolniony z opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe będzie mógł być płatnik składek, który dysponuje limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących go we wskazanym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne podlegających zwolnieniu.
Ważne! Zwolnienie w ramach wakacji składkowych stanowi tak zwaną pomoc de minimis. Jeśli chcesz skorzystać z wakacji składkowych, musisz dysponować limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących Cię w danym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne, z których chcesz uzyskać zwolnienie. Kwota pomocy publicznej otrzymanej w okresie 3 minionych lat nie może przekroczyć 300 tys. euro. To oznacza, że nie możesz skorzystać ze zwolnienia, jeśli wyczerpałeś limit otrzymanej pomocy 300 tysięcy euro w okresie trzech ostatnich lat.
Zbieg tytułów do ubezpieczeń
W przypadku zbiegu tytułów ubezpieczeń z pomocą przychodzi art. 9. Osobom będącym w spółkach - art. 9 ust. 2.
Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.
Osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności.
Zawieszenie działalności gospodarczej
Na moment składania wniosku o wakacje składkowe musisz być płatnikiem składek. Jako płatnik traktowany jest również prowadzący działalność, który ma zawieszoną działalność w momencie składania wniosku. Jeśli w listopadzie 2024 roku masz zawieszoną działalność, możesz złożyć wniosek w listopadzie br. o zwolnienie z opłacenia składek za grudzień br. Uzyskasz zwolnienie z opłacenia składek za grudzień, jeśli odwiesisz działalność w grudniu. Istotne jest, abyś w październiku podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu działalności choć jeden dzień. Jeśli Twoja działalność była zawieszona przez cały październik, nie spełnisz jednego z warunków niezbędnych do uzyskania ulgi.
Wspólnik spółki cywilnej
O zwolnienie z opłacania składek możesz ubiegać się również wtedy, gdy jesteś wspólnikiem spółki cywilnej, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność i wpisana do CEiDG.
Jako wspólnik złóż wniosek ze swojego profilu płatnika składek na PUE/eZUS, a nie z profilu spółki, której jesteś wspólnikiem.
Ważne! Wspólnicy spółki cywilnej jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisani do CEIDG są płatnikami składek na własne ubezpieczenia. Spółka cywilna jest płatnikiem składek tylko wtedy, gdy zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców. Oznacza to, że wspólnicy spółki cywilnej powinni rozliczać się na swoim indywidualnym koncie płatnika, a nie na koncie spółki. Dlatego wspólnicy spółek cywilnych zainteresowani wakacjami składkowymi, którzy rozliczają się na koncie spółki, powinni założyć swoje konto w ZUS.
Wniosek o wakacje składkowe
-
Jak i kiedy złożyć wniosek
Aby skorzystać z wakacji składkowych, złóż wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc). Wniosek możesz złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS. Wnioski złożone w innej formie nie zostaną rozpatrzone.
Rozpatrzone zostaną tylko te wnioski, które wpłyną do ZUS w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chcesz być zwolniony z opłacania składek. Jeśli złożysz wniosek w innym terminie, np. dwa miesiące wcześniej lub już w miesiącu, za który masz być zwolniony, taki wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. Wniosek nierozpatrzony do dnia zgonu wnioskodawcy również pozostawia się bez rozpoznania.
Wniosek RWS możesz złożyć od 1 listopada 2024 r. Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem zwolnienia z opłacenia składek za grudzień 2024 roku, złóż wniosek RWS do 30 listopada 2024 roku.
Wniosek RWS jest wnioskiem edytowalnym, do którego pobrane będą dane identyfikacyjne płatnika składek, a także domyślnie będzie wypełniony okres zwolnienia (miesiąc złożenia wniosku +1).
Część wniosku stanowi blok z danymi, które potwierdzają, że spełniasz warunki do uzyskania zwolnienia – m.in. oświadczenie o korzystaniu z pomocy publicznej de minimis czy osiągniętym przychodzie. Oświadczenia do wniosku są składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Wniosek, o którym mowa w art. 17a ust. 1, zawiera:
1) dane płatnika składek:
a) imię i nazwisko,
b) numer NIP i numer PESEL, a jeżeli nie nadano tych numerów lub jednego z nich - serię i numer dowodu osobistego albo paszportu;
2) wskazanie miesiąca kalendarzowego, w którym płatnik składek zamierza skorzystać ze zwolnienia z opłacenia składek, o których mowa w art. 17a;
3) oświadczenia, że na dzień złożenia wniosku płatnik składek spełnia warunki, o których mowa w art. 17a ust. 1 pkt 2 i 3;
4) zaświadczenia o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jaką otrzymał w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku, albo oświadczenie o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
5) informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, dotyczące tego przedsiębiorcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, na których pokrycie ma być przeznaczona pomoc de minimis, o których mowa w art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 702).
Informacje jak wypełnić wniosek RWS na PUE ZUS/eZUS znajdziesz w instrukcji (plik pdf 3,4 mb)
-
Kiedy i jak dowiesz się, czy otrzymasz zwolnienie ze składek
ZUS rozpatruje wnioski zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Informacje w sprawie wniosku ZUS udostępni na Twoim koncie płatnika PUE/eZUS. Dodatkowo informacje o nowych wiadomościach w sprawie wniosku ZUS prześle na adres e-mail lub numer telefonu, który podasz na PUE/eZUS. Jeśli zostaniesz w całości zwolniony ze składek, otrzymasz informację. Jeśli ZUS przyzna Ci częściowe zwolnienie, lub gdy nie przyzna Ci ulgi, wyda w tej sprawie decyzję. Decyzję również przekaże na Twoje konto płatnika na PUE/eZUS.
-
Jak się odwołać od decyzji ZUS
Od decyzji wydanej przez ZUS możesz się odwołać. Odwołanie składasz za pośrednictwem ZUS do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego według Twojego miejsca zamieszkania. Masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji.
Odwołanie możesz złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu, wtedy pracownik ZUS spisze odwołanie. Powinno ono zawierać: oznaczenie sądu, Twoje imię, nazwisko i adres, znak i datę decyzji, uzasadnienie odwołania, Twój podpis lub podpis Twojego pełnomocnika. Nie zapłacisz opłaty podstawowej od wniesienia odwołania.
Dokumenty rozliczeniowe w trakcie wakacji składkowych
-
Jakie dokumenty zgłoszeniowe składasz na wakacjach składkowych
Z uwagi na wprowadzenie wakacji składkowych wprowadzono również nowe kody tytułów ubezpieczeń - 0514, 0574, 0594.
Podejmujesz w tym zakresie działania, bowiem musisz dokonać przerejestrowań na odpowiednie kody. Robisz to w następujący sposób:
-
dokonujesz „przerejestrowania” (wyrejestrowania z dotychczasowego kodu i zarejestrowania na nowy) osoby korzystającej z wakacji składkowych,
-
otwierasz dodatkowy kod tytułu ubezpieczenia – 0514, 0574, 0594 – składając dokument ZUA z datą pierwszego dnia wnioskowanego miesiąca rozpoczęcia wakacji składkowych,
-
zamykasz wcześniej otwarty kod tytułu ubezpieczenia - 0514, 0574, 0594 składając dokument ZWUA zgodnie z zasadami składania dokumentów zgłoszeniowych z datą ostatniego dnia miesiąca wnioskowanego miesiąca wakacji składkowych (data na dokumencie wskazująca pierwszy dzień miesiąca następnego po miesiącu wakacji składkowych).
Konieczność złożenia dodatkowych dokumentów ZUA/ZWUA wynika z przepisów ZUS. ZUS jednak nie podjął jeszcze ostatecznej decyzji w sprawie wakacji składkowych i obowiązku dokonywania z tego tytułu przerejestrowań. Na ten moment duży problem techniczny posiada aktualnie program Płatnik.
Szczególną uwagę należy zachować przy kodzie 0590 - przerejestrowania należy dokonywać wyłącznie w mcu 12/2024. Od 01/2025 od razu należy dokonać zwrotnego przerejestrowanie, aby nie pozbawić się możliwości kontynuowania obniżonego ZUSu.
W ZUS zamknęły się możliwości "klonowania" deklaracji. ZUS będzie sporządzał deklaracje rozliczeniowe za podatników ale niejednokrotnie będą one wadliwe. Zatem dopilnuj i złóż swoją deklarację miesięczną sam lub z pomocą Twojej Księgowej.
-
Jakie dokumenty rozliczeniowe składasz na wakacjach składkowych
Za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek płatnik składek, czyli Ty, przesyłasz:
1) deklarację rozliczeniową;
2) imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez budżet państwa za osobę opłacającą składki za siebie;
3) imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez osobę opłacającą składki za siebie;
4) w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych - imienne raporty za tych ubezpieczonych.
Deklaracje rozliczeniowe oraz imienne raporty miesięczne, które nie zostały złożone zgodnie z powyższym, sporządza ZUS.
Oznacza to, że za miesiąc, w którym korzystasz z wakacji składkowych, składasz następujące dokumenty rozliczeniowe w obowiązującym terminie:
-
ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;
-
05 14 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
-
05 74 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),
-
05 94 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).
-
-
ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie masz zwolnienia z tej składki;
-
ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zatrudniasz pracowników lub zleceniobiorców;
-
ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.
Jeśli masz zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, a opłacasz składki tylko za siebie, nie wykazujesz tego w deklaracji.
Jeśli masz obowiązek opłacania składek za innych ubezpieczonych, uwzględniasz w deklaracji ich składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Jeżeli nie złożysz wymaganych dokumentów, ZUS zrobi to za Ciebie. Zestaw właściwych dokumentów ZUS utworzy na podstawie dostępnych w systemie danych, ale nie będą one obejmowały dokumentów za Twoich pracowników. Utworzenie dokumentów może się wiązać również z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.
-
Jakie dokumenty rozliczeniowe składasz, kiedy nie uzyskasz zwolnienia ze składek
Jeśli nie otrzymasz ulgi, musisz wysłać dokumenty o rozliczeniu składek na zasadach ogólnych oraz opłacić składki za miesiąc, o który wnioskowałeś. Zrób to również wtedy, gdy składasz odwołanie. Jeśli sąd zmieni decyzję wydaną przez ZUS, to skorygujesz te dokumenty i możesz złożyć wniosek o zwrot nadpłaty, o ile będzie występowała.
Konsekwencje wakacji składkowych
-
Wakacje składkowe a podatek dochodowy
Dla przedsiębiorcy składki finansowane w ramach wakacji składkowych będą przychodem zwolnionym od podatku o czym mówią art. 21 ust. 1 pkt 160 u.p.d.o.f./art. 10 u.z.p.d. Wolne od podatku będą kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, fundusz pracy i fundusz solidarnościowy w wartości objętej wakacjami składkowymi.
Składek objętych wakacjami składkowymi:
- podatnik opodatkowany na zasadach ogólnych (skala podatkowa, podatek liniowy) nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów lub odliczyć od dochodu (art. 23 ust. 1 pkt 55a u.p.d.o.f.; art. 26 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.);
- podatnik opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym nie będzie mógł odliczyć od przychodów (art. 11 ust. 1 u.z.p.d.).
Ważne! Wakacje składkowe będą neutralne podatkowo, nie będzie przychodów ale też nie będzie kosztów zatem będziemy mieć większy podatek do zapłaty.
-
Czy wakacje składkowe wpływają na świadczenia z ZUS
Wakacje składkowe nie mają wpływu na uprawnienie do korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe za miesiąc objęty zwolnieniem są finansowane z budżetu państwa. W czasie wakacji składkowych zachowana zostaje ciągłość ubezpieczenia chorobowego. Okres wakacji składkowych nie jest okresem przerwy w ubezpieczeniach.
Wpływ na podstawę wymiaru zasiłku ma:
- płatnik wykazujący minimalną podstawę
- płatnik wykazujący podstawę wyższą niż minimalna
Ważne! Wakacje składkowe nie przerywają świadczeń chorobowych czy macierzyńskich ale mają bardzo duży wpływ na podstawy tych świadczeń.
-
Wakacje składkowe a przyszła emerytura
Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy składkowe i nieskładkowe. Aby uzyskać minimalną emeryturę wymagany minimalny okres składkowy to 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Okres wakacji składkowych jest okresem ubezpieczenia wobec czego będzie to okres zaliczany do odpowiedniego stażu emerytalnego jako okres składkowy.
Należy zwrócić tutaj szczególną uwagę na inny fakt a mianowicie na to, czy składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansowane z budżetu zwiększą kapitał na rzecz świadczenia emerytalnego. Jak dotąd wprost z przepisów to niestety nie wynika wobec czego można się spodziewać, że nie zostanie to uwzględnione w kapitale emerytalnym.
Ważne! Wakacje składkowe mają wpływ na przyszłą emeryturę - czekamy tutaj na rozwój wypadków.
-
Wakacje składkowe a zasiłek dla bezrobotnych
Okres wakacji składowych nie wpływa negatywnie na prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Miesiąc zwolnienia zalicza się do 365 dni opłacania składki na fundusz pracy.
Ważne! Zasiłek dla bezrobotnych - okres wakacji składkowych zabezpiecza ten stan rzeczy.
Podsumowanie - warto wiedzieć Z wakacji składkowych będziesz mógł skorzystać niezależnie od tego, w jakiej formie rozliczasz podatek dochodowy (PIT, ryczałt, karta podatkowa). Nie musisz martwić się, że wakacje składkowe spowodują przerwę w opłacaniu składek i utracisz prawo do zasiłku chorobowego lub Twoja przyszła emerytura będzie niższa. W miesiącu, kiedy skorzystasz z rozwiązania Twoje składki na ubezpieczenia społeczne zostaną opłacone z budżetu państwa a Ty będziesz mieć zachowaną ciągłość świadczeń. To Ty także zdecydujesz, czy w czasie kiedy korzystasz z wakacji składowych wyjedziesz na urlop czy nadal będziesz pracować, osiągać przychód i wystawiać faktury. Wsparcie będzie udzielane Ci w trybie pomocy de minimis. Składając wniosek do ZUS złożysz oświadczenie o uzyskanej dotychczas pomocy w tej formule.
Wakacyjne Q&A
-
Jak interpretować następujący zapis dotyczący warunku uzyskania wakacji składkowych: „co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok Twój roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro”? Jeżeli wniosek dotyczy grudnia 2024 r., to czy należy wziąć pod uwagę przychód za lata 2022 i 2023? Jeśli założymy, że w 2022 r. przychód nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro, to czy w 2023 r. musi on wynieść 0 (płatnik nie miał przychodu), czy też wystarczy, żeby nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro? Czy w 2023 r. przychód może być wyższy?
Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku. W opisanym przypadku chodzi o rok kalendarzowy 2022 albo 2023.
Jest to jednoznacznie określone w ustawie. Mowa w niej o przypadku, kiedy przedsiębiorca w dwóch poprzedzających latach nie osiągnął przychodu lub w jednym z dwóch poprzedzających lat osiągnął przychód nieprzekraczający równowartości 2 mln euro.
-
Jak interpretować limit osób zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego, od którego zależy możliwość korzystania przez przedsiębiorcę z tzw. wakacji składkowych? Przykładowo, przedsiębiorca w październiku br. będzie zgłaszał do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego: a) przez cały miesiąc 6 pracowników (6 osób zgłoszonych do ubezpieczeń) oraz do 19 października br. 2 pracowników, ze względu na to, że zostają rozwiązane ich umowy o pracę zawarte na czas określony (2 osoby zgłoszone do ubezpieczeń), a także b) od 1 do 25 października br. jednego zleceniobiorcę (1 osoba zgłoszona do ubezpieczeń) i od 28 do 31 października br. jednego zleceniobiorcę (1 osoba zgłoszona do ubezpieczenia). W ciągu miesiąca przedsiębiorca będzie zgłaszał do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego łącznie 11 osób (wraz ze sobą), jednak w żadnym dniu tego miesiąca liczba osób zgłoszonych do tych ubezpieczeń nie przekroczy 10 osób. Czy przedsiębiorca spełnia warunek zgłaszania do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 osób?
Gdy określa się limit osób zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego, należy przyjmować sumę osób zgłoszonych do tych ubezpieczeń w ciągu danego miesiąca. Oznacza to, że w przedstawionym przykładzie płatnik nie spełni warunku limitu ubezpieczonych, ponieważ w ciągu miesiąca będzie miał zgłoszonych do ubezpieczeń łącznie 11 osób (wraz ze sobą).
Płatnik może skorzystać z wakacji składkowych, jeżeli m.in. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych.
Użyty w ustawie zwrot „miał zgłoszonych” wskazuje wprost na faktyczne zgłoszenie ubezpieczonych do ZUS od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.
Czas trwania umowy nie ma znaczenia. Mogła zostać zawarta nawet na 3 dni.
-
Na jaki dzień będzie weryfikowany limit osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego lub zdrowotnego?
Limit ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń dotyczy miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.
Przykładowo, aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu, wniosek musi być złożony w listopadzie. Zatem badanie stanu zgłoszeń do ubezpieczeń dotyczy października.
Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników i co miesiąc rozlicza składki tylko za siebie na dokumencie ZUS DRA, to za miesiąc, w którym zostanie mu udzielone zwolnienie z opłacania składek (wakacje składkowe), będzie zobowiązany złożyć:
-
-
-
ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;
-
05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, albo
-
05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS), albo
-
05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus),
-
ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej (zgłoszonym do ZUS) i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskał zwolnienia z tej składki;
-
ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.
-
-
-
Jak będą wyglądały deklaracje, jeśli osoba będzie chciała odprowadzić składki od podstawy wyższej niż minimalna wynikająca z kodu tytułu do ubezpieczeń?
Zgodnie z art. 18d ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 18 ust. 8 (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia) albo art. 18a ust. 1 (30% minimalnego wynagrodzenia), lub podstawa wymiaru składek ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 (indywidualnie ustalona podstawa wymiaru składek dla osoby korzystającej z ulgi mały ZUS+). Intencją ustawodawcy było to, by obniżyć obciążenia z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych poprzez zwolnienie takich osób z obowiązku odprowadzania składek przez jeden miesiąc kalendarzowy w każdym roku kalendarzowym – przy zachowaniu ciągłości ubezpieczenia. Oznacza to, że przepisy nie przewidują możliwości zadeklarowania wyższej podstawy wymiaru za miesiąc objęty tzw. wakacjami składkowymi niż wskazana w art. 18d (nie mogą rozliczyć dodatkowych składek finansowanych przez siebie od nadwyżki).
-
Jeśli przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie za siebie, to czy do bloku X deklaracji DRA przenosimy wszystkie podstawy bez względu na to, czy składki od nich zostały opłacone z budżetu państwa, czy nie? Jaki kod tytułu ubezpieczenia należy wtedy wpisać w tym pliku? Czy może wówczas deklarację DRA wypełniamy tak samo jak w przypadku zatrudniania pracowników z pominięciem bloku X?
Dokument DRA za miesiąc wakacji składkowych należy wypełnić tak samo jak w przypadku zatrudnienia pracowników, czyli z pominięciem bloku X.
-
Czy składki na Fundusz Pracy za przedsiębiorcę w miesiącu korzystania z wakacji składkowych mają nie być wykazane w żadnym miejscu na DRA?
W przypadku gdy przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie, został zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy/Fundusz Solidarnościowy, to w dokumencie ZUS DRA w ogóle nie wykazuje tej składki.
-
Art. 18d. ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw brzmi: „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek, o których mowa w art. 17a, stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 18 ust. 8 albo art. 18a ust. 1, lub podstawa wymiaru składek ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2. Przepisów art. 18 ust. 9 i 10 nie stosuje się.”. Co oznacza to ostatnie zdanie? Czy w sytuacji, gdy w miesiącu korzystania z wakacji składkowych przedsiębiorca ma prawo do pomniejszenia proporcjonalnego składek, zwolnienie za ten miesiąc w ogóle nie przysługuje? Czy może chodzi o to, że wówczas składki finansowane z budżetu państwa wykazuje się na DRA w wysokości nie najniższej obowiązującej przedsiębiorcę, tylko proporcjonalnej?
Ten zapis oznacza, że dla okresu wakacyjnego nie ma proporcjonalnego zmniejszania podstaw. Za ten okres płatnik otrzymuje bonus w postaci składek sfinansowanych z budżetu państwa za cały miesiąc.
Płatnik, który ma zaległości w opłacaniu składek, może skorzystać z wakacji składkowych. Stan rozliczeń nie ma wpływu na możliwość skorzystania z tej ulgi.
-
Czy płatnik musi czekać na informację o rozstrzygnięciu wniosku RWS, aby złożyć deklaracje rozliczeniowe uwzględniające wakacje składkowe?
Dopiero po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia płatnik ma obowiązek złożyć dokumenty uwzględniające wakacje składkowe. Jeżeli wniosek nie zostanie rozstrzygnięty przed terminem składania dokumentów rozliczeniowych za okres, za który płatnik zawnioskował o zwolnienie, ma obowiązek złożyć za ten okres komplet dokumentów z rozliczeniem składek na dotychczasowych zasadach. Po otrzymaniu zwolnienia płatnik złoży korektę dokumentów z rozliczonymi składkami wakacyjnymi.
-
Jak będzie wyglądała korekta danych zawartych we wniosku? Czy płatnik będzie mógł wycofać wniosek lub zrezygnować z wakacji, aby skorzystać z nich w innym miesiącu danego roku?
Płatnik może wycofać wniosek do momentu jego rozstrzygnięcia. Rozstrzygnięcie oznacza:
-
-
-
informację o zwolnieniu,
-
odmowę zwolnienia,
-
pozostawienie bez rozpatrzenia,
-
umorzenie postępowania
-
lub odmowę wszczęcia postępowania.
-
-
Płatnik będzie mógł również skorygować wniosek do momentu jego rozstrzygnięcia. Korekta lub uzupełnienie wniosku będą możliwe na takich samych zasadach jak w przypadku wniosku podstawowego – elektronicznie na PUE. Przy czym korekcie mogą podlegać dane dotyczące pomocy publicznej. Pozostałe warunki są na oświadczenie i nie trzeba podawać dla nich danych.
Jeśli płatnik stwierdził, że np. nie spełnił warunku przychodowego, nie będzie miał jak skorygować wniosku w tym zakresie. W takim przypadku powinien się zastanowić nad jego wycofaniem.
Jeśli klient będzie chciał wycofać lub uzupełnić korektę wniosku, system podpowie mu datę wniosku, który został złożony i nie jest jeszcze rozpatrzony.
Tak, komornik sądowy będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych.
Co prawda ustawa o komornikach sądowych stanowi, że nie są oni przedsiębiorcami, jednak art. 33 ust. 3 tej ustawy wskazuje, że do komornika stosuje się przepisy (m.in.) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. W myśl zaś art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Do osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ma natomiast zastosowanie art. 18a, który daje prawo do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jako kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Do tych osób ma zastosowanie również art. 18c ustawy, który dotyczy ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zależnie od wysokości dochodu.
W konsekwencji komornicy sądowi mają prawo do tzw. preferencyjnych składek oraz do ulgi mały ZUS+. Nie mają natomiast prawa do ulgi na start, której zasady są uregulowane w art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców.
Czy w przypadku wspólników spółek cywilnych do liczby ubezpieczonych wliczamy osoby ubezpieczone zgłoszone na koncie spółki?
Płatnik może skorzystać z wakacji składkowych, jeżeli m.in. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych. Użyty w ustawie zwrot „miał zgłoszonych” wskazuje wprost na faktyczne zgłoszenie ubezpieczonych do ZUS przez płatnika wnioskującego o zwolnienie od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku. Czyli muszą to być ubezpieczeni zewidencjonowani na koncie danego płatnika.
Jeżeli wniosek o wakacje składkowe składa wspólnik spółki cywilnej, to do limitu ubezpieczonych należy wliczyć jedynie ubezpieczonych zgłoszonych na jego osobistym koncie płatnika.
W przypadku wspólników spółek cywilnych do liczby ubezpieczonych nie będą wliczane osoby ubezpieczone, które są zgłoszone na koncie spółki cywilnej jako płatnika.
Do stanu posiadania limitu osób ubezpieczonych wlicza się co najmniej jeden dzień aktywnego zgłoszenia w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku do ubezpieczeń emerytalno-rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że badanie limitu odbywa się w ramach całego miesiąca i do jego ustalenia wliczane są wszystkie osoby, które w danym miesiącu podlegały ubezpieczeniu chociaż jeden dzień. Przy czym osoby, które cały miesiąc przebywały na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym lub pobierały zasiłek macierzyński, nie są wliczane do liczby ubezpieczonych.
Do liczby ubezpieczonych będą natomiast wliczone osoby, które są cały miesiąc na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym oraz które mają wykazany kod świadczenia/przerwy 151 (okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku) i 152 (okres nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy).
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
-
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2024 r. poz. 572).
-
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2024 r. poz. 1296).
-
art. 33 ust.3 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2023 r., poz. 1691) - Komornik sądowy może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na zasadach dotyczących osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Na tym kończymy drugą i jednocześnie ostatnią część publikacji z serii: "Wakacje od ZUS"
w całości poświęconej zagadnieniom szczegółowym.
Dziękuję za uwagę!
Polecam i zapraszam
„MANUFAKTURA.KONIN” – TWOJA KSIĘGOWOŚĆ
Wakacje od ZUS - informacje ogólne
Wakacje od ZUS - informacje ogólne
Rząd wprowadził rozwiązanie o nazwie Wakacje od ZUS. W promocyjnych materiałach rządowych czytamy m.in, że:
„Wakacje składkowe to liczne korzyści dla przedsiębiorcy. Dzięki rozwiązaniu: corocznie obniżysz koszty prowadzenia działalności gospodarczej, Twoje składki na ubezpieczenia społeczne w wybranym przez Ciebie miesiącu zostaną opłacone przez państwo, będziesz mieć ciągłość świadczeń, masz wybór – to Ty decydujesz, czy w miesiącu zwolnionym od składek wyjedziesz na urlop czy pracujesz i osiągasz z tego tytułu przychód.
W każdym roku - po spełnieniu warunków - będziesz mógł skorzystać z ulgi, która odpowiada maksymalnie sumie miesięcznych własnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Jeżeli w danym roku zmienią się wysokości składek, będzie Ci przysługiwała większa wartościowo ulga. Ustawa, która wprowadza wakacje składkowe została przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii wspólnie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych."
Ale czy na pewno tak jest? W naszej ocenie nie do końca jest to prawdą, bowiem wszystko zależy od punktu widzenia. Po wnikliwych analizach z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że jest to rozwiązanie, które owszem, zwolni Cię z płacenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, jednakże symbolicznie. Dlaczego? Otóż dlatego, że nikt na tym etapie nie mówi Ci o zasadniczym fakcie. Zgodnie z zapisami ustawy jesteś zobowiązany przygotować całą dokumentację, przeprowadzić jej szczegółowe analizy i napisać wnioski do ZUS z inną wymagalną dokumentacją, którą rzecz jasna nie zawsze potrafisz sam sporządzić. W takiej sytuacji będziesz zmuszony skorzystać z wiedzy, doświadczania i usług Twojej Księgowej, za które zapłacisz. Czy zatem pozyskane oszczędności będą godne Twojej uwagi? Czy skórka ta jest warta wyprawki? Sam zdecydujesz co z tym fantem zrobisz. Do wyboru masz trzy opcje: zrobić to wszystko samemu, zlecić usługę Twojej Księgowej lub zwyczajnie odpuścić. Zanim jednak podejmiesz tak ważną decyzję zapraszam Cię do zapoznania się ze wszystkimi niezbędnymi informacjami.
Zapraszam do lektury :)
Czym są wakacje składkowe
To ulga przeznaczona wyłącznie dla przedsiębiorcy czyli dla Ciebie. Daje Ci ona realną możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS wyłącznie na Twoje własne:
-
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe,
-
dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - jeśli podlegałeś ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku o zwolnienie oraz w miesiącu, który go poprzedzał.,
-
Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy – jeśli je opłacasz.
Ulga ta definitywnie wyłącza tych przedsiębiorców, którzy korzystają z ulgi na start, bowiem Ci opłacają wyłącznie składkę zdrowotną.
Wakacje od ZUS obejmują okres tylko jednego, dowolnie wybranego przez Ciebie miesiąca w każdym roku kalendarzowym. Nie obejmują jednak składek na ubezpieczenie zdrowotne ani składek, które masz obowiązek opłacać za osoby, które ubezpieczasz, czyli np.: za swoich pracowników lub zleceniobiorców (pracownika czy sp. z o.o. ten zapis nie dotyczy). Zwolnienie jest dobrowolne, sam zatem decydujesz czy i kiedy będziesz chciał z niego skorzystać. Ulga ta nie obejmuje zwolnienia z opłacania przez Ciebie składki zdrowotnej i jest przyznawana na Twój wniosek złożony wyłącznie drogą elektroniczną.
Kogo dotyczą wakacje składkowe
Zwolnienie z opłacania składek ZUS w systemie tzw. wakacji składkowych nie dotyczą wszystkich. Grupami, które mogą skorzystać z zapisu tej ustawy są wyłącznie przedsiębiorcy opłacających składki z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oparte na wpisie do CEIDG (KRS w tej sytuacji odpada) – mówi o tym art. 8 ust 6 pkt 1. Do tych uprzywilejowanych grup należą:
1. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, w tym komornicy oraz
2. wspólnicy spółki cywilnej dla których składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe są obowiązkowe.
Wszyscy w/w muszą być zgłoszeni na odpowiednich kodach do tytułów ubezpieczeń. Kody ZUS biorące udział w tej zabawie to:
- 0510/0512 (art. 18),
- 0570/0572 (art. 18a),
- 0590/0592 (art. 18c).
Nie ma tutaj absolutnie żadnego znaczenia wybrana forma opodatkowania.
Kogo nie dotyczą wakacje składkowe
-
opłacających wyłącznie składkę zdrowotną
-
wspólników spółki jawnej
-
wspólników spółki partnerskiej
-
wspólników spółki komandytowej
-
udziałowców jednoosobowych spółek z o.o.
-
osób współpracujących
-
twórców
-
artystów
-
osób prowadzących placówki oświatowe
Od kiedy obowiązują wakacje składkowe
Od 1 listopada 2024 roku możesz wnioskować o swoje wakacje składkowe. Stosowny wniosek o skorzystanie z ulgi złożysz elektronicznie za pomocą swojego profilu w PUE ZUS.
Ważne!
W 2024 roku z wakacji składkowych możesz skorzystać tylko w grudniu, czyli wniosek składasz w listopadzie. Nie ma przeszkód, abyś w grudniu 2024 roku złożył kolejny wniosek o zwolnienie za styczeń 2025 roku. W takim przypadku możesz mieć zmniejszone obciążenie składkowe za dwa miesiące z rzędu.
Warunki do spełnienia w wakacjach składkowych
Warunki, jakie musisz wypełnić są 4 i muszą być spełnione wszystkie. Są to warunki kwotowe i liczbowe. Możesz zatem skorzystać z wakacji składkowych, jeśli jesteś przedsiębiorcą i łącznie spełnisz poniższe warunki główne, a mianowicie:
-
w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o zwolnienie podlegałeś dobrowolnie lub obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
→ osobę ubezpieczoną uważa się za zgłoszoną jeżeli choć przez jeden dzień miesiąca podlegała pod ubezpieczenia ZUS
→ w przypadku składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe skorzystanie z wakacji składkowych będzie możliwe, jeżeli dobrowolnie podlegałeś ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku
→ warunek jest spełniony w danym miesiącu jeżeli podlegasz w nim pod ubezpieczenie chorobowe przynajmniej 1 dzień.
Ważne!
Ponieważ ubezpieczenie chorobowe jest dla Ciebie dobrowolne, uzyskasz zwolnienie z opłacenia składki na to ubezpieczenie, jeśli jesteś nim objęty w miesiącu, w którym składasz wniosek oraz miesiąc wcześniej. Musisz podlegać temu ubezpieczeniu choć po jednym dniu w obu miesiącach.
-
w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o zwolnienie ubezpieczałeś (w ubezpieczeniu emerytalnym, rentowych i wypadkowym lub zdrowotnym) nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych (w tym siebie czyli 9+1),
→ wliczamy wszystkich zgłoszonych przez płatnika składek bez względu na składki do których osoba ubezpieczona jest zgłoszona w tym pracowników, zleceniobiorców, uczniów, osoby współpracujące, nianie (jeżeli ich wynagrodzenie przekracza ½ minimalnego wynagrodzenia za pracę), prokurentów, …. Nie ma znaczenia wymiar czasu pracy, okres trwania ubezpieczenia
→ nie wliczamy - osób na urlopach wychowawczych, macierzyńskich, rodzicielskich, bezpłatnych – jeżeli okres w/w przerw trwał cały miesiąc
→ Spółki Cywilne – osoby zgłoszone przez spółkę nie mają wpływu na liczbę osób zgłoszonych przez wspólnika
Przy ustalaniu limitu istotna jest liczba osób podlegających do ubezpieczeń w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca. Oznacza to, że jeśli złożysz wniosek w listopadzie 2024 roku o zwolnienie za grudzień 2024 roku, to ustalasz liczbę osób, które w październiku (od 1 do 31 października 2024 roku) podlegały ubezpieczeniom choć jeden dzień.
Ważne!
Do limitu 10 ubezpieczonych wliczają się następujące osoby: Ty, czyli wnioskujący przedsiębiorca, pracownicy, zleceniobiorcy (z wyłączeniem uczniów i studentów do 26 roku życia),osoby, które z Tobą współpracują.
-
w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku o zwolnienie osiągnąłeś roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub nie osiągnąłeś żadnego przychodu z działalności gospodarczej w ostatnich 2 latach kalendarzowych,
Ważne!
Jeśli chcesz złożyć wniosek w listopadzie 2024 roku o wakacje od składek za grudzień 2024 roku, weź pod uwagę przychód za lata 2023 i 2022. Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku, czyli w roku kalendarzowym 2022 albo 2023.
Przychód 2022 |
Przychód 2023 |
Prawo |
0,00 |
0,00 |
Tak |
>= 8 696 000,00 |
>= 8 696 000,00 |
Nie |
< 8 696 000,00 |
>= 8 696 000,00 |
Tak |
< 8 696 000,00 |
< 8 696 000,00 |
Tak |
0,00 |
< 8 696 000,00 |
Tak |
8 696 000,00 |
0,00 |
Tak |
Przychód osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, która jest dodatkowo wspólnikiem spółki cywilnej, spółki jawnej, partnerskiej, uwzględnia łączny przychód uzyskany z jednoosobowej działalności gospodarczej oraz przychody z udziału w spółce. Przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone są proporcjonalnie do prawa do udziału.
-
w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia tego wniosku i w poprzednim roku kalendarzowym nie wykonywałeś pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy,
→ za byłego pracodawcę uznaje się podmiot, na rzecz którego – w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym – wykonywałeś czynności (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) wchodzące w zakres Twojej działalności. Określenie końca weryfikowanego terminu jako „do dnia” oznacza – łącznie z tym dniem
→ wykonywanie w ramach stosunku pracy czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej pracy na rzecz byłego pracodawcy dotyczy także przypadku, w którym „(…) zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywa się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy (…)” (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022)
→ pod pojęciem byłego pracodawcy „(…) należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę.(…)” (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022). ZUS wskazuje, że nie dotyczy to jednak wykonywania pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego pod warunkiem, że w całym okresie wykonywania tej pracy (w ramach stosunku pracy) nie było właściwe ustawodawstwo polskie (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022)
→ wyrok SN z 23.03.2010 r., I UK 323/09 „(…) Zwrot „wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej” z art. 18a u.s.u.s. z 1998 r. należy odnieść do czynności zatrudnienia (obowiązków) powierzonych przez pracodawcę i wykonywanych faktycznie przez pracownika na konkretnym stanowisku pracy, a nie do wszystkich czynności jakie pracownik może wykonywać np.: z racji posiadanych przez niego kwalifikacji, bądź też do działań o takim samym lub podobnym charakterze.(…)”
Przykład
Prowadzący działalność gospodarczą od 1 września 2024 roku złożył wniosek o wakacje składkowe 30 listopada 2024 roku. Aby spełnić warunek, nie może wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w okresie od 1 stycznia 2023 roku do 30 listopada 2024 roku.
Kiedy powinieneś załatwić sprawę
Złóż wniosek w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Przykładowo, jeśli chcesz uzyskać zwolnienie z opłacania składek ZUS za mc grudzień, złóż wniosek w mcu listopadzie. W kolejnych latach będzie obowiązywać ta sama zasada. Wniosek o skorzystanie z rozwiązania będziesz mógł złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany przez Ciebie miesiąc zwolnienia ze składek.
Ważne!
Jeśli złożysz wniosek w innym terminie niż wskazany w przepisach, nie zostanie on rozpatrzony.
Gdzie załatwisz sprawę
Wniosek możesz złożyć tylko przez internet na profilu płatnika w e-ZUS/ PUE ZUS.
Kto może złożyć wniosek
Możesz złożyć wniosek samodzielnie ze swojego profilu płatnika na PUE/eZUS. Wniosek może również złożyć w Twoim imieniu Twój pełnomocnik z profilu płatnika, jeśli ma do tego stosowne umocowania. Sam zdecyduj, kto ma zająć się Twoją sprawą. Pamiętaj, że pełnomocnik czyli Twoja Księgowa pobierze za tą usługę swoje honorarium.
Co zrobić krok po kroku
-
Złóż wniosek o zwolnienie z opłacania składek ZUS
Złóż wniosek, korzystając z platformy e-ZUS/ PUE ZUS. Zaloguj się i przejdź na Konto płatnika. Przygotuj wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc) i podpisz go profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a następnie wyślij.
Dokument możesz złożyć w ZUS jako oryginał. Pełnomocnictwo do wykonywania czynności prawnych w relacjach z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych może również złożyć w Twoim imieniu Pełnomocnik z profilu płatnika. Musi być on jednak uprawniony do reprezentowania Cię w ZUS. Możesz ustanowić takiego pełnomocnika w każdej chwili składając do ZUS formularz ZUS PEL.
Pobierz: Pełnomocnictwo ZUS PEL
Termin na złożenie wniosku mija w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Przykładowo, jeśli chcesz uzyskać zwolnienie z opłacania składek ZUS za grudzień, złóż wniosek w listopadzie. Jeśli złożysz wniosek w innym terminie niż wskazany w przepisach, nie zostanie on rozpatrzony.
-
ZUS sprawdzi twój wniosek
ZUS sprawdzi poprawność złożonych dokumentów.
Jeżeli wniosek ma braki formalne – na przykład nie ma wszystkich wymaganych informacji, albo dokumentów – ZUS wezwie Cię do ich uzupełnienia. Będziesz mieć na to co najmniej 7 dni, licząc od dnia otrzymania wezwania. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, twoja sprawa nie będzie dalej rozpatrywana.
-
ZUS rozstrzygnie o zwolnieniu
Jeśli Twój wniosek odpowiada wymogom formalnym, a Ty spełniasz warunki do uzyskania zwolnienia, ZUS poinformuje Cię o jego przyznaniu.
W przeciwnym razie ZUS zdecyduje o odmowie zwolnienia.
Wszystkie pisma w sprawie wakacji składkowych (decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania i informacje) ZUS doręczy Ci w postaci elektronicznej przez e-ZUS/ PUE ZUS. Odbieraj korespondencję na bieżąco, to znacznie przyspieszy obsługę wniosku. Informację o oczekującej korespondencji otrzymasz na podany przez Ciebie adres e-mail lub numer telefonu.
-
Ile będziesz czekać
Nie dłużej niż miesiąc. Termin może się wydłużyć do 2 miesięcy (dostaniesz o tym informację z ZUS).
-
Jak możesz się odwołać
Jeżeli ZUS odmówi Ci zwolnienia lub uwzględni Twój wniosek tylko w części, otrzymasz decyzję. Od decyzji przysługuje Ci odwołanie za pośrednictwem Oddziału (Inspektoratu) ZUS do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych właściwego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Na odwołanie będziesz mieć miesiąc, licząc od dnia doręczenia decyzji – zgodnie z pouczeniem zawartym w decyzji.
Odwołanie możesz przygotować na piśmie lub złożyć ustnie do protokołu. Odwołanie powinno zawierać: oznaczenie sądu, nazwisko i imię oraz dokładny adres osoby wnoszącej odwołanie, znak i datę zaskarżonej decyzji, określenie oraz uzasadnienie wniosków i zarzutów, podpis osoby wnoszącej odwołanie lub podpisującej odwołanie z upoważnienia.
Ile zapłacisz
Usługa ta jest bezpłatna w ZUS. Usługa ta również jest bezpłatną, jeśli wykonasz wszystko sam. Natomiast jeśli z różnych przyczyn nie będziesz mógł sobie z tym poradzić sam i zlecisz wykonanie wszystkich czynności Twojej Księgowej licz się z tym, że będziesz musiał zapłacić za tą usługę. Ten rodzaj usługi jest usługą dodatkowo płatną, nie jest wliczona w cenę podstawową obsługi księgowej. Zatem zanim zlecisz zadania upewnij się co do kwoty honorarium jakie pobierze Twoja Księgowa.
Czy za miesiąc objęty zwolnieniem trzeba składać deklaracje
Wakacje składkowe nie zwalniają cię z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania ze zwolnienia.
Złóż wymagane dokumenty do 20. dnia następnego miesiąca:
-
ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa:
-
05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
-
05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),
-
05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).
-
-
ZUS RCA z aktualnym obowiązującym cię kodem prowadzenia działalności i składkami na ubezpieczenie zdrowotne ewentualnie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskałeś zwolnienia z tej składki
-
ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zatrudniasz pracowników lub zleceniobiorców
-
ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.
Jeśli masz zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, a opłacasz składki tylko za siebie, nie wykazujesz tego w deklaracji.
Jeśli masz obowiązek opłacania składek za innych ubezpieczonych, uwzględniasz w deklaracji ich składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Jeżeli nie złożysz wymaganych dokumentów, ZUS zrobi to za ciebie na podstawie dostępnych danych. Dokumenty te nie będą obejmowały dokumentów za twoich pracowników. Utworzenie dokumentów może się wiązać z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.
Jeżeli otrzymasz odmowę bez względu na to, czy złożysz odwołanie od decyzji czy nie, musisz złożyć za miesiąc, o który wnioskowałeś, dokumenty rozliczeniowe z rozliczonymi składkami na zasadach ogólnych. Musisz też opłacić należne składki.
Na tym kończymy pierwszą część publikacji z serii: "Wakacje od ZUS" w całości poświęconej zagadnieniom ogólnym.
Niebawem na naszym blogu pojawi się druga część publikacji, w której znajdziesz informacje szczegółowe. Omówię tam m.in.: jak wypełnić wniosek do ZUS, jakie złożyć dokumenty rozliczeniowe, jak odwołać się od decyzji i wiele wiele więcej.
Polecam i zapraszam
„MANUFAKTURA.KONIN” – TWOJA KSIĘGOWOŚĆ
Jak założyć własną firmę?
Jak założyć własną firmę?
Chcesz otworzyć indywidualną działalność gospodarczą, ale nie wiesz, co dokładnie musisz zrobić? Z nami wszystkiego się dowiesz! Sprawdź, jak założyć własną firmę. Przekonaj się jakie to łatwe.
Zanim zarejestrujesz firmę
-
Sprawdź, czy w ogóle musisz ją rejestrować?
Jeśli chcesz prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą tj. działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu w sposób ciągły i zorganizowany, musisz zarejestrować się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Więcej o tym pisaliśmy w tym artykule.
Wniosek o wpis do CEIDG znajdziesz tutaj.
-
Ale co, jeśli twoje przychody z działalności są niewielkie?
Jeśli twoje przychody z działalności nie przekraczają w żadnym miesiącu kwoty minimalnego wynagrodzenia - od lipca 2024 roku wynoszącej 3.225,00 złotych, nie musisz rejestrować się w CEIDG. W takim przypadku, jeżeli jesteś osobą fizyczną i nie wykonywałeś działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy, możesz prowadzić działalność nierejestrową, tj. drobną działalność zarobkową, która nie wymaga rejestracji i dodatkowych formalności. Pisaliśmy o tym w tym artykule.
-
Nadaj nazwę swojej firmie
Rejestrując własną firmę w CEIDG musisz podać jej nazwę zawierającą obowiązkowo twoje imię i nazwisko. Możesz dodać pseudonim lub wymyślone sformułowanie związane z rodzajem wykonywanej działalności.
-
Dopisz kod PKD do firmy
Rejestrując działalność musisz także dopisać do niej kod określony w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Wybierz taki kod, który najbardziej odpowiada temu, czym zajmować będzie się twoja firma. Możesz wybrać nieokreśloną liczbę kodów PKD, pamiętaj jednak, aby wskazać jedno przeważające czyli te, które będzie przynosiło Ci główny dochód w Twojej działalności. O tym, jak odpowiednio wybrać kod PKD napiszemy niebawem.
-
Pomyśl, jak opodatkujesz dochód z działalności
Prowadząc własną działalność gospodarczą zapewne osiągniesz z niej jakiś zysk. Staniesz się wtedy podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Oznacza to, że z uzyskanego dochodu będziesz musiał stale się rozliczać. Do wyboru masz trzy formy opodatkowania:
-
zasady ogólne czyli opodatkowanie według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%) - więcej przeczytasz tutaj
-
podatek liniowy (stawka podatkowa 19%) - więcej przeczytasz tutaj
-
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (stawka podatkowa 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%). Więcej o tym pisaliśmy tutaj.
Jeżeli nie wybierzesz formy opodatkowania, będziesz opodatkowany na zasadach ogólnych, ponieważ skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej. Wybór odpowiedniej formy opodatkowania jest ważnym krokiem w rozwoju Twojej firmy. Musisz się zatem wszystkiego dokładnie dowiedzieć, sprawdzić wszystkie ustawowe możliwości, ograniczenia i warunki.
-
Sprawdź, czy musisz płacić VAT
Będąc przedsiębiorcą masz obowiązek zarejestrować się do VAT - podatku od towarów i usług. Jednak, gdy twoja sprzedaż nie przekracza rocznie kwoty 200.000,00 złotych stanowiącej limit oraz, gdy sprzedajesz jedynie towary i usługi zwolnione z VAT nie musisz się rejestrować. Korzystasz wtedy ze zwolnienia z art. 113 ust. 1, 9 ustawy o vat. Drugim takim zwolnieniem jest dożywotnie z art. 43 ustawy o vat. Musisz sprawdzić czy przysługuje Ci prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT, a jeśli tak, to konkretnie z którego artykułu.
-
Sprawdź, jakie składki będziesz płacił do ZUS
Jako przedsiębiorca musisz opłacać za siebie składki do ZUS na:
-
ubezpieczenia społeczne (obowiązkowe: ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, dobrowolne: ubezpieczenie chorobowe)
-
ubezpieczenie zdrowotne
-
Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
-
A czy da się nie płacić składek ZUS?
Jeżeli pierwszy raz zakładasz własną działalność gospodarczą lub rozpoczynasz ją po raz kolejny po 5 latach od zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej działalności, możesz skorzystać z Ulgi na start, która zwalnia cię z płacenia powyższych składek (oprócz ubezpieczenia zdrowotnego) przez okres 6 miesięcy.
Zarejestruj firmę - jednoosobową działalność gospodarczą
-
Jak zarejestrować firmę?
Firmę możesz założyć online na Biznes.gov.pl, korzystając z elektronicznego kreatora wniosku. Warunkiem jest posiadanie Profilu Zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.
Zanim zaczniesz rejestrować firmę online, przygotuj wszystkie dane, których wymaga wniosek. Są to:
-
imię, nazwisko, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia
-
rodzaj, seria i numer dokumentu tożsamości
-
PESEL
-
wszystkie posiadane obywatelstwa
-
numer NIP i REGON
-
adres zamieszkania oraz inne adresy związane z zakładaną działalnością gospodarczą
-
nazwa zakładanej działalności gospodarczej
-
nazwa skrócona
-
kody PKD
-
liczba pracowników, których planujesz zatrudnić
-
data rozpoczęcia działalności
-
informacja o ubezpieczeniu w ZUS, KRUS lub za granicą
-
dane urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania
-
nip biura rachunkowego, któremu powierzysz swoją księgowość
-
nr konta bankowego
-
dane pełnomocnika
-
dane zarządcy sukcesyjnego
-
Co jeśli nie mam numeru NIP ani REGON?
Jeśli nie masz numeru NIP ani REGON, to nie problem. Twój wniosek o wpis do CEIDG będzie także wnioskiem o ich nadanie. W ciągu 1 dnia roboczego NIP zostanie automatycznie uzupełniony we wpisie a REGON - w ciągu 7 dni.
Jeśli potrzebujesz pomocy w zarejestrowaniu i rozliczaniu swojej firmy zgłoś się do mnie - zrobię to za Ciebie.
Księgowa z Konina to Twoja księgowa!
Zatrudnienie osoby współpracującej/członków rodziny
Zasady rozliczania członków rodziny zatrudnionych
w działalności gospodarczej
Korzystając w prowadzonej działalności z pomocy małżonka czy innego członka rodziny, zamieszkującego w jednym gospodarstwie domowym, przedsiębiorca powinien się liczyć z obowiązkami, jakie nakładają na niego przepisy w takiej sytuacji. Czy wiesz kim jest i jak powinna zostać rozliczona osoba współpracująca? Czy pomoc członka rodziny musi być odpłatna? Jakie składki ZUS należy opłacać za taką osobę? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Zatrudnienie osoby współpracującej/członków rodziny czyli ...
Kim jest osoba współpracująca?
Definicja osoby współpracującej została bardzo szczegółowo opisana w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym aktem prawnym za osobę współpracującą uważa się:
• małżonka,
• dzieci własne lub dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
• rodziców,
• macochę i ojczyma,
pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujących przy prowadzeniu działalności.
Ważne! Za osoby współpracujące nie są uznawani brat ani siostra. Nie jest nią również członek rodziny zatrudniony w celu przygotowania zawodowego!
Bez względu na to, czy członek rodziny współpracuje w działalności na podstawie umowy o pracę, czy też pomaga nieodpłatnie, dla celów ZUS uważany jest za osobę współpracującą.
O statusie osoby współpracującej decydują trzy przesłanki, tj:
• bycie w kręgu osób wymienionych w przepisach;
• pozostawanie członka rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym;
• „współpraca” przy prowadzeniu działalności pozarolniczej.
Wszystkie wymienione wyżej okoliczności muszą występować łącznie.
Osoba współpracująca a opłacanie składek ZUS
Pomoc w prowadzeniu działalności osoby współpracującej wiąże się z obowiązkiem objęcia jej ubezpieczeniem ZUS. Pomagającego w działalności członka rodziny należałoby zatem zarejestrować w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (osobę współpracującą należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych z kodem tytułu ubezpieczenia ZUS 05 11). Zasady opłacania składek osób współpracujących nie zawsze są jednak takie, jak w przypadku innych pracowników.
Przy zatrudnieniu osoby współpracującej:
• na umowę o pracę – składki ZUS opłacać należy w wymiarze jak za przedsiębiorcę;
• na umowę zlecenie – składki ZUS opłacać należy jak przy umowach zlecenie z innymi zleceniobiorcami. Składki zależą głównie od wysokości wynagrodzenia;
• na umowę o dzieło – jest wiele interpretacji w tej kwestii, jednak co do zasady od takiej umowy opłaca się składki ZUS w wymiarze jak za przedsiębiorcę;
• nieodpłatnie – składki ZUS opłaca się w wymiarze jak za przedsiębiorcę.
Osoba współpracująca zatrudniona nieodpłatnie
Obowiązek odprowadzenia składek ZUS za osobę współpracują wystąpi również wówczas, gdy członek rodziny nie pobiera wynagrodzenia za świadczoną pomoc. Nieodpłatna pomoc osoby (małżonka, dzieci, rodziców) zamieszkującej w jednym gospodarstwie domowym wywołuje również obowiązek odprowadzania za tę osobę składek ZUS. W takiej sytuacji mamy bowiem do czynienia z tzw. umową dorozumianą, co oznacza, że została sporządzona ustnie i członkowie rodziny zgodzili się świadczyć nieodpłatną pomoc w działalności. W przypadku nieodpłatnej pomocy małżonka nie wystąpi opodatkowanie podatkiem od wynagrodzeń, ale składki ZUS, w wymiarze jaki obowiązuje osobę współpracującą, należy również w takim przypadku odprowadzać. Wysokość składki będzie taka, jak w przypadku składek przedsiębiorcy, z pominięciem możliwości korzystania z preferencyjnego ZUS. Osobę współpracującą świadczącą pracę bezumownie trzeba zgłosić do ZUS-u z kodem 05 11 na druku ZUS ZUA/ZZA.
Podstawę naliczania składek społecznych dla osób współpracujących stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok. W 2022 roku prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 5 922,00 zł, a 60% z tej kwoty to 3 553,20 zł. W 2023 roku wskaźnik ten został ustalony na poziomie 6 935,00 zł, a 60% tej kwoty stanowi 4 161,00 zł.
Składka zdrowotna za osobę współpracującą wynosi:
• od stycznia do czerwca 2022 r. 559,89 zł,
• od lipca od grudnia 2022 r. 419,92 zł.
Ważne! Polski Ład 2.0. wprowadził nową podstawę wymiaru składki zdrowotnej, którą stosuje się w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 roku. W myśl art. 81 ust. 2ya ustawy zdrowotnej podstawę stanowi kwota odpowiadająca 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez GUS. Od stycznia do czerwca 2022 roku było to 100% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Dodatkowo w sytuacji, gdy małżonek, oprócz pomagania w działalności gospodarczej, jest zatrudniony przez inny podmiot, gdzie jego wynagrodzenie jest wyższe lub równe minimalnemu (w 2022 r. to 3 010 zł; od stycznia 2023 r. będzie to 3 490 zł, a od lipca 2023 r. 3 600 zł) i odprowadzane są z tego tytułu składki ZUS, to w związku z pomaganiem
w działalności współmałżonka powinien podlegać jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Przedsiębiorca powinien co miesiąc przekazywać za osobę współpracującą odpowiednie formularze ZUS, a wraz z deklaracją DRA imienny raport ZUS RCA – o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach.
Gdy osoba współpracująca świadczy pracę nieodpłatnie na rzecz właściciela firmy, nie ma on obowiązku składania do urzędu skarbowego deklaracji związanych z opodatkowaniem dochodu osoby współpracującej, czyli nie przekazuje się do urzędu skarbowego PIT-11 i PIT-4R lub PIT-8AR.
Warto pamiętać, że z nieodpłatnej pomocy członka rodziny powstaje przychód, jednak jest on zwolniony z opodatkowania. Dlatego też nie ma obowiązku wykazywania nieodpłatnej pomocy małżonka jako przychodu w działalności gospodarczej.
Co ważne, nie każda pomoc członka rodziny jest uznawana za współpracę i nie zawsze powstaje obowiązek odprowadzenia za taką osobę składek ZUS. Przyjmuje się, że nie jest współpracą:
• wykonywanie zwykłych obowiązków członków rodziny wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;
• zastępstwo w sytuacjach awaryjnych;
• wydarzenie o charakterze incydentalnym, okazjonalnym;
• samo posiadanie pełnomocnictwa, w tym także notarialnego;
• działanie o charakterze wtórnym, niemające bezpośredniego związku z przedmiotem działalności.
Przykład
Pan Adam zgłosił małżonkę panią Marię jako pełnomocnika w jego działalności gospodarczej. Pani Maria na co dzień pracuje w innej firmie na podstawie umowy o pracę i nie pomaga mężowi w prowadzeniu biznesu. Czy należy ją zgłosić jako osobę współpracującą?
Okazjonalna pomoc małżonka pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym, jaką świadczy on osobie prowadzącej działalność gospodarczą, nie wypełnia pojęcia „współpracy” w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest to bowiem normalna realizacja obowiązków uregulowanych w art. 23 i 27 Kodeksu rodzinnego opiekuńczego.
W razie dużych wątpliwości w tym zakresie zaleca się bezpośredni kontakt z ZUS-em w celu ustalenia, czy dane zdarzenie rodzi obowiązek zgłoszenia osoby współpracującej, czy też nie.
Osoba współpracująca zatrudniona na podstawie umowy o pracę
Jak już zostało wspomniane, ubezpieczenie osób współpracujących, z którymi przedsiębiorca zawarł umowę o pracę, ustala się na takich samych zasadach, jak ubezpieczenie przedsiębiorcy. Podstawy do naliczania składek społecznych za osobę współpracującą wyliczane są więc w ten sam sposób, co składki ZUS osoby prowadzącej działalność. Podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla osób współpracujących na umowie o pracę jest taka sama jak dla osób świadczących prace bezumownie.
Jednak, na co należy zwrócić szczególną uwagę, pomagający członkowie rodziny nie mogą korzystać z preferencyjnych stawek ZUS. Oznacza to, że przedsiębiorca rozpoczynający działalność, opłacający mały ZUS, któremu pomaga małżonek, jest zobowiązany za małżonka odprowadzać składki w pełnej wysokości. Osobę współpracującą świadczącą pracę na
podstawie umowy o pracę należy zgłosić do ZUS-u z kodem 05 11 na druku ZUS ZUA/ZZA. Wysokość składek w tym przypadku wygląda podobnie jak u osoby współpracującej świadczącej pomoc bezumownie. Za taką osobę należy opłacać dodatkowo składkę na FGŚP (0,01%).
Ważne!
Osoba współpracująca nie może korzystać z preferencyjnych składek ZUS.
Składki ubezpieczeniowe za osobę współpracującą w całości finansuje i opłaca przedsiębiorca ze środków firmowych. Osoba współpracująca nie ponosi zatem w związku z zatrudnieniem żadnych kosztów.
Po podpisaniu umowy o pracę trzeba pamiętać, że wynagrodzenie takiej osoby musi być co najmniej na poziomie wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku (w 2022 r. to 3 010 zł; od stycznia 2023 r. będzie to 3 490 zł, a od lipca 2023 r. - 3 600 zł). Ponadto tak samo jak dla pozostałych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę konieczne jest m.in. prowadzenie akt osobowych, przeprowadzenie szkolenia BHP i badania lekarskiego. Osobie współpracującej przysługuje także urlop wypoczynkowy. Co istotne, taka osoba będzie miała po zakończeniu roku wystawiony PIT-11, w którym będą wykazane jej przychody, ale nie będzie tam wykazanych składek społecznych oraz zdrowotnych. Do końca stycznia następnego roku przedsiębiorca powinien złożyć deklarację PIT-4R, w której informuje o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy od wynagrodzenia osoby współpracującej.
Natomiast tak samo jak za osobę współpracującą bezumownie, przedsiębiorca co miesiąc wraz z deklaracją DRA powinien przekazać imienny raport ZUS RCA z kodem 05 11.
Co ciekawe, jeżeli osoba współpracującą zawarła umowę o pracę ze spółką, a nie konkretnie z danym wspólnikiem, wówczas takiego członka rodziny nie uważa się za osobę współpracującą. Taką osobę zgłasza się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS-ie jako pracownika, czyli z kodem 01 10.
Ślub z pracownikiem
Pracownikowi, który staje się osobą współpracującą i pozostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę, wynagrodzenie rozliczać należy inaczej niż dotychczas. Jak już wspomniano, od wynagrodzenia osoby współpracującej nie pobiera się składek. W tym wypadku potrącona zostaje jedynie zaliczka na podatek dochodowy. Oznacza to, że po zakończeniu roku należy wystawić PIT-11 na standardowych zasadach.
Naliczanie wynagrodzenia za pracownika, który w trakcie miesiąca stał się osobą współpracującą, jest dość skomplikowane. Tu bowiem należałoby ustalić osobno podstawę za okres, kiedy członek rodziny był jeszcze pracownikiem, i osobno za okres, kiedy stał się osobą współpracującą.
Przedsiębiorca powinien zgłosić w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zmianę tytułu do ubezpieczeń pracownika, który został osobą współpracującą przy prowadzeniu działalności. W tym celu musi dokonać przerejestrowania małżonka w ZUS-ie z dniem zawarcia związku małżeńskiego poprzez złożenie dwóch deklaracji. Pierwszą z nich jest deklaracja wyrejestrowująca z ubezpieczeń ZUS ZWUA. Tu jako kod tytułu wyrejestrowania należy podać 01 10. Natomiast drugą – deklaracja ZUS ZUA, na której przedsiębiorca dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń małżonka z kodem 05 11 przeznaczonym dla osób współpracujących.
Umowa o dzieło z osobą współpracującą
Co do zasady w przypadku umowy o dzieło, ZUS może uznać małżonka za osobę współpracującą, pod warunkiem jednak, że pozostaje on w jednym gospodarstwie domowym z zatrudniającym go przedsiębiorcą. Oznacza to, że na przedsiębiorcy ciąży obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za współmałżonka. Ich wysokość nie zależy od wynagrodzenia, są one ustalane podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o pracę z osobą współpracującą, czyli podstawa jest taka sama jak u przedsiębiorców opłacających tak zwany duży ZUS. Należy pamiętać, że wobec współmałżonka nie można zastosować preferencyjnych składek ZUS.
Ważne!
Małżonek przedsiębiorcy, który zostanie zatrudniony na podstawie umowy o dzieło, może zostać uznany przez ZUS za osobę współpracującą, jeżeli małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.
Jednak zdarzają się sytuacje, kiedy ZUS, uznaje że zawarcie umowy o dzieło z członkiem rodziny nie powoduje uznania jej za osobę współpracującą i taką umowę należy traktować jak zwykłą umowę o dzieło. Zwykle bywa tak, gdy dzieło ma postać jednostkowego zadania, a nie ciągłego zaangażowania członka rodziny. Wówczas co do zasady nie ma podstaw
do ponoszenia obciążeń składkowych, w tym z tytułu uznania wykonawcy za osobę współpracującą. Takie stanowisko przyjął ZUS i potwierdził to w piśmie z 28 marca 2014 roku (WPl/200000/43/323/2014). Uznał w nim, że umowa o dzieło zawarta między synem (przedsiębiorcą) a matką, której przedmiotem jest wykonanie (namalowanie) kilku obrazów przeznaczonych do sprzedaży w działalności firmy syna nie będzie rodzić obowiązku ubezpieczeń społecznych.
Zatrudnienie osoby współpracującej na umowę zlecenie
Nieco inaczej w przypadku odprowadzania składek ZUS za osobę współpracującą wygląda sytuacja, w której członek rodziny zatrudniany jest na umowę zlecenie, o określonej wysokości wynagrodzenia. Wówczas już nie podlega on ubezpieczeniom w wymiarze takim jak przedsiębiorca, ale w takim jak inni pracownicy – czyli wyliczanym głównie na podstawie wysokości wynagrodzenia. Zleceniobiorcę zgłasza się do ZUS-u z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 na druku ZUS ZUA lub ZZA. Wtedy członek rodziny podlega pod ubezpieczenia tak samo jak pozostali zleceniobiorcy – powinien być objęty ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi jako zleceniobiorca i obowiązkowe będą dla niego składki: emerytalna, rentowa, wypadkowa, zdrowotna. Składka chorobowa jest wówczas dobrowolna. Gdy taka osoba ma dodatkowo inny tytuł do ubezpieczeń, np. jest zatrudniona na umowę o pracę przez innego pracodawcę, a wynagrodzenie jest wyższe od minimalnej krajowej, to od wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej z osobą współpracującą obligatoryjne będzie opłacanie wyłącznie składki zdrowotnej.
Przedsiębiorca w tym przypadku zobowiązany jest przekazać co miesiąc wraz deklaracją DRA imienny raport ZUS RCA z kodem 04 11. Po zakończeniu roku podatkowego przedsiębiorca sporządza PIT-11 oraz PIT-4R lub PIT-8AR.
Ponadto jeżeli rodzaj pracy i sposób jej wykonywania będzie wskazywać, że zamiast zlecenia strony powinny zawrzeć umowę o pracę, ZUS w trakcie kontroli może nakazać przemianowanie zatrudnienia na stosunek pracy. Oznacza to, że taki członek rodziny zostanie wtedy objęty ubezpieczeniami społecznymi jako osoba współpracująca.
Wynagrodzenie osoby współpracującej, jako koszt podatkowy
W przypadku gdy w działalności przedsiębiorca zatrudnia osobę współpracującą należy pamiętać, że wynagrodzenie wypłacone osobie współpracującej obecnie może stanowić koszt podatkowy prowadzonej działalności.
Kwota brutto wynagrodzenia zaliczana jest tu do kosztów działalności gospodarczej w miesiącu, za który wynagrodzenie jest należne. Natomiast składki osoby współpracującej wykazywane są i odliczane tak samo jak składki właściciela podczas wyliczania zaliczki na podatek dochodowy z działalności za miesiąc, w którym zostały zapłacone.
Uwaga! Art. 23 Ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: 10) wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; kosztem uzyskania przychodów jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki, należne z tytułów określonych w art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, 8 i 9 lub z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w Ustawie z dnia 17 lipca 2009 roku o praktykach absolwenckich, z zastrzeżeniem pkt 55 i art. 22 ust. 6ba.
Zwolnienie chorobowe osoby współpracującej bezumownie i na podstawie umowy o pracę
Jeżeli osoba współpracująca przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz posiada wymagany 90-dniowy okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (tzw. okres wyczekiwania), będzie jej przysługiwało prawo do otrzymania zasiłku chorobowego. Wtedy nabywa prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy
spowodowanej chorobą. Płatnikiem zasiłku chorobowego jest ZUS. W celu wypłaty zasiłku chorobowego należy przekazać do ZUS właściwego ze względu na siedzibę płatnika składek zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3b.
Aby poprawnie rozliczyć zwolnienie chorobowe osoby współpracującej należy określić podstawę do tego naliczenia. Podstawę tę stanowi kwota będąca zarazem podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła niezdolność do pracy. Jeżeli okres ubezpieczenia jest krótszy niż 12 miesięcy kalendarzowych, wówczas podstawę zasiłku chorobowego stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe z faktycznego okresu ubezpieczenia za pełne miesiące ubezpieczenia.
Zwolnienie chorobowe osoby współpracującej rozliczane jest na podobnych zasadach jak zwolnienie osoby prowadzącej działalność. Za osobę współpracującą, która jest niezdolna do pracy z powodu choroby i spełnia warunki do przyznania zasiłku, należy zmniejszyć standardową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne proporcjonalnie do okresu
niezdolności do pracy. Proporcjonalnego naliczenia podstawy dokonuje się poprzez podzielenie najniższej podstawy wymiaru składek przez liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu, następnie otrzymany wynik należy pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu, wartość wynikająca z wyliczenia stanowi podstawę wymiaru składek za miesiąc, w którym osoba współpracująca przebywała na zwolnieniu chorobowym. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy opłacić w pełnej wysokości, gdyż jest ona niepodzielna.
Przykład
Pani Anna otrzymała zwolnienie lekarskie na okres od 17 do 21 października 2022 roku. Świadczy pomoc bezumownie w działalności swojego męża jako osoba współpracująca. Została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych (w tym dobrowolnego chorobowego) oraz zdrowotnego od 1 czerwca 2022 roku. Ile będzie wynosiła podstawa składek społecznych za osobę współpracującą w miesiącu choroby?
Obliczenie wygląda następująco:
1. 3 553,20 zł / 31 dni = 114,62 zł
2. 114,62 zł x 5 dni = 573,10 zł
3. 3 553,20 zł - 573,10 zł = 2 980,10 zł
Składki społeczne za osobę współpracującą za październik 2022 roku zostaną naliczone od podstawy 2 980,10 zł.
Natomiast w przypadku osoby współpracującej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę jej wynagrodzenie powinno być pomniejszone za czas nieobecności.
Przedsiębiorcy korzystający z pomocy członków rodziny powinni zatem pamiętać o obowiązkach jakie na nich ciążą. Zobowiązani są bowiem z tego tytułu odprowadzać składki społeczne, a w przypadku gdy pomoc członka rodziny jest odpłatna – powinni również odprowadzać podatek od wynagrodzenia osoby współpracującej, jak za każdego innego pracownika.
stan prawny aktualny na dzień 21.11.2023r.
źródło: poradnikprzedsiębiorcy.pl
Kliknij w linki, a znajdziesz Nas w social mediach:
Kliknij w ikonkę, jeśli chcesz podzielić się swoją opinią na temat Naszego Biura:
VAT w handlu międzynarodowym – świadczenie i nabycie usług
USŁUGI TRANSGRANICZNE
Dzisiaj zawracamy Twoją uwagę w kierunku świadczenia i nabycia usług transgranicznych oraz związanego z tym VATu w handlu międzynarodowym. Sprawdź, kto rozlicza VAT od usług transgranicznych i jakie znaczenie ma miejsce świadczenia usług.
Jak ustalić miejsce świadczenia usług
Żeby prawidłowo rozliczyć VAT w zakresie usług transgranicznych, musisz ustalić miejsce świadczenia usług. To od niego zależy, w którym państwie jest płacony podatek.
- Przy eksporcie usług do kraju poza Unią Europejską usługa nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce – miejscem świadczenia usługi jest kraj nabywcy, nabywca zapłaci VAT w swoim kraju.
- Przy świadczeniu usług na rzecz kontrahenta z UE usługa nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce – miejscem świadczenia usługi jest kraj nabywcy, a nabywca zapłaci VAT w swoim kraju.
- Przy imporcie usług spoza UE lub nabyciu usług z innego kraju Unii Europejskiej usługa podlega co do zasady opodatkowaniu VAT w Polsce.
Pamiętaj! Miejsce faktycznego wykonania usługi nie musi być miejscem świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o VAT.
Zgodnie z zasadą ogólną miejscem świadczenia usługi jest miejsce, w którym podatnik, który kupuje usługę (jest usługobiorcą), posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Jednocześnie zasada uszczegółowiająca wskazuje, że jeśli usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika nabywającego usługę, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Jednocześnie przepisy przewidują szereg wyjątków od zasady, że miejscem świadczenia usługi jest miejsce, w którym podatnik kupujący usługę (usługobiorca) posiada siedzibę działalności gospodarczej. Dotyczą one:
- usług związanych z nieruchomościami, w tym usługi świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania (na przykład w hotelach czy w ośrodkach wczasowych), usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego – miejscem świadczenia usług jest miejsce położenia nieruchomości
- usług transportu pasażerów – miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości
- usług transportu towaru na rzecz przedsiębiorcy polskiego (przedsiębiorcy posiadającego w Polsce siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a w przypadku braku takiej siedziby działalności lub stałego miejsca prowadzenia działalności – posiadającego na terytorium Polski stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu), jeżeli transport jest wykonywany w całości poza terytorium Unii Europejskiej – miejscem świadczenia usług jest terytorium znajdujące się poza Unią Europejską
- usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy – miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają
- usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym usług świadczonych przez organizatorów usług w wyżej wymienionych dziedzinach na rzecz podmiotów niebędących podatnikami – miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym ta działalność jest faktycznie wykonywana
- usług restauracyjnych i cateringowych – miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługi te są faktycznie wykonywane
- usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu (nieprzerwanie przez okres do 30 dni, a w przypadku jednostek pływających – do 90 dni) – w tym przypadku miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym te środki transportu są oddawane do dyspozycji usługobiorcy
- usług turystycznych – miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a gdy ich nie posiada – miejsce, w którym posiada stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Usługi elektroniczne
Usługi elektroniczne to usługi świadczone drogą elektroniczną.
Do tej kategorii należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Przykładami usług elektronicznych jest dostawa oprogramowania, dostęp do baz danych, pobieranie aplikacji lub muzyki czy gry online.
Zgodnie z zasadą ogólną miejscem świadczenia usług elektronicznych na rzecz osoby fizycznej niebędącej podatnikiem VAT jest jej stałe miejsce zamieszkania.
W przypadku świadczenia usług elektronicznych na rzecz polskich konsumentów miejscem świadczenia będzie więc Polska.
Natomiast w przypadku świadczenia usług elektronicznych przez polskiego przedsiębiorcę na rzecz konsumenta z innego kraju, przedsiębiorca powinien zarejestrować się dla celów podatku VAT w kraju konsumenta i uregulować podatek VAT zgodnie z przepisami tego kraju.
Zasada ta nie ma jednak zastosowania, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:
- usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego Unii Europejskiej
- usługi elektroniczne są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających stałe miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego UE innym niż terytorium państwa członkowskiego, w którym usługodawca ma siedzibę
- całkowita wartość usług elektronicznych, pomniejszona o kwotę podatku, nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 tys. euro (przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej tylko na terytorium Polski kwota nie przekroczyła 42 tys. zł).
Jeżeli wszystkie powyższe warunki zostaną spełnione, to miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami będzie miejsce, w którym usługodawca (polski przedsiębiorca) posiada siedzibę działalności gospodarczej. Polski przedsiębiorca będzie mógł zatem rozliczać VAT od świadczenia usług elektronicznych na rzecz konsumentów z UE w Polsce.
Jeżeli podatnik nie spełnia opisanych wyżej warunków, to może rozliczać podatek należny od świadczonych usług elektronicznych na rzecz konsumentów z UE korzystając z systemu VAT OSS (One Stop Shop).
Przeczytaj o OSS Jak rozliczać VAT od sprzedaży towarów i usług konsumentom z UE | Biznes.gov.pl - Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiebiorcy
W przypadku wykonywania usług elektronicznych na rzecz konsumentów z krajów spoza Unii Europejskiej zastosowanie znajdzie zasada ogólna, czyli miejscem opodatkowania jest kraj siedziby, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu nabywcy usług elektronicznych.
Usługi elektroniczne świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami VAT, posiadających stałe miejsce zamieszkania w kraju trzecim (poza terytorium Unii Europejskiej) nie podlegają opodatkowaniu w Polsce.
Obowiązek rejestracji VAT-UE
Zanim zaczniesz świadczyć usługi dla unijnych kontrahentów lub nabywać od nich usługi, musisz zarejestrować się do celów VAT-UE. Obowiązek rejestracji dotyczy zarówno podatników VAT czynnych, jak i zwolnionych.
Przeczytaj, jak zarejestrować się do celów VAT-UE.
Jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT, zarejestruj się jako podatnik VAT-UE jeszcze przed dokonaniem:
- nabycia usług, dla których Polska jest miejscem świadczenia usługi
- świadczenia usług, dla których miejscem świadczenia jest inny kraj UE.
Jeśli jesteś zwolnionym podatnikiem VAT, powinieneś zarejestrować się jako podatnik VAT-UE, gdy:
- nabywasz usługi od kontrahenta z Unii Europejskiej, dla których miejscem świadczenia jest kraj nabywcy (Polska). Musisz wówczas zarejestrować się na potrzeby VAT-UE oraz rozliczyć VAT z danej transakcji
- świadczysz usługi na rzecz kontrahenta z Unii Europejskiej, dla których miejscem rozliczenia jest kraj nabywcy tej usługi, czyli inny niż Polska kraj unijny.
Do rejestracji służy formularz VAT-R (ten sam, na którym rejestrujesz się do VAT). Jeżeli masz już status czynnego podatnika VAT dla transakcji krajowych, dokonujesz tylko odpowiedniej aktualizacji zgłoszenia VAT-R. Potwierdzenie nadania numeru VAT-UE otrzymasz na formularzu VAT-5UE.
Od tego momentu dla potrzeb rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowych masz obowiązek posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej, poprzedzonym kodem PL.
Uwaga! Musisz zweryfikować status zagranicznego kontrahenta. Jeśli nie jest podatnikiem VAT-UE, to usługi będą opodatkowane w Polsce (a nie w kraju UE jak w przypadku świadczenia usług dla podatników). Do weryfikacji służy system VIES.
Sprawdź:
Jak rozliczyć import usług
Import usług ma miejsce wówczas, gdy:
- dostawcą usługi jest podmiot, który nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności
- odbiorcą usługi (usługobiorcą) jest przedsiębiorca, który posiada siedzibę działalności gospodarczej lub też stałe miejsce jej prowadzenia na terytorium Polski.
Import usług spoza Unii Europejskiej (podobnie jak nabycie usług z krajów UE) jest opodatkowany VAT w Polsce. Do rozliczenia VAT z tytułu importu usług jest zobowiązany usługobiorca, a więc polski przedsiębiorca.
Do ceny nabycia usługi doliczysz polską stawkę podatku należnego (do zapłaty). Jednocześnie, jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT i import usługi jest związany z działalnością opodatkowaną VAT, przysługuje ci odliczenie podatku naliczonego (do zwrotu) w tej samej kwocie.
Transakcja jest więc neutralna pod względem VAT.
Podatnik zwolniony z VAT, który został zobowiązany do odprowadzenia podatku należnego, nie może odliczyć VAT od tej transakcji. Podatek VAT jest wówczas kosztem w podatku dochodowym.
Ceną nabycia jest wszystko to, co zapłacisz usługodawcy wraz z kosztami dodatkowymi takimi jak prowizje, koszty transportu i ubezpieczenia oraz podatkami, cłami i innymi należnościami o podobnym charakterze, ale bez udzielonych obniżek cen, rabatów, upustów.
Jeśli cena jest wyrażona w walucie obcej, to musisz ją przeliczyć na złote polskie według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego. Dniem powstania obowiązku podatkowego jest dzień wykonania usługi lub dzień dokonania zapłaty, jeśli była wcześniejsza niż wykonanie usługi.
Od 1 stycznia 2021 r. podatnik VAT może wybrać do przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania VAT określonych w walucie obcej zasady stosowane do rozliczenia przychodu uzyskanego w walucie obcej w podatku dochodowym obowiązujące tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji.
Terminy odliczenia VAT z tytułu importu
Warunkiem odliczenia VAT z tytułu importu jest wykazanie kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej.
Najprościej jest rozliczyć podatek należny i naliczony w jednej deklaracji.
Ważne! Do września 2021 roku warunkiem odliczenia VAT od importu usług było wykazanie podatku należnego od tej transakcji w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ten warunek jednak został usunięty i podatek naliczony można obecnie wykazać wraz z podatkiem należnym.
Problem pojawia się, gdy podatek należny nie został rozliczony w terminie. Wówczas podatek należny trzeba wykazać poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Aby odliczyć podatek naliczony, czas na złożenie korekty podatku należnego wynosi 3 miesiące od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy.
Jeśli natomiast podatek należny wykazałeś w terminie, ale zapomniałeś pomniejszyć go o podatek naliczony, możesz obniżyć kwotę VAT należnego na bieżąco za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Jeśli zrobisz to później, powinieneś skorygować deklarację za okres, w którym powstało prawo do odliczenia (na korektę masz 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego).
Nabycie usług wykazujesz w deklaracjach:
- JPK_V7M lub JPK_V7K – jeśli jesteś podatnikiem VAT czynnym
- VAT-8 – jeśli jesteś podatnikiem VAT zwolnionym, ale jesteś zarejestrowany jako podatnik VAT-UE
- VAT-9M – jeśli jesteś podatnikiem VAT zwolnionym, niezarejestrowanym jako podatnik VAT-UE.
Jak rozliczyć eksport usług
Eksport usług to świadczenie usług przez polskiego podatnika VAT na rzecz zagranicznego kontrahenta z siedzibą w innym kraju niż Polska, kiedy miejscem opodatkowania usługi jest terytorium państwa, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności.
VAT rozlicza zagraniczny nabywca w swoim kraju – miejscu świadczenia usługi.
Dla polskiego usługodawcy jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu.
Polski przedsiębiorca powinien udokumentować wykonanie usługi, wystawiając fakturę bez kwoty VAT należnego, z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Może wówczas odliczyć VAT od poniesionych w Polsce wydatków związanych ze świadczeniem tej usługi. Jednak prawo do odliczenia przysługuje mu wtedy, gdy podlegają one w Polsce opodatkowaniu VAT.
Przedsiębiorca powinien prowadzić ewidencję dla celów podatku VAT oraz wykazać wartość usługi w pliku JPK_V7M lub JPK_V7K, mimo że usługa nie podlega opodatkowaniu. Jeśli jednak świadczy usługę na rzecz zagranicznego kontrahenta, która w Polsce jest zwolniona z VAT (na przykład szkoleniową), nie powinien jej wykazywać w deklaracji.
Podatnicy zwolnieni z VAT nie muszą składać żadnych deklaracji w zakresie eksportu usług.
Dla celów dowodowych należy także dysponować dokumentami poświadczającymi fakt świadczenia usługi poza Polską i Unią Europejską. W szczególności – bankowym dowodem zapłaty i umową oraz ewentualnie dodatkowymi uzgodnieniami zawartymi z zagranicznym kontrahentem.
W przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Od 1 stycznia 2021 r. podatnik VAT może wybrać do przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania VAT określonych w walucie obcej zasady stosowane do rozliczenia przychodu uzyskanego w walucie obcej w podatku dochodowym obowiązujące tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji.
Jak rozliczyć wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług
Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług polega na sprzedaży usług przez polskiego przedsiębiorcę na rzecz podatnika mającego swoją siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności czy też stałe miejsce zamieszkania na terenie kraju należącego do Unii Europejskiej.
Ustawa o VAT, z nielicznymi wyjątkami, identycznie określa miejsce świadczenia usług w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych, jak i transakcji z krajami spoza Unii Europejskiej.
Jeśli świadczysz usługi na rzecz kontrahenta z UE, usługa nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce. Nabywca zapłaci VAT w swoim kraju. Wystawiasz fakturę bez VAT z adnotacją „odwrotne obciążenie” – mechanizm polega na tym, że to nie świadczący usługę, ale nabywca staje się podatnikiem i to on jest zobligowany do rozliczenia podatku.
Przy wystawianiu faktury pamiętaj, że:
- faktura dokumentująca wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług nie zawiera:
- stawki podatku
- wartości sprzedaży netto
- kwoty podatku
- faktura dokumentująca wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług powinna zawierać:
- adnotację „odwrotne obciążenie”
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL
- numer, za pomocą którego nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod państwa członkowskiego.
Fakturę należy wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce wykonanie usługi.
Informacja podsumowująca VAT-UE
Mimo iż usługi świadczone na rzecz unijnych kontrahentów nie są opodatkowane w Polsce, należy je wykazać w informacji podsumowującej VAT-UE.
Uwaga! W deklaracji podsumowującej wykazujesz świadczenie usług na rzecz kontrahenta z UE, które są opodatkowane w kraju siedziby nabywcy. Nie wykazujesz nabycia usług od kontrahenta z UE, które są opodatkowane w Polsce.
Od 1 lipca 2020 roku obowiązuje wzór informacji podsumowującej VAT-UE określony w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach i przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock.
Formularz elektroniczny znajdziesz na stronie Ministerstwa Finansów.
Informacje podsumowujące o dokonanych transakcjach wewnątrzwspólnotowych (VAT-UE) muszą być składane za okresy miesięczne, nawet jeśli rozliczasz się z VAT kwartalnie. Można je składać wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu tych transakcji.
Informację podsumowującą VAT-UE wysyłasz jedynie w przypadku wystąpienia transakcji wewnątrzwspólnotowych. Nie ma obowiązku składania informacji „zerowych” w przypadku braku takich transakcji.
Podatek z tytułu transakcji wspólnotowych – jeśli wystąpi – opłacasz w tym samym terminie co w przypadku transakcji krajowych – do 25. dnia następnego miesiąca albo 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale (przy rozliczeniu kwartalnym).
KSeF 2024 - przygotowania czas ... start!
KSeF - przygotowania czas ... start!
Do Krajowego Systemu e-Faktur przygotowania trzeba zacząć już teraz
Krajowy System e-Faktur to nowe narzędzie umożliwiające sprzedawcom wystawianie faktur w ustrukturyzowanej formie, nabywcom odbiór tych faktur, a organom podatkowym bezpośredni dostęp do faktur wystawionych w systemie. Obowiązek e-fakturowania wejdzie w życie 1 lipca 2024 r., przy czym przewidziano wydłużenie o dodatkowe pół roku terminu na wdrożenie KSeF przez podatników zwolnionych podmiotowo z VAT, dla nich KSeF będzie obowiązkowy od 1 stycznia 2025 r.
Według założeń Ministerstwa Finansów, wdrożenie KSeF zoptymalizuje fakturowanie, obieg dokumentów i wykorzystywane przez przedsiębiorców systemy fakturowe, jednolity standard e-faktury uprości dokumentowanie transakcji, przyspieszy i zautomatyzuje wystawianie, przetwarzanie oraz archiwizację tych dokumentów.
Przedsiębiorcy natomiast muszą przygotować się na wdrożenie nowego mechanizmu, w ramach którego należy:
- zidentyfikowanie zachodzących w jednostce procesów związanych z fakturowaniem (powiązania pomiędzy modułami finansowo-księgowym, magazynowym, sprzedażowym, w stosowanym dotychczas oprogramowaniu);
- sprawdzenie możliwości współdziałania stosowanego oprogramowania z e-fakturowaniem w ramach KSeF (zakup dodatkowych modułów / ewentualnie zakup nowego oprogramowania);
- wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za e-fakturowanie w ramach KSeF, opracowanie zakresu obowiązków, przygotowanie harmonogram prac;
- zorganizowanie szkolenia wewnątrz jednostki przygotowującego pracowników do wprowadzanych zmian;
- nadanie / rozpoznanie pierwotnych uprawnień do korzystania z KSeF. W przypadku podatników, którzy są osobami fizycznymi pierwotne uprawnienie o charakterze właścicielskim jest przypisane do osoby będącej podatnikiem automatycznie. Osoba taka nie musi nic zgłaszać. Może korzystać z systemu autoryzując się Podpisem Zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W przypadkach szczególnych, gdy osoba posiada kwalifikowany podpis elektroniczny, który nie zawiera w sobie NIP i PESEL, istnieje możliwość zgłoszenia tzw. odcisku palca podpisu za pośrednictwem zawiadomienia ZAW-FA, w celu przypisania podpisu do danego podatnika. Zmiana czy odnowienie podpisu, na kolejny niezawierający NIP i PESEL wymagać będzie kolejnego zawiadomienia.
- W przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi, którzy posiadają elektroniczną pieczęć kwalifikowaną zawierającą NIP, istnieje możliwość korzystania z KSeF na podstawie pierwotnych uprawnień właścicielskich bez zgłaszania w urzędzie skarbowym.
- W pozostałych przypadkach podatnik niebędący osobą fizyczną w celu korzystania z KSeF, musi za pośrednictwem zawiadomienia ZAW-FA wskazać osobę fizyczną uprawnioną w imieniu podatnika do korzystania z KSeF. Osoba ta będzie miała także możliwość nadawania dalszych uprawnień drogą elektroniczną w ramach KSeF.
- rozpoznanie konieczności nadania uprawnień innej osobie do wystawiania faktur w imieniu podatnika. W celu umożliwienia wystawienia faktury w imieniu podmiotu lub innej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą należy udzielić dedykowanego w tym zakresie uprawnienia do wystawiania faktur;
- rozpoczęcie testowania KSeF przed 1 lipca 2024 r. w celu rozpoznania i eliminacji ewentualnych błędów. Przedsiębiorcy już od 1 stycznia 2022 r. mogą wystawiać e-faktury poprzez KSeF.
Wdrożenie KSeF. Ważna informacja Ministerstwa Finansów
19 czerwca 2023 r. na stronie www.gov.pl Ministerstwo Finansów zamieściło informację dotyczącą przyjętej przez Sejm ustawy wdrażającej KSeF (Krajowy System e-Faktur). Jak wiemy, obowiązek e-fakturowania wejdzie w życie 1 lipca 2024 r.
Jak czytamy w informacji, główne założenia ustawy to:
- przesunięcie wejścia w życie ustawy z 1 stycznia 2024 r. na 1 lipca 2024 r.,
- wydłużenie o dodatkowe pół roku terminu na wdrożenie KSeF przez podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT – KSeF będzie dla nich obowiązkowy od 1 stycznia 2025 r.,
- faktury z kas rejestrujących będą mogły być wystawiane w dotychczasowej formie do 31 grudnia 2024 r.,
- paragon fiskalny z NIP będzie uznawany jak faktura uproszczona do 31 grudnia 2024 r.,
- faktury konsumenckie (B2C) nie będą objęte KSeF,
- bilety spełniające funkcję faktury (w tym paragony na autostradach płatnych) zostają wyłączone z KSeF,
- wyłączone z KSeF będą również faktury wystawiane w procedurach OSS i IOSS,
- kurs waluty obcej stosowany do przeliczenia na złote zostanie utrzymany z dnia poprzedzającego datę wskazaną w polu P_1 faktury ustrukturyzowanej przez jeden dodatkowy dzień do przesłania jej do KSeF,
- w przypadku awarii po stronie podatnika przewidziano możliwość wystawiania faktur w trybie offline poza KSeF i dostarczenia faktury do KSeF następnego dnia roboczego po wystawieniu offline,
- doprecyzowanie daty wystawienia oraz innych kwestii ważnych dla procesu wystawiania faktur podczas awarii oraz w trybie offline,
- w okresie awarii i w trybie offline dopuszczone będzie wystawianie faktur korygujących,
- liberalizacja sankcji i ich stosowanie dopiero od 1 stycznia 2025 r.,
- likwidacja not korygujących w KSeF i poza KSeF.
Ważne! Przedsiębiorcy od 1 stycznia 2022 r. mogą wystawiać faktury poprzez KSeF. Obecnie e-faktura działa, jako jedna z dopuszczonych form dokumentowania sprzedaży, obok faktur papierowych i już występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych.
|
Ustawa przewiduje także wprowadzenie wyłącznie elektronicznej obsługi wiążących informacji - WIT (wiążąca informacja taryfowa), WIP (wiążąca informacja o pochodzeniu), WIA (wiążąca informacja akcyzowa) oraz WIS (wiążąca informacja stawkowa) - poprzez rozbudowę i dostosowanie funkcjonujących już systemów informatycznych KAS (e-Urząd Skarbowy, Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych – PUESC).
Rozwiązania bazują na rozszerzeniu potencjału już funkcjonujących narzędzi KAS i nie wymagają technologicznego wdrożenia u podatników. Jak informuje Ministerstwo Finansów, projekt nie wymaga dodatkowych wdrożeń u przedsiębiorców, nie ogranicza również dostępu do instrumentów takich jak WIS, WIA, WIT i WIP.
Krajowy System e-Faktur z podpisem prezydenta
7 sierpnia 2023 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza obowiązkowe korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur przez podatników od 1 lipca 2024 roku. Małe i średnie firmy zwolnione z VAT będą miały obowiązek korzystania z KSeF od 1 stycznia 2025 roku.
Krajowy System e-Faktur jest ogólnopolskim systemem teleinformatycznym, umożliwiającym wystawianie e-faktur. Jego celem jest stworzenie podatnikom możliwości wystawiania i udostępniania faktur ustrukturyzowanych, które są jedną z dopuszczalnych form dokumentowania transakcji, obok faktur papierowych oraz dostępnych już faktur elektronicznych.
Krajowy System e-Faktur funkcjonuje od 1 stycznia 2022 r. – od tego dnia podatnicy mogą dobrowolnie z niego korzystać. Ministerstwo Finansów podkreśla, że wdrożenie systemu uprości fakturowanie, usprawniając jednocześnie obieg dokumentów. Dzięki jednolitemu standardowi e-faktury dokumentowanie transakcji będzie prostsze oraz bardziej zautomatyzowane, co powinno wpłynąć na obniżenie kosztów przez podatników oraz przyspieszenie całego procesu fakturowania.
Główne założenia ustawy
Do głównych założeń ustawy wprowadzającej obowiązkowy KSeF zalicza się przede wszystkim:
- obowiązkowe korzystanie z systemu przez podatników od 1 lipca 2024 r. przy jednoczesnym odroczeniu tego terminu dla małych i średnich przedsiębiorców zwolnionych z VAT do 1 stycznia 2025 r.,
- faktury konsumenckie oraz bilety spełniające funkcje faktur (w tym paragony z autostrad) a także faktury wystawiane w procedurach OSS oraz IOSS będą wyłączone z KSeF,
- w przypadku awarii po stronie podatnika przewidziana jest możliwość wystawiania faktur w trybie offline poza systemem i dostarczenia faktury do KSeF następnego dnia roboczego po wystawieniu jej w trybie offline,
- sankcje zostały złagodzone w porównaniu z pierwotnymi założeniami, natomiast ich obowiązywanie zostało odroczone do 1 stycznia 2025 r. – tym samym daje to podatnikom czas na zapoznanie się z działaniem systemu oraz dostosowaniem firmy bez ponoszenia konsekwencji z powodu błędów,
- faktury z kas rejestrujących mogą być wystawiane w dotychczasowej formie do końca 2024 roku,
- również do końca 2024 roku paragon fiskalny z NIP będzie uznawany za fakturę uproszczoną.
Korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur to nie tylko nowe obowiązki dla podatników. Ustawa przewiduje szereg korzyści, w tym podatkowych oraz związanych z ogólnym funkcjonowaniem przedsiębiorstw. Przede wszystkim podatnicy korzystający z KSeF będą mogli uzyskać zwrot podatku od towarów i usług w skróconym terminie 40 dni, zamiast standardowych 60. Ministerstwo Finansów podkreśla, że ta zmiana wpłynie korzystanie na płynność finansową firm – w krótszym czasie będą one dysponować nierzadko wysokimi środkami pieniężnymi, które będą mogły ponownie wrócić do obrotu gospodarczego bądź zainwestowane. Równie istotny dla podatników będzie fakt, że nie będą zmuszeni do wystawiania duplikatów faktur – w KSeF dokumenty będą przechowywane przez 10 lat, w związku z czym kontrahenci w każdym momencie będą mieli dostęp do faktury. Przy tym warto wspomnieć jeszcze o jednej korzyści – podatnicy nie będą obowiązani do ponoszenia kosztów archiwizacji dokumentów, co też wpłynie na poprawę sytuacji finansowej zwłaszcza dużych firm, w przypadku których roczna ilość dokumentów jest nierzadko bardzo znaczna.
Inną korzyścią jest zdjęcie z podatników obowiązku przesyłania na żądanie organów jednolitego pliku kontrolnego dla faktur – organy podatkowe będą miały stały dostęp do wystawianych faktur, w związku z czym nie będzie już konieczności przesyłania JPK_FA. Dodatkowo Ministerstwo podkreśla, że szybsze procesowanie dokumentów to niższe koszty dla podatników. Korzyścią będzie również fakt, że podatnicy na bieżąco będą dysponować informacjami z wystawionych faktur, co ma duży wpływ na zarządzanie firmą.
Wprowadzenie obowiązkowego KSeF oznacza dla podatników konieczność dostosowania swoich systemów księgowych oraz ogólne przygotowanie organizacyjne. Niejednokrotnie podkreślane jest, by firmy zaczęły korzystać z systemu wcześniej, gdy ewentualne błędy czy pomyłki nie będą jeszcze karane. Chociaż ustawa zakłada odroczenie nakładania kar o pół roku (od 1 stycznia 2025 r.), może okazać się, że ten okres i tak jest niewystarczający do dokładnej analizy funkcjonowania systemu – dlatego warto potestować go wcześniej, gdy brak jest z tego tytułu negatywnych konsekwencji dla podatników.
Nowa wersja e-faktury w KSeF
Od 1 lipca 2024 roku podatnicy będą mieli obowiązek korzystania przy wystawianiu faktur z Krajowego Systemu e-Faktur. Obecnie faktury ustrukturyzowane stanowią jedną z dopuszczalnych form dokumentowania transakcji, podobnie jak faktury tradycyjne (papierowe) czy używane już od dłuższego czasu przez podatników faktury elektroniczne. Po rozpoczęciu obowiązywanie obowiązkowego KSeF faktury ustrukturyzowane staną się codziennością dla większości podatników.
Faktura ustrukturyzowana jest to inaczej faktura elektroniczna posiadająca ustrukturyzowany format XML zamiast formatu PDF. Powinna ona zawierać obowiązkowe, wynikające z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, elementy faktury. Wzór takiej faktury (tzw. struktura logiczna) został określony i udostępniony przez Ministerstwo Finansów. Dotychczas obowiązującym wzorem była struktura logiczna FA(1). Od 1 września 2023 roku zastąpiła ją struktura logiczna FA(2), co oznacza, że od tego dnia nawet w przypadku fakultatywnego (przed 1 lipca 2024 r.) korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur podatnik musi korzystać z nowej struktury logicznej – nie jest możliwe posługiwanie się wzorem obowiązującym poprzednio.
Nowa wersja e-Faktury składa się z trzech segmentów: z danych obowiązkowych, niezbędnych oraz fakultatywnych. Pierwsze z nich – obowiązkowe – jak wskazuje nazwa, są konieczne do wypełnienia, ponieważ bez tego dokument nie będzie miał mocy prawnej (nie spełni wymagań, jakie są obowiązkowe do uznania dokumentu za fakturę dokumentującą rzeczywistą transakcję gospodarczą). Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że e-Faktura wymaga uwzględnienia oznaczeń negatywnych, wskazujących na brak wystąpienia pewnych okoliczności. W przypadku faktur papierowych nie jest to wymagane, jednak KSeF w tym zakresie ustanawia obowiązek zawarcia takich informacji. Niewypełnienie wszystkich danych obowiązkowych spowoduje brak możliwości wysłania dokumentu do KSeF.
Kolejnymi danymi, jakie powinny być ujęte w fakturze wystawianej w Krajowym Systemie e-Faktur, są dane niezbędne. Chodzi o dane, które powinny być uzupełnione w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności, przykładowo obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności zgodnie z przepisami. Co warto zaznaczyć, niedopełnienie obowiązku uzupełnienia tych danych nie powoduje, że faktura nie zostanie przyjęta przez KSeF (jak będzie w przypadku błędów w danych obowiązkowych). Jednak w momencie analizy faktury przez kontrahenta, gdy zauważy on brak informacji, które są obowiązkowe na fakturze, może się okazać, że konieczne będzie skorygowanie wystawionej faktury.
Ostatnim z segmentów, na jakie – można powiedzieć – jest „podzielona” faktura ustrukturyzowana, są dane fakultatywne. Zgodnie z nazwą, ich umieszczenie na fakturze nie przesądza o prawidłowości wystawienia faktury czy zgodności z przepisami prawa – mogą to być np. informacje dotyczące samochodu (w przypadku faktury za ratę leasingu samochodu, jak m.in. numer VIN auta, model, marka, kolor), ale również informacje grzecznościowe, jak podziękowanie za zakupy, zaproszenie do dalszej współpracy, życzenia świąteczne. Dane fakultatywne zajmują prawie 50 proc. całej struktury faktury, a ich wypełnienie nie wpływa na poprawność wystawienia dokumentu.
Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur niesie ze sobą szereg korzyści. Na stronie internetowej resortu wskazuje się kilka z nich, m.in.:
- wdrożenie KSeF pozwala na optymalizację procesów fakturowych, obiegu dokumentów i wykorzystywanych przez przedsiębiorców systemów fakturowych;
- ustrukturyzowane dane to nowy standard, który powoduje automatyzację fakturowania oraz archiwizacji dokumentów – firmy odczują korzystnie brak konieczności zatrudniania zewnętrznych firm do archiwizacji dokumentów, co wiąże się nierzadko z wysokimi kosztami;
- szybsza procesowanie dokumentów to również niższe koszty – firmy na bieżąco będą dysponować dokumentami, co pozwoli na lepsze zarządzanie firmą (m.in. w zakresie płynności finansowej);
- korzystanie z KSeF to likwidacja konieczności przepisywania danych z dokumentu papierowego do programu księgowego, co zmniejsza ryzyko błędów.
KSeF - zaktualizowana wersja wzoru struktury FA(2)
Ministerstwo Finansów na stronie www.gov.pl w zakładce Aktualności / Wiadomości przedstawiło informację o opublikowaniu 29 czerwca 2023 r. w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (CRWDE) na platformie ePUAP (numer wzoru 2023/06/29/12648) zaktualizowanego wzoru struktury logicznej FA(2).
Zaktualizowana struktura logiczna FA(2) została opracowana w oparciu o:
- opinie przesłane podczas konsultacji podatkowych,
- postulaty zgłoszone w trakcie spotkań z organizacjami przedsiębiorców, księgowych i biegłych rewidentów oraz przez sektor IT.
W komunikacie przedstawiono również harmonogram dalszych działań związanych z publikacją nowej struktury logicznej FA(2):
- w lipcu 2023 r. zostanie udostępnione środowisko testowe dostosowane do struktury logicznej wraz z dokumentacją,
- 1 września 2023 r. zostanie udostępnione środowisko produkcyjne.
Od lipca do sierpnia 2023 r. na środowisku testowym będą obwiązywały równocześnie obie wersje – obecnie obowiązująca struktura logiczna FA(1) oraz nowa struktura logiczna FA(2).
Wzór zaktualizowanej struktury dostępny jest na stronie podatki.gov.pl w sekcji KSeF Struktury dokumentów XML.
Nasze Biuro pracuje już w systemie KSeF. Póki co widzimy same zalety tego rozwiązania, aczkolwiek niewykluczone, że pojawią się kwestie problematyczne, zarówno te merytoryczne jak i techniczne. To jest pewne jednakże na ten moment jesteśmy zadowoleni, polecamy jednak zabrać się za wdrożenia zdecydowanie wcześniej. Nie odkładajcie tego na ostatni moment, ponieważ Księgowa/Księgowy (jeśli się tego podejmie) nie będzie w stanie technicznie wszystkich Was wesprzeć w procesie wdrożeniowym jednocześnie w tym samym czasie. Nie zapominajmy również, że czas na to przeznaczony będzie mocno okrojony z uwagi na bieżące obowiązki jak i te końcoworoczne, tj. np.: zeznania roczne, sprawozdania finansowe, korekty roczne składek ZUS. Na rynku obecnie są dostępne szkolenia zakresowe zatem warto pomyśleć o tym teraz!
Zdecydowanie rekomendujemy to rozwiązanie!
Podstawa prawna:
ustawa z 16 czerwca 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Przepisy nie zostały jeszcze opublikowane w Dzienniku Ustaw)
stan prawny aktualny na dzień 17.11.2023r.
źródło: taxalert.lex.pl
https://www.podatki.gov.pl/ksef/pytania-i-odpowiedzi-ksef/
https://www.gov.pl/web/finanse/krajowy-system-e-faktur-ksef-przyjety-przez-sejm
https://www.gov.pl/web/finanse/ksef---zaktualizowana-wersja-wzoru-struktury-fa2
Kliknij w linki, a znajdziesz Nas w social mediach:
Kliknij w ikonkę, jeśli chcesz podzielić się swoją opinią na temat Naszego Biura:
Konsekwencje nieterminowego przekazywania dokumentów do biura rachunkowego w 2023 roku
Czy nieterminowe przekazywanie dokumentów do biura rachunkowego ma swoje konsekwencje?
Oczywiście, że tak. I to nie małe. Co się zatem dzieje w takich przypadkach? Jakiego rodzaju konsekwencje grożą podatnikowi za niedochowanie terminów zawartych w umowach z Biurem Rachunkowym? Kto za to bezpośrednio odpowiada? Wyjaśnijmy te zależności.
Zapisy w umowach a stan faktyczny
Niektórzy klienci przekazują dokumenty z opóźnieniem. Bardzo często robią to dzień przed ustawowym terminem do złożenia np. deklaracji, JPK_VAT czy uregulowania zobowiązania wobec budżetu. Zdarza się, że dokumenty są przekazywane również po upływie terminu do złożenia deklaracji czy zapłaty zobowiązania podatkowego. Opóźnienia w dostarczaniu dokumentacji prowadzą do dezorganizacji pracy w każdym Biurze Rachunkowym bez wyjątku i niepotrzebnych napięć w relacjach Biuro – Klient.
Takie opóźnienia mogą również, w wyniku szybkiej, błędnej dekretacji czy niewłaściwej oceny dokumentów w świetle prawa podatkowego, doprowadzić do błędów w dokonywanych zapisach księgowych. To w konsekwencji doprowadzić może do ustalenia niewłaściwej wysokości zaliczek na podatek dochodowy, błędnych rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie rozliczeń dokumentacji pracowniczej i ustalenia w nieprawidłowej wysokości zobowiązań z tytułu ubezpieczeń.
Zatem konsekwencje są bardzo poważne, wyniki zaniedbań mogą nieść za sobą potężne kary finansowe dlatego bezwzględnie nie należy bagatelizować swoich podstawowych obowiązków wynikających z zawartych umów z Biurem Rachunkowym. Każdy Klient bowiem, w swojej umowie na usługowe prowadzenie księgowości, ma jasno określoną datę, do której winien przekazać swoje dokumenty do Biura Rachunkowego. To pozwala stronom zachować terminowość rozliczeń i płatności, zabezpiecza czas na ewentualne poprawki, korekty, wyjaśnienia kłopotliwych sytuacji i pozostawia przestrzeń na niespodziewane zdarzenia losowe.
Księgi rachunkowe muszą być nie tylko rzetelne
Określone podmioty zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Przepisy ustawy o rachunkowości wskazują, że księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. Księgi rachunkowe uznaje się za:
- rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty,
- prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur obliczeniowych,
- sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawności dokonanych w nich zapisów, stanów (sald) oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych,
- prowadzone bieżąco, jeżeli m.in. pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych.
Każda transakcja musi być zaksięgowana
Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Zazwyczaj okresem sprawozdawczym jest miesiąc, a więc klient powinien dostarczać dokumenty do biura rachunkowego, do momentu zamknięcia ksiąg za dany okres sprawozdawczy - miesiąc. Dostarczenie dokumentów do biura po zamknięciu miesiąca doprowadza do sytuacji, w której należy ująć je w księgach w miesiącu następnym, ale w zakresie rozliczeń podatkowych należy sporządzić ewentualne korekty.
Ważne! To kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą o rachunkowości, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości przejmie inna osoba czy przedsiębiorstwo usługowo prowadzące księgi.
Prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR)
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określone podmioty są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
W razie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów przez biuro rachunkowe zapisy muszą być dokonywane w porządku chronologicznym na podstawie dowodów, przekazywanych przez podatnika zgodnie z postanowieniami umowy, w czasie zapewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenia z budżetem, lecz nie później niż do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Jak wskazują przepisy rozporządzenia o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnik jest obowiązany prowadzić księgę rzetelnie i w sposób niewadliwy. Za niewadliwą uważa się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzenia, według ustalonego wzoru księgi i zgodnie z objaśnieniami do wzoru księgi. Księgę uważa się za rzetelną, jeżeli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Księgę uznaje się za rzetelną m.in. gdy: niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5 proc. przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym organ podatkowy stwierdził te błędy, lub błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny. Opóźnienia w zakresie dostarczania dokumentów uniemożliwiają więc właściwe prowadzenie księgi.
Konsekwencje na gruncie podatku od towarów i usług (VAT)
Nieterminowe dostarczenie dokumentów do biura rachunkowego powoduje również konsekwencje na gruncie podatku od towarów i usług. Jeżeli klient dostarczy faktury kosztowe, z wykazanym vat naliczonym, ze znacznym opóźnieniem (już po ustawowych terminach możliwości rozliczenia vat naliczonego), to biuro będzie mogło tylko sporządzić korekty JPK_VAT (nie później jednak niż w ciągu pięciu lat, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego). Podobnie w przypadku opóźnienia w dostarczaniu do biura faktur sprzedaży, po okresie w którym powstał dla transakcji obowiązek podatkowy, również będzie już tylko możliwa korekta JPK_VAT i pojawi się konieczność zapłaty odsetek za zwłokę.
Konsekwencjami późnego dostarczania dokumentów mogą być więc nie tylko frustracje ze strony pracowników biura rachunkowego, ale dodatkowe płatności dla biura za sporządzenie korekt deklaracji, zeznań, dopłaty do podatków czy odsetki od zaległości budżetowych.
Ważne! Zgodnie z przepisami kodeksu karnego skarbowego kto nierzetelnie prowadzi księgę, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, karze podlega także ten, kto wadliwie prowadzi księgę. Ważne jest, aby to podatnik dbał o terminowe dostarczanie dokumentów do biura rachunkowego, ponieważ to on, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, odpowiada za swoje rozliczenia całym swoim majątkiem.
Jak to wygląda w Naszym Biurze Rachunkowym?
Podstawa prawna:
- art. 4 ust. 1, art. 4 ust. 5, art. 11, art. 24, art. 77 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.)
- art. 24a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
- par. 10, par. 27 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2019 r., poz. 2544 ze zm.)
- art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 10b, art. 86 ust. 13a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)
- art. 61 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 654 ze zm.)
- art. 26 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.)
Składka zdrowotna za 2022 rok - roczne rozliczenie
Składka zdrowotna za 2022 rok - roczne rozliczenie
Przedsiębiorcy w trakcie 2022r. płacili składkę zdrowotną, której wysokość była uzależniona od wybranej przez nich formy opodatkowania. Wynosiły one odpowiednio:
- 4,9 proc. dochodu – przy podatku liniowym,
- 9 proc. dochodu – przy skali podatkowej,
- przy ryczałcie – stawka była uzależniona od poziomu przychodów.
W przypadku skali podatkowej i podatku liniowego przedsiębiorca nie mógł w żadnym miesiącu zapłacić mniej niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia (w roku 2022 była to kwota 270,90 zł). Z kolei w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedsiębiorcy płacili minimalnie 9 proc. z kwoty 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (w roku 2022 była to kwota 335,94 zł). Tak było w trakcie 2022 roku. Rok 2023 przyniósł z kolei następny obowiązek - rozliczenie opłaconych składek zdrowotnych według określonych wytycznych. Poniżej przybliżymy nieco temat, aby każdy mógł pojąć, z czym należało się zmierzyć w ostatnim czasie.
Czym jest roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności.
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku [2]. Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.
Kogo dotyczy roczne rozliczenie
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy Ciebie jako płatnika składek, jeżeli w 2022 roku w Twoim przypadku stosowana była jedna z poniższych form opodatkowania:
- zasady ogólne – podatek według skali,
- zasady ogólne – podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2022r. osoby prowadzące działalność gospodarczą ustalają podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości uzależnionej od formy opodatkowania uzyskiwanych z tej działalności przychodów/dochodów.
Przedsiębiorcy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub podatek liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek ustalić roczną podstawę wymiaru oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Jak ustalić roczną podstawę i składkę na ubezpieczenie zdrowotne – przy formie opodatkowania na zasadach ogólnych
Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalasz za rok składkowy, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.
Roczną podstawę wymiaru stanowi dochód z działalności gospodarczej, ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów (w rozumieniu ustawy o PIT).
Odliczasz od tego kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Jak ustalić roczny dochód
Przy ustalaniu rocznego dochodu nie uwzględniasz:
- przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w szerokim rozumieniu, czyli na podstawie ustawy o PIT i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku,
Wyjątek! te przychody uwzględniasz:
- przychody zwolnione z podatku PIT w ramach ulgi: PIT zero na powrót, PIT zero dla rodzin 4+, PIT zero dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT),
- przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej oraz z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji i uzyskane na terenie określonym w tej decyzji (art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b ustawy o PIT),
- przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców, jak też poniesionych w tym okresie kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT,
- przychodów za miesiące, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podstawie (art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej). Nie uwzględniasz też kosztów uzyskania przychodów oraz składek na ubezpieczenia społeczne za te miesiące.
Przy ustalaniu dochodu uwzględniasz szczególne zasady ustalania dochodu w podatku o PIT, o których mowa w art. 24 ust. 1–2b ustawy o PIT, tj. różnice remanentowe. Za rok 2022 nie zwiększasz dochodu, jeżeli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego.
- jeśli uzyskałeś przychody w związku ze zbyciem środków trwałych, które były amortyzowane przed 2022 rokiem, i odpisy amortyzacyjne masz zaliczone do kosztów podatkowych, nie doliczasz ich do dochodu.
Chodzi o przychody z odpłatnego zbycia określonych składników majątku, np. środków trwałych (o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT). Wtedy dochód (ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o PIT – szczególny sposób ustalania dochodu w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku) nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r.
- przy ustalaniu dochodu możesz uwzględnić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy PIT zaliczone przed 1 stycznia 2022 r. do tych kosztów przy ustalaniu dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 26, art. 30c albo art. 30ca ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą.
Ważne!
Roczna podstawa wymiaru składki ustalona na podstawie dochodu nie może być niższa od minimalnej rocznej podstawy.
Aby ustalić minimalną roczną podstawę wymiaru pomnóż minimalne wynagrodzenie obowiązujące na pierwszy dzień roku składkowego przez liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalasz swój dochód do rozliczenia rocznego.
W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględniasz miesięcy, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8–9a ustawy zdrowotnej.
Ważne!
Jeśli dotyczy Cię opodatkowanie podatkiem liniowym, to Twoja składka wynosi 4,9% podstawy jej wymiaru. Składka ustalana od podstawy rocznej nie może być niższa niż kwota równa 9% iloczynu liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego.
Jak ustalić roczną podstawę i składkę na ubezpieczenie zdrowotne przy formie opodatkowania – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Roczną podstawę ustalasz w oparciu o łączną kwotę przychodów z działalności gospodarczej. Odejmujesz od tego opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Nie odliczasz składek opłaconych w miesiącu, w którym przysługiwało Ci zwolnienie ze składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8–9b ustawy zdrowotnej.
Jak ustalić roczny przychód
Gdy ustalasz przychód za dany rok, nie uwzględniasz:
- Przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z wyjątkiem przychodów zwolnionych z podatku PIT w ramach ulgi: PIT zero na powrót, PIT zero dla rodzin 4+, PIT zero dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT),
- przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców,
- przychodów za miesiące, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8-9b ustawy zdrowotnej.
Ile wynosi roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla osób opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, które stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wynosi za 2022 rok:
- 44791,44 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok nie przekroczył 60 tys. zł,
(Jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.).
- 74652,48 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok był wyższy niż 60 tys. zł i niższy niż 300 tys. zł,
(Jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.).
- 134374,44 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok przekroczył 300 tys. zł.
(Jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.).
Ważne! W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględniasz miesięcy, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8–9b ustawy zdrowotnej.
Do kiedy i jak przekazać roczne rozliczenie
Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku:
- w ZUS DRA (blok XII), jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą jednoosobowo,
- w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłacasz składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Ważne! Dokument z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok złóż do 22 maja 2023 roku.
Zgodnie z rozporządzeniem nowe wzory dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA będą obowiązywały od 1 maja 2023 r., czyli począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za kwiecień.
Dostosujemy programy Płatnik i ePłatnik do nowych wzorów dokumentów oraz udostępnimy w nich funkcje, które umożliwią roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Co wynika z rocznego rozliczenia
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
- opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że masz zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
- opłacona w kwocie niższej niż ustalona – musisz ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 roku, czyli do 22 maja.
Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty
Wniosek o zwrot nadpłaty utworzymy na Twoim profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Sprawdź i podpisz wniosek, a następnie wyślij go do ZUS – do 1 czerwca 2023 roku. Nadpłatę przekażemy na rachunek bankowy, który jest zapisany na Twoim koncie płatnika składek, najpóźniej do 1 sierpnia.
Ważne! Na stronie www.zus.pl udostępniono kalkulator, który pomoże w wyliczeniu rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli będziesz składać dokumenty w wersji papierowej.
Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2022 roku musisz złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Dokumenty korygujące wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za rok 2022, możesz złożyć:
- najpóźniej do dnia, w którym złożysz wniosek o zwrot nadpłaty,
- do 30 czerwca 2023 roku – jeśli nie składasz wniosku o zwrot nadpłaty.
Dokumenty rozliczeniowe za 2022 r niezbędne do obliczenia składki zdrowotnej i terminy przekazania ewentualnych korekt
Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, muszą przekazywać dokumenty rozliczeniowe do ZUS co miesiąc.
Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (czyli podatkiem liniowym lub skalą podatkową) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego ustalić roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przy jej obliczaniu brana jest pod uwagę roczna podstawa jej wymiaru. To istotne, aby zweryfikować, czy wyliczona kwota składki rocznej różni się od sumy składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące:
- roku kalendarzowego (jeśli rozliczenie podatku następuje ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych)
- lub roku składkowego (jeśli rozliczenie podatku następuje na zasadach ogólnych – podatkiem liniowym lub skalą podatkową),
za który sporządzane jest rozliczenie.
Ważne, aby na koncie płatnika składek znajdowały się poprawne dokumenty za wszystkie miesiące danego roku kalendarzowego lub składkowego.
Co się stanie, jeśli dokumenty rozliczeniowe nie zostały złożone do ZUS
Od 2022r. co miesiąc ZUS wysyła do płatników składek informacje o braku dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc (elektronicznie na profil PUE ZUS lub listownie). Jeśli mimo tych przypomnień po zakończeniu roku na koncie płatnika nadal nie będzie zapisanych i rozliczonych dokumentów, ZUS wyśle kolejne zawiadomienie o ich braku. W sytuacji gdy do ZUS nadal nie zostaną przekazane wymagane dokumenty, ZUS sporządzi je z urzędu i uwzględni w saldzie konta płatnika. Na tej podstawie zostanie przygotowane roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Może to wpłynąć na stan rozliczeń na ubezpieczenie zdrowotne i na konieczność dopłaty składek.
Nowe terminy składania korekt
Od stycznia 2022 r. obowiązują nowe terminy, w jakich można przekazywać korekty dokumentów rozliczeniowych (ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA).
Można to zrobić w ciągu 5 lat, liczonych od następnego dnia po terminie płatności składek za dany miesiąc kalendarzowy. Co ważne, korektę podstawy wymiaru i należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne wykazanej w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego można przekazać nie później niż do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli taki wniosek nie zostanie złożony do ZUS, korekty można przekazać do 30 czerwca danego roku.
Zasady korygowania składki zdrowotnej wykazanej w dokumentach miesięcznych i w rocznym rozliczeniu
Jako płatnik składek możesz skorygować podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.
W jakim terminie możesz skorygować dokumenty rozliczeniowe
Korektę dokumentów rozliczeniowych ze składką zdrowotną możesz złożyć najpóźniej do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki, która wynika z rocznego rozliczenia. Oznacza to, że korektę za poprzedni rok możesz przekazać do 1 czerwca. Jeżeli nie złożysz tego wniosku, masz czas do 30 czerwca.
Kiedy na bieżąco powinieneś skorygować dokumenty rozliczeniowe za dany miesiąc
Dokumenty rozliczeniowe ze skorygowaną składką na ubezpieczenie zdrowotne powinieneś przekazać na bieżąco w dwóch opisanych niżej sytuacjach.
- Stosujesz opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i rozliczasz składki na podstawie przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym. W wyniku rocznego rozliczenia w urzędzie skarbowym ustaliłeś inną kwotę przychodu.
W takim przypadku opłacasz składkę na ubezpieczenie zdrowotne przez cały rok w tej samej kwocie. Wysokość składki zdrowotnej ustalasz na podstawie przychodów z ubiegłego roku.
Musisz złożyć korektę dokumentów, jeśli w rozliczeniu rocznym podatku w urzędzie skarbowym ustaliłeś kwotę przychodu za poprzedni rok w innej wysokości niż kwota przychodu, którą wykazywałeś w miesięcznych dokumentach rozliczeniowych przekazanych do ZUS.
Wówczas skoryguj dokumenty złożone do ZUS od stycznia danego roku.
Jeśli miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały ustalone w kwocie niższej, niż powinny być naliczone, masz obowiązek dopłacić różnicę wraz z odsetkami za zwłokę.
- Zmieniałeś formę opodatkowania w trakcie roku.
W trakcie roku podatkowego masz prawo zmienić w urzędzie skarbowym formę opodatkowania. Oznacza to, że nowa forma opodatkowania obowiązuje Cię od początku roku. Dlatego w ZUS powinieneś skorygować dokumenty rozliczeniowe od stycznia danego roku.
Ważne! W przypadku zmiany formy opodatkowania za 2022 r. w trybie przepisów przejściowych:
-
z ryczałtu na opodatkowanie według skali z mocą od 1 lipca 2022 r.,
-
z podatku liniowego lub ryczałtu na opodatkowanie według skali z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 r.,
nie korygujesz miesięcznych rozliczeń składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Kiedy nie musisz korygować dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc
- Wysokość przychodów lub dochodów za dany miesiąc została ustalona nieprawidłowo.
Jeśli rozliczasz się na zasadach ogólnych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy obliczaniu wysokości dochodu za dany miesiąc lub wysokości przychodów liczonych narastająco od początku roku nie uwzględniasz określonego przychodu lub wydatków zakwalifikowanych jako koszty uzyskania przychodu, wówczas nie musisz korygować rozliczeń za dany miesiąc. Te przychody lub wydatki powinieneś uwzględnić na bieżąco w rozliczeniach za kolejny okres, a więc za miesiąc, za który przekazujesz dokumenty rozliczeniowe w danym roku.
Nie musisz korygować miesięcznej składki zdrowotnej wstecz, ponieważ rozliczenie przychodów lub dochodów i wysokości składki zdrowotnej będziesz uwzględniać w rozliczeniu rocznym.
Ta zasada dotyczy też sytuacji, gdy na skutek zmiany przepisów, które weszły w życie 13 kwietnia 2022 r., zmienił się sposób ustalania:
- dochodu – w odniesieniu do płatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, uwzględnienie różnic remanentowych, wyłączenie odpisów amortyzacyjnych)
- lub przychodu w odniesieniu do płatników na ryczałcie (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym).
Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Jako płatnik opodatkowany na zasadach ogólnych (podatkiem liniowym lub skalą podatkową) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych masz obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego ustalić roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przy jej obliczaniu bierzesz pod uwagę roczną podstawę jej wymiaru. Zweryfikuj, czy ta kwota różni się od sumy składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego lub składkowego.
W sytuacji gdy powstanie różnica, Twoje dalsze działanie zależy od tego, czy suma składek za dany rok kalendarzowy jest niższa, czy wyższa od podstawy.
- Jeśli składka jest niższa niż roczna kwota składki ustalona od rocznej podstawy, musisz dopłacić różnicę.
Kwotę dopłaty składki wykazujesz w dokumentach rozliczeniowych składanych za kwiecień następnego roku (np. za 2022 r. będzie to kwiecień 2023 r.) w części dotyczącej rozliczenia rocznego. Dokumenty rozliczeniowe za kwiecień przekazujesz do ZUS najpóźniej do 20 maja (np. za kwiecień 2023 r. będzie to do 22 maja 2023 r.).
Ważne! Jeżeli ostateczny termin na przekazanie dokumentów przypada w święto (dzień ustawowo wolny od pracy), sobotę lub niedzielę, to przyjmuje się, że upływa on w następnym dniu roboczym.
Oprócz bieżącej składki za dany miesiąc powinieneś w tym samym terminie dopłacić również różnicę.
- Jeśli składka jest wyższa niż roczna kwota składki ustalona od rocznej podstawy, masz prawo do zwrotu nadpłaty.
Wniosek o zwrot obsłużymy w PUE ZUS. Masz czas na jego złożenie do 1 czerwca danego roku za rok poprzedni.
Kiedy musisz skorygować roczne rozliczenie
W rocznym rozliczeniu wykazujesz faktyczny przychód lub dochód (w zależności od formy opodatkowania, jaką stosowałeś), jaki osiągnąłeś w danym roku. Na jego podstawie ustalasz należną składkę roczną na ubezpieczenie zdrowotne.
W sytuacji gdy będziesz korygować w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe w zakresie osiągniętego przychodu lub dochodu za dany rok, powinieneś skorygować także roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, które wykazałeś w dokumentach ZUS DRA/ZUS RCA za kwiecień danego roku. Korektę dokumentów za kwiecień z rocznym rozliczeniem możesz złożyć w ciągu 5 lat od dnia, w którym upłynął termin na ich opłacenie.
Ważne! Każda korekta rocznego rozliczenia przekazana do ZUS po wniosku o zwrot nadpłaty lub po 30 czerwca danego roku zawsze musi być sprawdzona i wyjaśniona z Krajową Administracją Skarbową. Oznacza to, że dokument korygujący za kwiecień danego roku, w którym zmieni się roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, będzie objęty postępowaniem prowadzonym we współpracy z KAS. Zmiana rozliczenia składki zdrowotnej za ten rok będzie zależeć od wyniku tej weryfikacji. Korekta rocznego rozliczenia powinna mieć odzwierciedlenie w korekcie zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym.
Nowe wzory dokumentów ZUS DRA oraz ZUS RCA – roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która w 2022r. podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu i była opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym, ma obowiązek rozliczyć w skali roku należne składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie pozwala ustalić kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne należnej za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych.
Jakie dokumenty i kiedy należy złożyć
Rozliczenie roczne należy wykazać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2023 roku:
- ZUS DRA – osoby prowadzące działalność jednoosobową,
- ZUS RCA – osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców).
Dokumenty rozliczeniowe (ZUS DRA oraz ZUS RCA) zostały odpowiednio zmienione.
Odpowiedni druk z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. należy przekazać do ZUS do 22 maja 2023r.
Co się zmieniło w ZUS DRA i ZUS RCA
Zmodyfikowano bloki „Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne”: XII w ZUS DRA i III.F w ZUS RCA. Osoby prowadzące działalność gospodarczą wykazują w nich dane do wyliczenia rocznej składki odrębnie dla każdej z form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).
W odniesieniu do skali podatkowej dodano pole dotyczące kwoty należnego podatku za rok, którego dotyczy rozliczenie roczne. Pole to wypełniają wyłącznie osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które korzystały z możliwości obniżania składki do wysokości zaliczki na podatek za poszczególne miesiące.
Dodano także pola dotyczące informacji o zmianie formy opodatkowania na podstawie przepisów szczególnych, tj. od 1 stycznia albo od 1 lipca 2022r.
Jak należy przekazać roczne rozliczenie na nowych dokumentach
Nowe wersje dokumentów można wypełniać i wysyłać elektronicznie w programie Płatnik lub w aplikacji ePłatnik na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Zaktualizowane programy udostępnimy 28 kwietnia 2023r.
Wersja papierowa nowych dokumentów jest dostępna w placówkach ZUS. Może z nich skorzystać płatnik składek, który rozlicza składki wyłącznie za siebie albo zgłaszający do ubezpieczeń nie więcej niż 5 ubezpieczonych - jeśli nie korzysta z elektronicznej formy przekazywania dokumentów.
Na naszej stronie internetowej udostępniliśmy kalkulator do obliczania rocznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pomoże on w wyliczeniu rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne osobom, które będą składać dokumenty w wersji papierowej.
Kalkulator do obliczania rocznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne
KALKULATOR DO OBLICZANIA ROCZNEJ PODSTAWY WYMIARU I SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE
ZUS udzieli pomocy
Każdy płatnik składek, który ma wątpliwości lub potrzebuje wsparcia w weryfikacji rozliczeń oraz wyjaśnień dotyczących zasad sporządzania i korygowania dokumentów rozliczeniowych, może uzyskać pomoc:
- podczas e-wizyty w ZUS,
- w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) pod numerem telefonu 22 560 16 00,
- u doradcy płatnika w każdej placówce ZUS.
Pytania i odpowiedzi
Mam nadpłatę w składce zdrowotnej, co mogę zrobić?
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej następuje w deklaracji za kwiecień roku kolejnego. Rozliczenia składek za 2022r. trzeba zatem dokonać w deklaracji za kwiecień 2023 roku. Po złożeniu rozliczenia rocznego zostanie przygotowany wniosek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Wniosek RZS-R. Przygotowany wniosek musi zostać podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym i wysłany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do końca maja 2023 roku - konkretnie 1 czerwca 2023 roku. W dalszej kolejności do końca lipca 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokona zwrotu na wskazany we wniosku rachunek bankowy. ZUS dokonuje zwrotu nadpłaty pod warunkiem:
- braku zaległości na koncie płatnika składek z tytułu składek pobieranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do zwrotu których został zobowiązany płatnik składek,
- zgłoszonego konta bankowego w systemach ZUS, na który ma być dokonany zwrot nadpłaty oraz
- złożenia wniosku najpóźniej w terminie do końca maja 2023 roku.
Nie złożę wniosku w terminie, co wtedy?
W sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie złoży wniosku w terminie przy jednoczesnym braku zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, kwota zwrotu podlega rozliczeniu na koncie płatnika składek do końca 2023r. Z przepisów nie wynika jednak wprost co w sytuacji, kiedy przedsiębiorca ma tak dużą nadpłatę, że nie zdąży jej skonsumować do końca roku.
Otrzymałem/łam wiadomość z ZUS, co dalej?
Każdy podatnik, u którego stwierdzono nadpłatę w rocznej składce zdrowotnej, po złożeniu rozliczenia rocznego, winien otrzymać na swojego maila wiadomość z ZUS o następującej treści:
"W systemie PUE czeka wniosek o zwrot nadpłaty na ubezpieczenie zdrowotne, który wynika z rocznego rozliczenia tej składki. Zweryfikuj wniosek, następnie podpisz i wyślij do ZUS. Termin na złożenie wniosku upływa 1 czerwca br."
W tej konkretnej sytuacji należy postąpić według wskazań ZUS - przejść do dokumentów roboczych i postępować zgodnie z instrukcjami. Każdy podatnik dokonuje tego we własnym zakresie. Nasze Biuro pomaga osobom, które sobie nie radzą z tą czynnością.
Ważne! Usługa ta jest usługą dodatkowo płatną.
Nie mam zgłoszonego konta w ZUS, co zrobić?
W sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie ma zgłoszonego numeru konta do zwrotu nadpłaty, powinien dokonać niezbędnych formalności. Taka informacja pojawi się w procesie zatwierdzania wniosku o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne RZS-R. Komunikat brzmi następująco:
" Zwrot nadpłaty
Na koncie w ZUS nie ma zapisanego prawidłowego rachunku bankowego. Niezwłocznie wyślij dokument ubezpieczeniowy ZUS ZBA / ZFA w którym podasz aktualny rachunek bankowy. Dokument wyślij z programu, z którego wysyłasz dokumenty rozliczeniowe (np. Program Płatnik, aplikacja ePłatnik). Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty upływa 1 czerwca br."
W tej konkretnej sytuacji należy postąpić według wskazań ZUS - przejść do dokumentów roboczych i postępować zgodnie z instrukcjami. Każdy podatnik dokonuje tego we własnym zakresie. Nasze Biuro pomaga osobom, które sobie nie radzą z tą czynnością.
Ważne! Usługa ta jest usługą dodatkowo płatną.
Odpowiedzi na pytania do webinaru z 16 maja 2023r.
-
Jak rozliczyć składkę jeśli w roku 2022 stosowana była formy opodatkowania na zasadach ogólnych a od stycznia2023 r. zmieniono formę opodatkowania na ryczałt.
Jeżeli płatnik przez cały 2022 r. opodatkowany był skalą podatkową a od stycznia 2023 r. wybrał opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to minimalną roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej ustala jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym i minimalnego wynagrodzenia – a zatem uwzględnia
12 miesięcy podlegania.
Roczną podstawę wymiaru stanowi roczny dochód uzyskany dla skali podatkowej. W tym przypadku roczne rozliczenie zawiera jedynie jedna formę opodatkowania-skalę podatkową.
Natomiast na potrzeby ustalenia kwoty do dopłaty lub zwrotu w rocznym rozliczeniu należy wziąć pod uwagę kwoty należnych składek wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za okres roku składkowego.
W związku z tym, że od stycznia 2023 r. formą opodatkowania jest ryczałt, będą to kwoty
z dokumentów rozliczeniowych za luty-grudzień 2022 r.
Gdyby od stycznia 2023 r. płatnik rozliczał się nadal skalą podatkową, to brane byłyby pod uwagę składki z dokumentów za okres luty 2022 – styczeń 2023.
-
Jak rozliczyć składkę, jeśli działalność została zamknięta w 2022 r. Płatnik był opodatkowany ryczałtem i korzystał z MDG (kod 05900).
Jeżeli zakończono prowadzenie działalności gospodarczej a w dokumentach zgłoszeniowych
i rozliczeniowych był wykazany kodu tytułu ubezpieczenia 0590xx, to w dokumencie ZUS DRA składanym za kwiecień 2023 r. z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne, należy użyć podstawowego kodu 0510xx, który umożliwi złożenie rozliczenie rocznego składki zdrowotnej.
-
Jak dokonać rocznego rozliczenia, jeśli wspólnik spółki jawnej (który opłaca tylko ubezpieczenie zdrowotne) jest wspólnikiem dwóch spółek jawnych i obydwie opodatkowane są podatkiem liniowym do końca 2022r. Natomiast od stycznia 2023r:
-
jedna spółka opodatkowana jest podatkiem liniowym
-
druga spółka opodatkowana podatkiem CIT /zmiana formy opodatkowania od 01.01.2023.
W opisanym przypadku rozliczenie roczne jest sporządzane tylko dla formy opodatkowania – podatek liniowy. Roczną podstawę wymiaru będzie stanowiła suma dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej w ramach dwóch spółek, z tym zastrzeżeniem że roczna składka nie może być niższa niż 9% od podstawy wymiaru ustalonej jako iloczyn 12 miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku 2022 i kwoty minimalnego wynagrodzenia wynoszącego 3010 zł.
Do sumy należnych składek w tym przypadku bierzemy kwoty składek wykazane w dokumentach rozliczeniowych za okres roku składkowego. Będą to kwoty z dokumentów za okresy luty 2022 r. do stycznia 2023 r. Przy czym w odniesieniu do stycznia 2023 r. należy uwzględnić wyłącznie składkę rozliczoną w kontekście formy opodatkowania podatkiem liniowym (bloku XI pole 08). Nie należy uwzględniać składki rozliczonej w sekcji „Bez formy opodatkowania” – blok XI pole 20.
-
Jeśli działalność została zamknięta lub zawieszona z dniem 31.01.2022 roku, to czy należy składać roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 rok?
Jeżeli przedsiębiorca zlikwidował działalność lub zawiesił jej prowadzenie w styczniu 2022 r., a był opodatkowany skalą podatkową lub podatkiem liniowym, nie składa rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. Okres składkowy dla tych form opodatkowania rozpoczyna się w lutym a kończy w styczniu następnego roku. Styczeń 2022 r. nie jest uwzględniony w rocznym rozliczeniu.
Jeśli płatnik był opodatkowany ryczałtem ewidencjonowanym, to musi złożyć roczne rozliczenie za rok 2022. W takim przypadku ustali roczną podstawę tylko za ten jeden miesiąc.
-
Jak wykazać dochód na deklaracji rocznej, jeśli nastąpiła zmiana formy opodatkowania od 01.01.2023 r. z zasad ogólnych (podatek wg skali) na podatek liniowy.
W przypadku płatnika, który w 2022 roku był opodatkowany skalą podatkową, a od stycznia 2023 r. wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, roczne rozliczenie składa się dla obu form.
Dla skali podatkowej należy ustalić roczny dochód za 12 miesięcy - przyjmujemy, że na skali działalność była prowadzona od stycznia do grudnia 2022 r. Do sumy należnych składek także w tym przypadku bierzemy kwoty składek wykazane w dokumentach rozliczeniowych za okres roku składkowego. W tym przypadku będą to jednak kwoty z dokumentów za okresy luty-grudzień 2022 r, gdyż od stycznia 2023 r., który co prawda zalicza się do roku składkowego, jest już inna forma (podatek liniowy).
Dla podatku liniowego ustalamy roczną podstawę dla tzw. jednomiesięcznego roku składkowego.
Z uwagi na to, że dla podatku liniowego płatnik nie osiągną w 2022 r. dochodu, roczny dochód, roczna podstawa i roczna składka wynosi 0zł. W pole dot. sumy należnych składek bierzemy kwotę składki wykazanej w dokumencie rozliczeniowych za okres styczeń 2023 r. Kwota tej składki będzie kwotą do zwrotu.
-
Czy roczną deklarację zdrowotną składa się za osoby na karcie podatkowej?
Osoby rozliczające się na karcie podatkowej nie składają rocznego rozliczenia. Roczne rozliczenie składają tylko przedsiębiorcy, którzy stosują opodatkowanie skala podatkowa, podatkiem liniowym i ryczałtem ewidencjonowanym.
-
Czy konieczne jest korygowanie dokumentów miesięcznych jeżeli przychód za poprzedni rok (podstawa do składki zdrowotnej na ryczałcie) zmienił się w trakcie weryfikowania rozliczenia rocznego?
Nie należy korygować miesięcznych dokumentów, jeśli roczny przychód za 2022 r. został ustalony w innej wysokości niż ten co stanowił miesięczne podstawy wymiaru. W rocznym rozliczeniu za 2022 r. należy wykazać właściwy przychód.
-
Czy jeżeli ktoś wstecznie zmienił formę opodatkowania za 2022 r. na skalę podatkową ale od stycznia 2023 r. wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym to w bloku XII trzeba zaznaczyć dwie formy opodatkowania czy jedną?
To zależy od tego jaką formę zmieniał.
Jeżeli płatnik w 2022 r. był opodatkowany ryczałtem i zmienił go za cały 2022 r. na skale podatkową a od stycznia 2023 r. wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym to w bloku XII trzeba zaznaczyć dwie formy opodatkowania. Będą to skala podatkowa i podatek liniowy. Należy także zaznaczyć pole 02-zmiana formy opodatkowania.
Dla skali podatkowej należy podać ustalony roczny dochód, natomiast jako sumę należnych składek należy podać składki z dokumentów składanych na ryczałcie za okres od lutego do grudnia 2022 r. (z uwagi na to, że od stycznia jest już inna forma opodatkowania - podatek liniowy).
Dla podatku liniowego (który jest od stycznia 2023 r.) w tym przypadku ustalamy roczną podstawę dla tzw. jednomiesięcznego roku składkowego. Z uwagi na to, że dla podatku liniowego płatnik nie osiągnął w 2022 r. dochodu, roczny dochód, roczna podstawa i roczna składka wynosi 0zł. W pole dot. sumy należnych składek bierzemy kwotę składki wykazanej w dokumencie rozliczeniowych za okres styczeń 2023 r. Kwota tej składki będzie kwotą do zwrotu.
Jeżeli płatnik w 2022 r. był opodatkowany podatkiem liniowym i zmienił go za cały 2022 r. na skale podatkową a od stycznia 2023 r. wybrał ponownie opodatkowanie podatkiem liniowym to w bloku XII trzeba zaznaczyć tylko jedną formę opodatkowania - skalę podatkową. Należy także zaznaczyć pole 02-zmiana formy opodatkowania.
Dla skali podatkowej należy podać ustalony roczny dochód, natomiast jako sumę należnych składek należy podać składki z dokumentów składanych na podatku liniowym za okres od lutego 2022 r. do stycznia 2023 r.
-
Działalność była w 2022 r. rozliczana na ryczałcie. W styczniu 2023 r. opłacono dodatkową wpłatę dopłatę składki zdrowotnej za rok 2022r. W tym momencie na koncie jest nadpłata. Czy jeśli teraz zostanie wysłane DRA z rozliczeniem rocznym składki zdrowotnej, to czy ZUS sam sobie rozliczy tą nadpłatę na poczet składki zdrowotnej po DRA kwietniowym? czy dodatkowo należy wysłać jakieś pismo (np RD-3) ?
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia u płatnika wyjdzie kwota dopłaty, to ma obowiązek ją opłacić razem ze składką należną za kwiecień 2023 r. w terminie najpóźniej do 22 maja br. Obowiązek zapłaty kwoty do dopłaty wynika wprost z art. 81 ust. 2j i 2l ustawy zdrowotnej. Jeżeli jednak na koncie jest nadpłata, zostanie ona rozliczona na ogólnych zasadach, tj. na zadłużenie, które wynika z rocznego rozliczenia.
Płatnik nie musi składać dodatkowego pisma o zaliczenie nienależnie opłaconych składek na poczet zadłużenia, które wynika z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Aktualną informację o saldzie na koncie, płatnik uzyska na swoim profilu na PUE ZUS.
-
Jeżeli w trakcie roku w podstawie naliczenia składki zdrowotnej wpisywano dochód narastająco od początku roku zamiast z bieżącego miesiąca, czy trzeba robić korekty deklaracji?
Miesięczne korekty nie są wymagane, gdyż w rocznym rozliczeniu należy rozliczyć dochód uzyskany w całym roku 2022 r.. Na podstawie rocznego rozliczenia zostanie ustalona ewentualna kwota do zwrotu lub nadpłaty.
-
Czy jeżeli konieczna będzie korekta DRA za 04/23 w późniejszym okresie to trzeba będzie wypełniać blok XII?
Tak. Jeżeli zaistnieje konieczność korekty deklaracji za kwiecień na miesięcznym rozliczeniu, wymagane będzie także wypełnienie bloku XII. Przy czym z uwagi na to, że korekta dotyczy miesięcznych składek, blok XII nie powinien ulec zmianie.
-
Podatnik w trakcie roku zmienił formę opodatkowania z ryczałtu na skalę. Za miesiąc lipiec wysłał DRA z błędną formą opodatkowania: ryczałt zamiast skala. Czy w takim przypadku powinnam sporządzić korektę za 07/2022 przed wysłaniem rocznego rozliczenia czy ZUS sam dokona korekty?
W opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia ze zmianą formy opodatkowania na bieżąco od lipca 2022 r. na podstawie przepisów szczególnych. Płatnik powinien w pierwszej kolejności sporządzić korektę DRA za 07/2022 a następnie przygotować i wysłać rozliczenie roczne za 2022 rok. W rocznym rozliczeniu w bloku XII należy zaznaczyć pole 03 -
-
Jak rozliczyć osobę, która rozliczała się na zasadach liniowych w 2022 r, ale skorzystała
z możliwości rozliczenia PIT na zasadach ogólnych a w 2023 r. nadal jest na zasadach liniowych? Jak mam to zaznaczyć w DRA/RCA? Przy uwzględnieniu jednomiesięcznego roku składkowego program nieprawidłowo wylicza kwotę.
W przypadku płatnika, który w 2022 roku był opodatkowany podatkiem liniowym, a następnie zmienił wstecz formę opodatkowania za rok 2022 na skalę, a za rok 2023 kontynuuje opodatkowanie podatkiem liniowym, rozliczenie roczne należy dokonać w kontekście pełnego roku składkowego trwającego od lutego 2022 r. do stycznia 2023 r.
W tym zakresie nastąpiła zmiana stanowiska ZUS. Pierwotne stanowisko mówiło o tym, że należy w bloku XII wykazać dwie formy opodatkowania, tj. skalę oraz jednomiesięczny rok składkowy dla podatku liniowego dla stycznia 2023 r. Konieczne jest jednak przyjęcie, że rozliczenie roczne w takiej sytuacji będzie wykazane wyłącznie na skali podatkowej. Finalnie rozliczenie jest tożsame jak na dwóch formach.
Dlatego też, w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA należy dla takiego przypadku wypełnić w bloku XII pole 02 oraz pola dotyczące formy opodatkowania – skala. W tym szczególnym przypadku pomimo prowadzenia w okresie roku składkowego działalności na dwóch formach podatkowych, nie należy wypełniać pól dotyczących opodatkowania podatkiem liniowym.
W rozliczeniu rocznym dla skali podatkowej w kwocie stanowiącej sumę należnych składek (pole 09) należy uwzględnić składki należne wykazane na dokumentach rozliczeniowych złożonych za okres od lutego 2022 r. do stycznia 2023 r.
-
Jeżeli jest kwota do zwrotu to czy można ją odjąć od składki kwietniowej?
Płatnik po przekazaniu deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc ma obowiązek opłacania składek, które z niej wynikają.
Ustawodawca nie przewidział możliwości równoczesnego rozliczenia nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, w poczet należności wykazanych w deklaracji rozliczeniowej np. za kwiecień. Nadpłata taka może zostać zwrócona.
Jeśli płatnik nie opłaci składek, które wynikają z deklaracji za kwiecień 2023 r. i chce, żeby nadpłata powstała z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne rozliczyła te należności, powinien wystąpić z wnioskiem o jej zwrot. Wniosek o zwrot będzie udostępniony na profilu płatnika na PUE.
Tryb taki umożliwi rozliczenie nadpłaty na składki z uwzględnieniem daty, który wynika z terminu przekazania rocznego rozliczenia. Przy czym ZUS ma obowiązek rozpatrzenia wniosku, w tym rozliczenia nadpłaty np. na składki za kwiecień, w terminie do 1 sierpnia br.
-
Działalność prowadzona była od 31.01.2022 r. do 15.04.2022 r. Składki były rozliczane z kodem tytułu 054000. Później została zamknięta. Z jakim kodem powinnam wykazać DRA za kwiecień 2023 r. aby rozliczyć składkę roczną?
W takim przypadku należy złożyć dokument ZUS DRA za kwiecień 2023 r. zawierający wyłącznie roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jako kod tytułu ubezpieczenia należy podać kod 054000, czyli kod jaki był wykazywany przed wyrejestrowaniem.
-
Czy można nie występować z wnioskiem o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej i czy ona będzie automatycznie zaliczona na pokrycie składki w następnym miesiącu?
Wniosek o zwrot nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia zostanie utworzony i udostępniony na profilu płatnika na PUE ZUS na drugi dzień po identyfikacji z kontem płatnika/ubezpieczonego dokumentu z rocznym rozliczeniem. Wniosek zostanie udostępniony w widoku Dokumenty i wiadomości, sekcja Dokumenty robocze.”
Płatnik nie ma obowiązku składania wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty rocznej. Jest to jego prawo a nie obowiązek.
Jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty rocznej (RZS-R) w określonym terminie, tj. do 1 czerwca 2023 r., i nie posiada zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika składek do końca 2023 r. o ile KAS nie przekaże informacji o rozbieżnościach pomiędzy formą opodatkowania i wysokością przychodów lub dochodów wykazanych w dokumentach przekazanych do ZUS a formą opodatkowania i wysokością przychodów lub dochodów wykazanych dla celów podatkowych. W przypadku potwierdzenia rozbieżności, w pierwszej kolejności ZUS przeprowadzi postępowanie w tej sprawie i dopiero po jego zakończeniu rozliczy nadpłatę na składki, z uwzględnieniem daty, która wynika z terminu przekazania rocznego rozliczenia.
Przyszłe rozliczenie nadpłaty nie zwalnia płatnika z bieżącego opłacania składek.
-
Przedsiębiorca zmarł w kwietniu 2023 r., czy ma obowiązek rozliczenia składki zdrowotnej za 2022?
Jeśli płatnik zmarł w kwietniu 2023 r., ustanowiony zarządca sukcesyjny nie składa rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za zmarłego przedsiębiorcę. Roczne rozliczenie w takim przypadku ZUS sporządzi z urzędu. Jeśli jest obowiązek rozliczenia składek za kwiecień 2023 r. zarządca sukcesyjny przekazuje jedynie rozliczenie za bieżący miesiąc za pracowników bez wypełniania bloku rocznego w DRA/RCA.
Przedsiębiorstwo w spadku jest płatnikiem składek w stosunku do pracowników i zleceniobiorców przedsiębiorstwa w spadku oraz osób przebywających na urlopie wychowawczym udzielonym w ramach stosunku pracy albo pobierających zasiłek macierzyński, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład [1]. Obowiązki przedsiębiorstwa w spadku wykonuje zarządca sukcesyjny, a w przypadku jego braku - osoby uprawnione do czynności zachowawczych [2]. Przedsiębiorstwo w spadku, za pośrednictwem osób uprawnionych albo zarządcy sukcesyjnego, może zatem obliczać, rozliczać i opłacać składki tylko za osoby, o których mowa powyżej.
Roczne rozliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA lub imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA przekazuje do ZUS ubezpieczony, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych [3]. Przepisy te nie dają podstaw prawnych do tego, aby przedsiębiorstwo w spadku, którego obowiązki wykonuje zarządca sukcesyjny (ewentualnie osoby uprawnione), przekazało do ZUS roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za zmarłego przedsiębiorcę. Przedsiębiorstwo w spadku nie jest bowiem płatnikiem składek wobec zmarłego przedsiębiorcy, a przywołane przepisy umożliwiają jedynie złożenie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej ubezpieczonemu - przedsiębiorcy.
Podstawa prawna
[1] Art. 4 pkt 2 lit. zc) ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.),
[2] Osoby, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170, z późn. zm.), dokonujące czynności, o których mowa w art. 13 tej ustawy,
[3] Art. 81 ust. 2ka ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
-
/19. Czy osoba fizyczna prowadząca działalność zatrudniająca pracowników rozliczenie roczne za 2022 r. (podatek liniowy) składa w raporcie RCA czy DRA za 04/2023?
Osoba fizyczna prowadząca działalność i zatrudniająca pracowników roczne rozliczenie za 2022 r. wypełnia w raporcie ZUS RCA za 04/2023.
-
Czy strata ze sprzedaży środków trwałych zmniejsza podstawę do naliczenia składki zdrowotnej?
Tak. Ustalając dochód za rok 2022 przyjmowany do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zobowiązani są stosować art. 24 ust. 1-2b ustawy o PIT, który reguluje szczególne zasady ustalania dochodu. Zgodnie z art. 24 ust. 2 dochodem lub stratą ze sprzedaży środka trwałego jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży a jego wartością początkową, powiększona o wartość dokonanych odpisów amortyzacyjnych.
Przy czym należy pamiętać, że zgodnie z art. 35 ustawy z 9 lutego 2022 r., w przypadku sprzedaży środków trwałych, które dla potrzeb podatku PIT były amortyzowane przed 2022 r., przy ustalaniu - dla potrzeb składki zdrowotnej - dochodu z ich odpłatnego zbycia, dochód ten nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 2022 rokiem.
-
Podatnik zakończył działalność gospodarczą 30.09.2023 i zamkną rok stratą. Za wszystkie miesiące 2022 r. opłacał minimalną składkę w wysokości 270,90 zł. Ostatnią składkę za wrzesień 2022 r. wpłacił w październiku. A zatem płatnik opłacił składki za wszystkie 9 miesięcy. System ZUS wskazuje, że płatnik powinien dopłacić 270,90 zł.
System zadziałał w tym przypadku poprawnie. Wynika to z tego, że rozliczenie roczne obejmuje okres roku składkowego, który trwa od lutego danego roku do stycznia roku następnego. W ramach rozliczenia rocznego za ten okres porównywana jest zatem suma należnych składek wykazanych w dokumentach rozliczeniowych złożonych za okres roku składkowego ze składką roczną ustaloną od rocznej podstawy jej wymiaru (art. 81 ust. 2i – 2j ustawy zdrowotnej).
Minimalna roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych jest ustalana jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, co wynika z art. 81 ust. 2b ustawy zdrowotnej.
A zatem osoba, która podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu do września 2022 r. ustala minimalną roczną podstawę wymiaru jako 9 x 3010 zł. W ramach rozliczenia rocznego składka ustalona od rocznej podstawy wymiaru jest porównywana z sumą należnych składek wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za okres od lutego do września 2022 r.
Składka za styczeń 2022 r. nie jest zatem uwzględniana w rozliczeniu rocznym. Składka za ten miesiąc została rozliczona na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2021 r., zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105).
Jeśli przedsiębiorca nie uzyskał za rok 2022 dochodu (strata z działalności) i za wszystkie miesiące począwszy od lutego do września 2022 r. opłacał składkę od minimalnego wynagrodzenia w wysokości 270,90 zł, to w ramach rozliczenia rocznego zobowiązany będzie dokonać dopłaty składki w wysokości 270,90 zł.
-
Prowadząca działalność gospodarczą w 2022 r. spełniała warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z art. 82 ust. 9a ustawy zdrowotnej - zasiłek macierzyński nie przekraczał miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego tj. 1000 zł. Płatniczka stosowała w 2022 r. i 2023 r. formę opodatkowania skala podatkowa. W deklaracjach ZUS DRA z kodem 05800 została wykazana od marca 2022 r. do czerwca 2022 r. z kwotą dochodu uzyskanego w miesiącu bezpośrednio poprzedzającym miesiąc za który dokonywane było rozliczenie oraz podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i kwotę należnej składki zdrowotnej w kwocie 0 zł. Proszę o odpowiedź, przy ustalaniu rocznego dochodu nie uwzględnia się przychodów osiągniętych w miesiącach w których ubezpieczona spełniała warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej, czy mamy pomniejszyć kwotę dochodu osiągniętego za 2022 r. o dochód podany w deklaracjach ZUS DRA za miesiące 04-06/2022 ?
W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu uwzględnianych do wyliczenia rocznej podstawy wymiaru składki za osoby prowadzące pozarolniczą działalność opodatkowanych na zasadach ogólnych nie są wliczane miesiące, w których ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej.
Dla celów obliczania dochodu na potrzeby ustalania miesięcznej/rocznej podstawy wymiaru składki w przypadku osób stosujących zasady ogólne nie są uwzględniane przychody, koszty i opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, uzyskane/poniesione/opłacone w miesiącu, w którym ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej.
A zatem prawidłowe wykazanie dochodów w deklaracjach rozliczeniowych za poszczególne miesiące nie powinno skutkować koniecznością dodatkowego obniżania dochodu w rozliczeniu rocznym. Dochód roczny powinien odpowiadać sumie dochodów wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku składkowego.
Tym samym, w pierwszym miesiącu zwolnienia ze składki należało wykazać dochód z miesiąca poprzedniego. W kolejnym miesiącu zwolnienia dochód powinien wynosi 0 zł jak również w kolejnych miesiącach ciągłego okresu zwolnienia wraz z pierwszym miesiącem, w którym zwolnienie już nie występuje. A zatem w opisanym przypadku dochód w wysokości 0 zł powinien być wykazany w deklaracjach złożonych za 04 – 07/2022.
-
Bardzo proszę o wyjaśnienie i wskazanie sposobu sporządzenia i wysłania deklaracji ZUS DRA rocznej za kwiecień 2023 r. Płatnik rozliczający się na zasadach ogólnych prowadził działalność cały rok, jest emerytem. Od lutego 2022 roku do grudnia 2022 roku płacił minimalne składki tylko na zdrowotne. Za styczeń 2023 roku skorzystał ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej (spełniał ku temu warunki określone w przepisach). Jak powinnam sporządzić deklarację roczną DRA za kwiecień – rozliczając ww. przypadek. Próbowałam to zrobić na zasadzie wykazania podstaw za 11 miesięcy i wpłat za 11 miesięcy, ale program Płatnik pokazuje informację o błędzie krytycznym co uniemożliwia wysłanie tego dokumentu elektronicznie.
Zakładając, że działalność była prowadzona przez cały rok 2022, minimalna roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalana jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego. A zatem powinna być to kwota ustalona jako 12 x 3010 zł. W rozliczeniu rocznym zostaną natomiast uwzględnione składki należne wykazane w dokumentach za okres od lutego 2022 r. do stycznia 2023 r.
Zgodnie z przepisami dochody za miesiąc, za który przedsiębiorca korzystał ze zwolnienia ze składki na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie art. 82 ust. 8 – 9a ustawy zdrowotnej nie są uwzględniane w dochodzi przyjmowanym do podstawy wymiaru składki, jak też miesiąc taki nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu minimalnej rocznej podstawy wymiaru. Tym samym, jeśli prawo do zwolnienia przysługiwało przedsiębiorcy tylko w styczniu 2023 r. to dochód za styczeń nie będzie brany pod uwagę dla celów dokonywania rozliczenia rocznego za rok 2023, jak też miesiąc ten spowoduje zmniejszenie minimalnej rocznej podstawy wymiaru składki za rok 2023 r.
-
Działalność prowadzona na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Jaka jest minimalna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jeżeli działalność została zlikwidowana 31.05.2022 r.? Czy liczymy 4 miesiące roku składkowego czy 5 miesięcy roku kalendarzowego?
Minimalna roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalana jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego. A zatem jest to 5 miesięcy (art. 81 ust. 2b ustawy zdrowotnej). Dopłata składki w rozliczeniu rocznym w wysokości 270,90 zł będzie zatem występowała w sytuacjach zakończenia/zawieszenia działalności gospodarczej w trakcie roku składkowego w sytuacjach gdy płatnik opłacał składki miesięczne w wysokości minimalnej. W rozliczeniu rocznym uwzględniane są bowiem składki rozliczone za okres roku składkowego, tj. w tym przypadku za okres od lutego do maja 2022 r. (4 miesiące).
-
Jaka jest minimalna roczna podstawa wymiaru składki dla płatnika który rozpoczął działalność gospodarczą w maju 2022 r. – płatnik rozlicza się na skali. Licząc od maja do stycznia 2023 r. płatnik zapłacił minimalne składki za 9 miesięcy. System nie dolicza składki za jeden miesiąc -oblicza minimalną podstawę za 8 a nie 9 miesięcy i wykazuje nadpłatę składki w wysokości 270,90 zł, czy jest to prawidłowe wyliczenie?
Tak. Minimalna roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalana jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego. A zatem jest to 8 miesięcy (art. 81 ust. 2b ustawy zdrowotnej). Nadpłata składki w rozliczeniu rocznym w wysokości 270,90 zł będzie zatem występowała w sytuacjach rozpoczęcia/wznowienia działalności gospodarczej w trakcie roku składkowego w sytuacjach gdy płatnik opłacał składki miesięczne w wysokości minimalnej. W rozliczeniu rocznym uwzględniane są bowiem składki rozliczone za okres roku składkowego, tj. w tym przypadku za okres od maja 2022 r. do stycznia 2023 r. (9 miesięcy).
-
W oddziale ZUS otrzymałam informację, że Spółka z o.o. będąca płatnikiem CIT nie składa rozliczenia składki rocznej. Proszę o potwierdzenie tej informacji.
Rozliczenie roczne składają wyłącznie osoby fizyczne, które były objęte obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przynajmniej w jednym miesiącu roku składkowego i opodatkowywały swoje dochody/przychody w jednej z następujących form podatkowych: skala, podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
-
Działalność zamknięta z końcem stycznia 2022r. Styczeń zakończony stratą. Czy należy sporządzić rozliczenie roczne?
W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, których obowiązek ubezpieczenia ustał przed dniem 1 lutego 2022 r. nie występuje obowiązek dokonywania rozliczenia rocznego składki zdrowotnej za rok 2022 r.
Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej, roczna podstawa wymiaru składki dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych obowiązuje za okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia następnego roku, tj. za rok składkowy. Składka za styczeń 2022 r. nie podlega zatem rozliczeniu rocznemu – nie przynależy do żadnego roku składkowego.
Zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105) składka za styczeń 2022 r. ustalana była na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2021 r.
-
Czy przy ustalaniu rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogę w rozliczeniu rocznym pomniejszyć przychód za rok 2022 o składki na ubezpieczenia społeczne należne za 12/2021 a opłacone w styczniu 2022 r.
Tak. Ustalając wysokość rocznego przychodu za dany rok determinującego wysokość składki zdrowotnej (parametr 60%, 100% czy 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) przychód ten podlega pomniejszeniu o kwoty opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od dochodu na podstawie ustawy o PIT. Nie ma zatem znaczenie, że opłacone składki były należne za rok 2021.
-
Przedsiębiorca przeszedł z KRUS na ZUS od 06.2023. Jaką liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu należy wykazać? Dochód wziąć od początku roku czy tylko od czerwca?
Do okresu prowadzenia działalności gospodarczej koniecznego do ustalenia miesięcznej i rocznej składki zdrowotnej nie uwzględnia się okresów, w których dana osoba nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności.
Dotyczy to osób, które przez część roku:
-
spełniają warunki do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na podstawie art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
-
nie podlegają ustawodawstwu polskiemu.
Nie uwzględnianie tych okresów oznacza niesumowanie przychodów i dochodów uzyskanych
z działalności gospodarczej w tym czasie.
Tym samym w opisanym przypadku należy uwzględniać dochody/przychody uzyskane od czerwca 2022 r. Natomiast do liczby miesięcy podlegania dla celów obliczenia minimalnej rocznej podstawy wymiaru (zasady ogólne) lub wysokości podstawy rocznej (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) uwzględnia się 7 miesięcy.
-
Przedsiębiorca prowadził działalność w 2022 r. do której stosował opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Działalność została zawieszona od 1 stycznia 2023 r. Składkę za styczeń 2022 r. płatnik opłacił w wysokości 335,94 zł (pierwszy próg dla ryczałtu). Następnie zmienił wstecz formę opodatkowania za rok 2022 r. z ryczałtu na skalę podatkową. Czy składka za styczeń 2022 r. będzie brana pod uwagę w rozliczeniu rocznym sporządzanym za rok 2022?
W takiej sytuacji płatnik sporządza rozliczenie roczne wyłącznie dla formy opodatkowania – skala podatkowa. Roczną odstawę wymiaru będzie stanowił dochód za rok 2022. Do rozliczenia rocznego będą brane pod uwagę składki należne za okres od lutego do grudnia 2022 r. wykazane w złożonych dokumentach rozliczeniowych za ten okres. W tym przypadku zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265) rozliczenia miesięczne nie podlegają korekcie. Składka za styczeń 2022 r. nie będzie podlegała rozliczeniu rocznemu gdyż w wyniku zmiany formy opodatkowania nie jest objęta rokiem składkowym, którego dotyczy rozliczenie roczne.
-
Czy dochód to dane od 01.01.2022 do 31.12.2022? ZUS na e-wizytach twierdzi że od lutego 2022 do stycznia 2023.
Roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowanych na zasadach ogólnych stanowi dochód z tej działalności uzyskany za rok kalendarzowy, ustalony na zasadach określonych w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód z miesiąca poprzedzającego miesiąc za który opłacana jest składka. Informacja o dochodzie przyjętym do miesięcznej podstawy wymiaru składki jest wykazywana na dokumentach rozliczeniowych. A zatem dochód za styczeń 2022 powinien być wykazany na dokumencie rozliczeniowym za luty 2022. Oznacza to, że co do zasady suma miesięcznych dochodów wykazanych w dokumentach rozliczeniowych złożonych za okres od lutego 2022 do stycznia 2023 powinna być zgodna z dochodem za rok 2022
-
Wspólnik spółki jawnej opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych uzyskał za rok 2022 przychód w wysokości 0 zł. Jest również udziałowcem w trzech jednoosobowych spółkach z o.o. (opodatkowanie CIT) oraz jednej spółce komandytowej (opodatkowanie CIT) w jaki sposób powinien opłacać składkę zdrowotną, w jakiej wysokości i od jakich podstaw?
W tym przypadku osoba taka opłaca w ramach rozliczeń miesięcznych 2 składki zdrowotne. Jedną z tytułu prowadzenia działalności opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym od podstawy wymiaru odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku. Oraz drugą składkę z tytułu prowadzenia działalności jako wspólnik w spółkach z o. o. i spółce komandytowej od podstawy odpowiadającej kwocie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku. W obu przypadkach chodzi o przeciętne wynagrodzenie z IV kwartału roku 2021.
W opisanym przypadku rozliczenie roczne sporządza się tylko w kontekście działalności opodatkowanej podatkiem zryczałtowanym. Roczna podstawa będzie odpowiadała iloczynowi liczby miesięcy prowadzenia działalności w ramach spółki jawnej w 2022 r. i kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
-
Prowadzę działalność od 06.02.2022 r. (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Czy w roku 2023 mogę skorzystać z opłacania składki zdrowotnej na podstawie przychodów za rok 2022, jeżeli nie prowadziłam działalności przez cały rok 2022?
Nie. Zgodnie z przepisami warunkiem skorzystania z takiej możliwości jest wymów prowadzenia działalności gospodarczej przez cały poprzedni rok kalendarzowy.
-
Oprócz składki zdrowotnej z jednoosobowej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych opłacam składkę zryczałtowaną w wysokości 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z tytułu uczestnictwa w spółkach z których mam przychody klasyfikowane jako przychody kapitałowe. Czy w rozliczeniu rocznym obliczam składkę tylko od dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych?
Tak. Rozliczenie roczne jest dokonywane tylko w odniesieniu do dochodów/przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych (skala i liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Tym samym, rozliczenie roczne nie obejmuje rozliczanych miesięcznie zryczałtowanych składek z tytułu działalności opodatkowanej Kartą podatkową ani składek opłaconych z tytułu prowadzenia działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., spółki komandytowej (rozliczanych w deklaracjach miesięcznych w sekcji „Bez formy opodatkowania”).
-
Program Płatnik do kwoty dochodu bierze najwyższy osiągnięty dochód w trakcie roku, np. 2000 zł, mimo, że na koniec roku była strata. W tej sytuacji należy wykazać ten dochód czy wpisać ręcznie 0?
Jeżeli płatnik nie osiągną dochodu za dany rok (strata) wówczas jako dochód w rozliczeniu rocznym należy wykazać kwotę 0 zł. W takim przypadku składka roczna będzie ustalana od podstawy minimalnej ustalonej jako iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego.
-
Czy przy podatku linowym ustalając roczną podstawę składki zdrowotnej możemy odliczyć składkę zdrowotną w wysokości 8700 zł?
Dochód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego PIT w formie podatku liniowego może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne, jedynie w przypadku gdy będą one zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zdrowotnej przy ustalaniu składki rocznej lub miesięcznej przez przedsiębiorcę stosującego opodatkowanie podatkiem liniowym podstawę wymiaru składki stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy o PIT, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy o PIT, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy o PIT z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy o PIT.
Dochód należy pomniejszyć o kwotę opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej samodzielnie nie pozwalają na obniżenie dochodu obliczanego na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej o sumę zapłaconych składek zdrowotnych.
Jednakże na podstawie art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zdrowotnej (które to przepisy odwołują się do pojęcia dochodu z ustawy o PIT) w związku z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT (który wszedł w życie 1 lipca 2022 r.) uwzględnienie dotychczas zapłaconych składek zdrowotnych (do kwoty 8.700 zł w skali roku), celem obniżenia podstawy składki zdrowotnej, będzie możliwe poprzez ich ujęcie jako kosztów uzyskania przychodu. Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 1265) wprowadza możliwość, dla podatników opodatkowanych jednolitą 19% stawką podatkową, zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu (art. 1 pkt 8) albo obniżenia o ich wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (art. 1 pkt 17). Oba rozwiązania ograniczone są ustawowym limitem.
-
Jeśli podatnik rozpoczął działalność od listopada 2022 i ma stratę przez cały rok łącznie ze styczniem 2023 to jaka powinna być podstawa do składki zdrowotnej.
Rozumiemy, że chodzi o opodatkowanie na zasadach ogólnych. W takim przypadku składka roczna powinna być obliczona od podstawy jej wymiaru stanowiącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu w roku kalendarzowym oraz kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, tj. 1.02.2022 r. W przypadku prowadzenia działalności od listopada 2022 r. podstawa ta będzie wynosiła 6.020 zł (2 x 3.010 zł).
W opisanym przypadku w pozycji dochód (blok XII, pole 05 /zasady ogólne – skala/ albo 13 /zasady ogólne – podatek liniowy/ w ZUS DRA) powinna być wykazana kwota 0 zł.
-
Czy przy ryczałcie można przychód pomniejszyć o zapłacone składki społeczne jeżeli pomniejszyliśmy o nie przychód do opodatkowania w PIT ?
Nie. Dla celów ustalenia składki zdrowotnej osoby opodatkowanej tym podatkiem jego przychody są pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy o PIT.
-
Prowadzę działalność gospodarczą i stosuję skalę podatkową. Do końca maja 2022 r. podlegałem ubezpieczeniom w KRUS, a od czerwca w ZUS i zawieszenie od stycznia 2023. Wpisuje 7 miesięcy i dochód wpisze też za te 7 miesięcy 2022 r.?
Dla osoby opodatkowanej w tej formie podstawą wymiaru składki jest dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy, w rozumieniu ustawy o PIT. W dochodzie nie uwzględnia się dochodów za okres w którym dana osoba nie podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu w ZUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Przy czym podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego.
Zatem w tym przypadku minimalna roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne to 21.070 zł (7 x 3010 zł).
-
Podatek liniowy cały rok. Podatnik korzysta z pomniejszenia dochodu podatkowego z PIT 36L o odpisy amortyzacyjne sprzed 01.01.2022 r. przy sprzedaży środka trwałego. Czy w podstawie wymiaru wpisujemy kwotę pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne, a w pozycji dochód wpisujemy dochód z PIT 36L?
Nie. Roczną podstawę wymiaru składki stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony na zasadach określonych w art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej z uwzględnieniem przepisów przejściowych zawartych w ustawie z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 807) – art. 35 i 36, oraz w ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265) – art. 36. I to tak ustalany dochód podlega wykazaniu w deklaracjach rozliczeniowych składanych do ZUS, a nie dochód podatkowy. Tym samym, dochód wykazywany dla celów obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w sytuacji uzyskania dochodu ze sprzedaży w 2022 r. środka trwałego, który był amortyzowany przed 1.01.2022 r. i odpisy te zaliczane były do kosztów uzyskania przychodów, będzie różny od dochodu wykazywanego dla celów podatkowych. Oczywiście może też wystąpić sytuacja, w której dochód dla celów podatkowych będzie tożsamy z dochodem ustalanym dla celów wyliczania składki zdrowotnej.
-
Jeśli od stycznia 2023 r. podatnik przeszedł z podatku liniowego na ryczałt to jak należy rozliczyć składkę roczna za okres luty 2022 r. - styczeń 2023 r., skoro za styczeń 2023 już płaci na podstawie przychodu za styczeń 2023 r?
Składka za styczeń 2023 r. opłacana jest na zasadach obowiązujących aktualną formę opodatkowania, tj. od podstawy wymiary przypisanej danemu limitowi uzyskanych od początku roku przychodów objętych opodatkowaniem podatkiem zryczałtowanym.
W rozliczeniu rocznym za rok 2022 płatnik ustala dochód za rok 2022 i uwzględnia w rozliczeniu składki wykazane w dokumentach rozliczeniowych za okres luty-grudzień 2022 r. Jeśli suma należnych składek rozliczonych w dokumentach za ten okres jest niższa od składki wyliczonej od dochodu za rok 2022, płatnik zobowiązany będzie dopłacić różnicę między roczną składką, a sumą składek wynikającą ze złożonych dokumentów.
-
Czy należy sporządzić korekty deklaracji ZUS DRA za część 2022 roku w sytuacji, gdy przedsiębiorca jest emerytem z niską emeryturą, rozlicza się ryczałtem i kilka miesięcy w 2022 roku nie miał żadnych przychodów natomiast składkę zdrowotną opłacał przez cały rok ?
W przypadku, gdy ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8 ustawy zdrowotnej za poszczególne miesiące 2022 r. to przy ustalaniu wysokości rocznej jak i miesięcznej podstawy wymiaru i składki nie uwzględnia przychodów osiągniętych w tych miesiącach. Należy pamiętać, że prawo do pomniejszenia przychodu za dany rok o opłacone w tym roku składki na ubezpieczenia społeczne nie obejmuje składek opłaconych w miesiącach w których ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki.
Jeśli płatnik rozliczył i opłacił składki za miesiące, w których spełniał warunki do zwolnienia ze składki to zobowiązany jest sporządzić korektę dokumentów. Wymagane jest podanie kwoty przychodu narastająco od początku roku oraz podstawy wymiaru składki, natomiast składkę w wysokości 0 zł.
-
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną wg skali podatkowej indywidualnie i jako wspólnik spółki jawnej. Z działalności indywidualnej osiągnął stratę, a z działalności w formie spółki uzyskał dochód. Czy podstawą do wyliczenia składki zdrowotnej będzie łączny wynik z obydwóch działalności (dochód minus strata) czy powinien opłacić podwójną składkę (jedną od dochodu z działalności w formie spółki jawnej a drugą z osiągniętej straty z działalności indywidualnej) ?
Jeżeli jest to spółka jawna niebędąca płatnikiem podatku CIT to płatnik powinien zsumować wszystkie przychody z działalności indywidualnej i ze spółki i odjąć od nich sumę kosztów. Składka jest zatem jedna uzależniona od łącznego wyniku zestawienia dochodu i straty z obu działalności.
-
Przedsiębiorca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą od 10.10.2022 r. na liniówce. Mimo, że miał dochód za 2022 wyższy niż minimalne wartości, bo przeszło 13 tys. zł to program Płatnik przelicza mu dochód jako 3 razy 3010 zł czyli 9030 zł i 3 minimalne składki czyli razem 812,70 zł, a na podatku linowym składka wynosi 4,9% od dochodu. Dlaczego zatem program wylicza taką kwotę?
Dla osoby opodatkowanej podatkiem liniowym, minimalna roczna podstawa wymiaru i składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być ustalona tak samo jak dla osoby opodatkowanej wg skali, tj. podstawa nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód, i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, a składka nie może być niższa niż od 9% od tak ustalonej podstawy minimalnej.
Zatem w opisanym stanie faktycznym roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 812,70 zł ((3 x 3010 zł) x 9%).
-
Czy przy pełnej księgowości w PIT do podstawy składki zdrowotnej bierze się pod uwagę różnice remanentowe?
Nie. W tych przypadkach należy dla celów ustalania miesięcznej (jak również rocznej) podstawy wymiaru składki zdrowotnej stosować zasady analogiczne jak w przepisach podatkowych.
Art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. w zakresie niepowiększania za 2022 r. dochodu o (dodatnie) różnice remanentowe nie dotyczy osób prowadzących pełną księgowość.
-
Czy dochód za 2022 r. rozliczony w PIT rocznym jest roczną podstawą składki zdrowotnej za 2022 r.?
Co do zasady tak, z pewnymi jednak wyjątkami. Należy bowiem mieć na uwadze że przepisy ustawy zdrowotnej jak też późniejsze przepisy przejściowe definiują dochód na potrzeby składki zdrowotnej niezależnie od definicji podatkowej. Jakkolwiek zasadniczo pojęcia przychodu czy kosztów uzyskania przychodów są takie same.
Przepisy ustawy zdrowotnej wskazują, że podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób opodatkowanych na zasadach ogólnych - jest dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy o PIT, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym (z wyjątkiem przychodów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152–154 ustawy o PIT, które pomimo wyłączenia ich z opodatkowania nadal powinny być uwzględniane w wysokości uzyskiwanych przychodów), a kosztami uzyskania tych przychodów.
Dochód roczny jest pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
W przypadku gdy podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, jest niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód, i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten rok składkowy stanowi ta kwota.
Przy ustalaniu rocznego dochodu nie uwzględnia się:
-
Przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, jak też poniesionych w tym okresie kosztów uzyskania tych przychodów w rozumieniu ustawy o PIT.
-
Przychodów uzyskanych w okresie nie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (ubezpieczenie w KRUS, wyłączenie polskiego ustawodawstwa).
-
Przychodów osiągniętych w miesiącach, w których ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej. W takich przypadkach dla celów obliczania dochodu nie uwzględnia się także poniesionych w tych miesiącach kosztów uzyskania przychodów oraz opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.
Ponadto przy ustalaniu tego dochodu:
-
Należy uwzględniać szczególne zasady ustalania dochodu w podatku o PIT, o których mowa w art. 24 ust. 1–2b ustawy o PIT, tj. dotyczące różnic remanentowych.
-
Jednak, przy ustalaniu dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, należnej za rok składkowy 2022/2023 dochód nie jest zwiększany o dodatnią różnicę remanentową.
-
Należy stosować zasadę, zgodnie z którą przy ustalaniu przychodu, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT (przychód z odpłatnego zbycia określonych składników majątku, np. środków trwałych), dochód nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r.
-
Należy uwzględniać koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy PIT zaliczone przed dniem 1 stycznia 2022 r. do tych kosztów przy ustalaniu dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 26, art. 30c albo art. 30ca ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą.
Ważne terminy
- Złożenie deklaracji rozliczeniowej za kwiecień 2023 wraz z rocznym rozliczeniem składki za rok 2022 - do 20 maja 2023 roku;
- Podpisanie przygotowanego wniosku o zwrot nadpłaty - do końca maja 2023 roku;
- Zwrot nadpłaconej składki powinien nastąpić do końca lipca 2023 roku.
Gdzie otrzymasz pomoc
Każdy płatnik składek, może uzyskać pomoc:
- podczas e-wizyty w ZUS,
- w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) pod numerem telefonu 22 560 16 00,
- u doradcy płatnika w każdej placówce ZUS.
Materiały dodatkowe
Webinarium 17.04.2023r.
- Webinarium - roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne (link do YouTube)
- prezentacja z webinarium 17.04.2023 r. (pdf 4,7mb),
- pytania i odpowiedzi z webinarium - roczne rozliczenie składki zdrowotnej (plik 60kb)
- pytania i odpowiedzi z YT - roczne rozliczenie składki zdrowotnej (plik 32kb)
Webinarium 16.05.2023r.
- prezentacja z webinarium 16.05.2023 r. (pptx 4,2mb)
- Webinarium - roczne rozliczenie składki zdrowotnej w programie Płatnik (link do YouTube)
- Pytania i odpowiedzi z webinarium - roczne rozliczenie składki zdrowotnej w programie Płatnik (plik docx 47kb)
Przykłady rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne
- Działalność gospodarcza opodatkowana liniowo (link do YouTube)
- Działalność gospodarcza opodatkowana wg skali (link do YouTube)
- Działalność gospodarcza opodatkowana w formie ryczałtu (link do YouTube)
- Jedna działalność gospodarcza, dwie formy opodatkowania (link do YouTube)
Podstawa prawna:
- art. 79, art. 81 ust. 2m-2v ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2561 ze zm.)
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.), zwana ustawą zdrowotną
- Ustawa z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 807, z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265)
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zwana ustawą o PIT
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, zwana prawem przedsiębiorców
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DZ.U. z 2022 r. poz.1009, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 31 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2023 r. poz.258)
- Art. 81 ust. 2zc ustawy powołanej w przypisie
- Art. 48d ustawy powołanej w przypisie
- Art. 81 ust. 2y ustawy powołanej w przypisie
- Art. 9 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2020 r. poz. 1905) oraz art. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1119)
- Art. 14, art. 15 i art. 17 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265)
- Art. 10, art. 35 i art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 807)
- Art. 48d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009)
stan prawny aktualny na dzień 25.05.2023r.
źródło: taxalert.lex.pl
źródło: zus.pl
Kliknij w linki, a znajdziesz Nas w social mediach:
Kliknij w ikonkę, jeśli chcesz podzielić się swoją opinią na temat Naszego Biura:
Zmiany podatkowe w 2023 roku
Przełom roku to dla każdego przedsiębiorcy, księgowego, kadrowego i nie tylko zawsze stresujący czas z uwagi na mnogość zmian podatkowych. Radzimy sobie z tym tworząc wykaz - "Zmiany podatkowe w 2023 roku". To opracowanie obejmuje swoim zakresem szereg dziedzin i wiele istotnych w nich zmian, obowiązujących od 1 stycznia 2023r. Zebraliśmy je wszystkie w poniższy, praktyczny zestaw, zwracając szczególną uwagę na ich rodzaj i zakres. Dodatkowo opatrzyliśmy je drobnym komentarzem lub wyjaśnieniem - szerzej natomiast omówiliśmy poszczególne tematy w specjalnie im dedykowanych artykułach, oznaczonych pod danym zagadnieniem. Polecamy ten wykaz Państwa uwadze szczerze zachęcając do jego lektury. Liczymy, że spełni on Wasze oczekiwania i będzie Wam wsparciem codziennej pracy zawodowej.
Zaczynamy.
PIT
Zmiany podatkowe w zeznaniu rocznym
W roku 2023 po raz pierwszy będziemy dokonywać rocznych rozliczeń podatkowych - PIT z uwzględnieniem Polskiego Ładu w wersji pierwszej i w wersji 2.0. Najważniejszymi zmianami są:
- obniżenie podstawowej stawki podatku z 17% do 12%,
- podniesienie kwoty wolnej do 30 tysięcy zł,
- podwyżka drugiego progu podatkowego do 120 tysięcy zł,
- brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej.
Termin złożenia zeznania rocznego PIT w 2023r. rozpoczyna się 15 lutego, a kończy odpowiednio 2 maja. Rok 2023 jest pierwszym rokiem, w którym zrównano terminy składania zeznań podatkowych dla wszystkich podatników. Oznacza to, że osoby rozliczające się na formularzu PIT-28 nie muszą już spieszyć się, by dopełnić formalności do końca lutego, jak to było w latach ubiegłych.
Rodzice nie będą już doliczać do swoich dochodów rent uzyskiwanych przez ich małoletnie dzieci. Tego rodzaju świadczenia będą rozliczać w odrębnym zeznaniu podatkowym, który trzeba będzie złożyć jako przedstawiciel ustawowy dziecka. To korzystna zmiana dla podatników, bowiem dzięki niej renty małoletniego dziecka rozliczane osobno dodatkowo skorzystają z kwoty wolnej od podatku.
Ministerstwo Finansów szacuje, że 1,2 mln osób przy rozliczaniu rocznego PITa może dowiedzieć się, że ma do dopłacenia podatek dochodowy. Przynajmniej część tych sytuacji ma związek z chaosem związanym z Polskim Ładem, m.in. wprowadzeniem, a następnie zniesieniem tzw. mechanizmu rolowania zaliczek. Mogą zdarzyć się również sytuacje wręcz przeciwne – podatnik otrzyma wysoki zwrot podatku. Ostatecznie przekonamy się o tym już niebawem.
Ulgi
Polski Ład wprowadził nowe ulgi typu „PIT zero”, które po raz pierwszy możemy wykazać w zeznaniu rocznym. Są nimi:
- ulga na powrót,
- ulga dla rodzin 4+,
- ulgę dla pracujących seniorów.
Nowością są też ulgi dla przedsiębiorców, m.in. na:
- innowacyjnych pracowników,
- prototyp,
- ekspansję,
- robotyzację,
- sponsoring.
Obniżyć podatek można ponadto dzięki uldze na zabytki "Pałacyk+", która w 2023r. będzie już co prawda ograniczona, ale za rok 2022 można skorzystać z jej pierwotnych zasad. Zmiany w tej uldze dotyczą wszystkich podatników planujących zakup lub remont zabytkowego pałacu, zamku bądź dworku. Poniesione od 1 stycznia 2023 roku wydatki na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku nie stanowią podstawy dla pomniejszenia dochodu do opodatkowania. Odliczyć można tylko wydatki na ich konserwację, restaurację bądź roboty budowlane. Od 2023r. dodatkowo obowiązuje nowy warunek formalny – z ulgi skorzystać można po zatwierdzeniu remontu przez konserwatora zabytków (konieczność uzyskania zaświadczenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, potwierdzającego wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych w zabytku).
Część podatników rozliczając swojego PITa za 2022 rok może zdziwić się, że ulgi podatkowe, z których korzystali od lat, w tym roku nie przyniosą im zwrotu podatku bądź zwrot ten będzie relatywnie niższy. Dlaczego? Otóż dlatego, że Polski Ład (w obu wersjach) ostatecznie przyniósł obniżenie podatku dochodowego dla większości osób fizycznych. W dużym uproszczeniu oznacza to, że jeśli podatek będzie niższy, to ulga, która ma go jeszcze obniżyć, może być rozliczona wyłącznie do jego kwoty, nie wyższej. Wszystkie kwoty ulg przekraczające kwotę podatku nie znajdą zastosowania w maksymalnej wysokości.
Wyjątkiem będzie ulga na dzieci (tzw. ulga prorodzinna). Tutaj obowiązywać będzie tzw. dodatkowy zwrot. Podatnik będzie mógł go otrzymać, jeśli jego podatek okaże się za mały, by wykorzystać w pełni ulgę prorodzinną. Dodatkowy zwrot nie będzie mógł być wyższy niż wysokość składek na ubezpieczenie społecznie i zdrowotne opłacone lub pobrane od podatnika.
Preferencje mogą stosować również rodzice uczących się, dorosłych dzieci do ukończenia 25. roku życia pod warunkiem, że roczne zarobki dziecka nie przekraczają 12-krotności renty socjalnej. Renta socjalna wzrośnie z 1338,44 zł do 1588,44 zł, w związku z tym wzrośnie tez limit dorabiania przez dziecko: z 16 061,28 zł do 19 061,28 zł.
1,5% podatku dla OPP
Każdego roku mogliśmy przekazać 1% naszego podatku dochodowego na dowolne cele dobroczynne. W zeznaniu rocznym za 2022 rok po raz pierwszy będziemy mogli przekazać dowolnej OPP - Organizacji Pożytku Publicznego 1,5% podatku. Zmiana ta ma na celu zrekompensować organizacjom obniżenie podatków i potencjalnie niższe wpływy z 1 procenta.
Hipotetyczny podatek należny (ulga dla klasy średniej)
Polski Ład wprowadził ulgę dla klasy średniej, która okazała się rozwiązaniem bardzo kłopotliwym. Już po kilku miesiącach ulga została zniesiona przez Polski Ład 2.0, wtedy też podstawowa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych została obniżona z 17% do 12%. Dla większości podatników PIT 12% jest rozwiązaniem lepszym niż ulga dla klasy średniej, nie mają więc czego żałować. Są jednak wyjątki. W indywidualnych przypadkach, np., gdy ktoś miał prawo do kilku ulg łącznie, rozliczenie na pierwotnych zasadach może okazać się korzystniejsze.
PITy za 2022 rok będziemy rozliczać według Polskiego Ładu 2.0. Dla osób, którym przysługiwałaby ulga dla klasy średniej, skarbówka przeliczy PIT jeszcze raz, według Polskiego Ładu 1.0. Obliczy w ten sposób „hipotetyczny podatek należny”, czyli taki, jaki musielibyśmy zapłacić, gdyby ulga dla kasy średniej nadal obowiązywała, a stawka podatku wynosiła 17%. Jeśli okaże się, że stare zasady będą dla kogoś korzystniejsze, Urząd Skarbowy zastosuje to rozwiązanie i zwróci podatnikowi różnicę. Nie trzeba będzie składać w tym celu żadnego wniosku - skarbówka obliczy hipotetyczny podatek automatycznie, na podstawie danych, jakie podamy w PIT za 2022 rok. Liczymy, że Urzędy Skarbowe wywiążą się z tego nałożonego obowiązku i nie przerzucą go na Księgowych.
Kolejna istotna informacja dotyczy terminów zwrotu podatków z PITów rocznych. W komunikacie Ministerstwa Finansów czytamy, że:
„Zwrot różnicy podatku nastąpi w terminie 45 dni dla zeznań podatkowych złożonych w formie elektronicznej lub w terminie 3 miesięcy dla zeznań podatkowych złożonych w formie papierowej”.
Zwracamy na to szczególną uwagę każdego roku. W tym również, niezmiennie polecamy korzystać z tego rozwiązania.
Zmiana formy opodatkowania
Polski Ład umożliwia przejście na skalę podatkową w 2022 roku podatnikom, którzy wybrali jako formę opodatkowania podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jeśli jako przedsiębiorca w 2022 roku wybrałeś dla siebie którąś z wymienionych form opodatkowania to teraz (w drodze wyjątku) jeszcze raz będziesz mógł zmienić swoją decyzję.
Zwykle wybór formy opodatkowania, dotyczący działalności gospodarczej (lub najmu), był wiążący przez cały rok. Tym razem jest jednak inaczej, ponieważ, jak już wcześniej wspomnieliśmy, w połowie 2022 roku wszedł w życie Polski Ład 2.0 i dzięki temu system podatkowy uległ wielu modyfikacjom. W ostatecznym rozrachunku może się zatem okazać, że dla kogoś, kto początkowo wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek liniowy, wybrana forma opodatkowania będzie nieopłacalna i będzie wymagała kolejnej zmiany na skalę podatkową czyli wybrania zasad ogólnych.
Ustawodawca przewidział taką możliwość i wprowadził zasadę tzw. wstecznej zmiany formy opodatkowania. Dzięki czemu ryczałtowcy i liniowcy będą mogli cały 2022 rok rozliczyć ponownie, według skali. Oczywiście opłacalność tego rozwiązania zależy od indywidualnej sytuacji każdego podatnika. Niemniej jednak rekomendujemy to rozwiązanie i zachęcamy do dokonania ponownego przeliczenia. Zmianę formy opodatkowania przedsiębiorcy rozliczający swoje dochody za cały 2022 rok:
- na podatku liniowym będą mogli to zrobić dopiero przy rozliczeniu rocznym - poprzez złożenie PIT-36 zamiast PIT-36L,
- na ryczałcie będą mogli zmienić formę opodatkowania za cały rok przy rozliczeniu rocznym - poprzez złożenie PIT-36 zamiast PIT-28.
Dodatkowo ryczałtowcy będą zobowiązani do zaprowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Ponowny wybór formy opodatkowania dotyczy nie tylko podatków lecz również m.in składki zdrowotnej oraz ewentualnej możliwości skorzystania z ulg (wspólne rozliczenie z małżonkiem/dzieckiem), a co za tym idzie, decyzja o ewentualnym przejściu na skalę podatkową powinna zostać poprzedzona dokładną analizą wszystkich aspektów skali podatkowej w odniesieniu do obecnej formy.
Uwaga! Wybór dotyczy tylko roku 2022r., a co za tym idzie, ewentualny wybór formy opodatkowania na 2023r. powinien zostać dokonany do dnia 20 lutego 2023r.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj → wsteczna-zmiana-formy-opodatkowania-za-2022
Karta podatkowa - zmiana wysokości stawek
Od stycznia 2023r. zmieniły się stawki karty podatkowej – są wyższe w stosunku od tych z roku ubiegłego.
W Monitorze Polskim z dnia 29 listopada 2022r. zostało opublikowane obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie stawek karty podatkowej i kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług, z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2023r.
Uwaga! Od 2022 roku nie można już można wybrać opodatkowania w formie karty podatkowej jako n owej formy opodatkowania. Z karty podatkowej mogą skorzystać tylko ci podatnicy, którzy płacili ją w 2021 roku. Wszystko to za sprawą nowych przepisów Polskiego Ładu.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj → karta-podatkowa-w-2022-roku-polski-lad
PIT-2 na nowych zasadach
Od początku 2023 roku obowiązuje nowy wzór druku PIT-2, formularza, który rok temu wywołał spore zamieszanie. PIT-2 w wersji 9 ma znacznie szersze zastosowanie niż poprzednie warianty. Teraz jest to nowy formularz, który pozwala:
- upoważnić płatnika do stosowania miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek;
- zgłosić zamiar rozliczenia podatku z małżonkiem lub jako samotny rodzic;
- zgłosić zamiar korzystania z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (dla dojeżdżających do pracy);
- zgłosić zamiar korzystania z ulgi na powrót, ulgi 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów;
- wnioskować o niestosowanie ulgi dla młodych,
- wnioskować o rezygnację ze stosowania pracowniczych lub autorskich kosztów uzyskania przychodów (50% kosztów uzyskania przychodu);
- wnioskować o niepobieranie zaliczek na podatek (dotyczy to osób, których roczne dochody nie przekroczą 30 tysięcy zł);
- wycofać poprzednie wnioski lub oświadczenia, jeśli nasza sytuacja faktyczna się zmieniła.
PIT-2 decyduje o wysokości netto wypłacanego wynagrodzenia. To oświadczenie jest podstawą rozliczenia miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek. W 2023 roku nowy druk PIT-2 mogą jednak składać nie tylko pracownicy, ale też m.in. zleceniobiorcy i wykonawcy dzieł. Co więcej, można złożyć PIT-2 już nie tylko jednemu płatnikowi, a maksymalnie trzem - należy wówczas bezwzględnie pamiętać, by proporcjonalnie podzielić między nich kwotę zmniejszającą podatek (odpowiedni zapis w części C druku).
Kwota ta wynosi:
30.000 zł * 12% PIT = 3.600 zł rocznie / 12 m-cy = 300 zł miesięcznie
300 zł - 1/12 kwoty wolnej - PIT złożony w jednym zakładzie pracy
150 zł - 1/24 kwoty wolnej - PIT złożony w dwóch zakładach pracy
100 zł - 1/36 kwoty wolnej - PIT złożony w trzech zakładach pracy
Druki PIT-2, złożone w poprzednich latach, pozostają ważne. Zatem wielu podatników nie musi w 2023 roku składać formularza po raz kolejny. Niekiedy jednak ponowne złożenie PIT-2 będzie mimo wszystko wskazane, np. jeśli będziemy chcieli rozliczać się z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko, albo też nasza sytuacja faktyczna, mająca wpływ na zaliczki na podatek, zmieniła się w stosunku do roku poprzedniego. Zatem złożone dotąd oświadczenia PIT-2 pozostają ważne pod warunkiem, że zatrudniony nie chce złożyć aktualizacji.
PIT-2 nie trzeba składać na urzędowym formularzu – dopuszczalne jest, aby np. pracodawca przyjmował tego typu oświadczenia i wnioski poprzez swój własny system kadrowo-płacowy. Przepisy nie określają już terminu, w jakim należy złożyć PIT-2. Zatem im szybciej to zrobimy, tym szybciej oświadczenia i wnioski zaczną być stosowane.
Zgodnie z generalną zasadą płatnik ma obowiązek uwzględnić oświadczenie lub wniosek podatnika najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał (w zależności od okoliczności i własnych możliwości może je uwzględnić niezwłocznie po ich otrzymaniu).
Więcej czasu na realizację oświadczenia lub wniosku złożonego przez podatnika ma organ rentowy. W tym przypadku obowiązek uwzględnienia oświadczenia lub wniosku podatnika powstaje najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym organ rentowy je otrzymał.
Zwolnienie płatników z odpowiedzialności:
Od 1 stycznia 2023r. obowiązują przepisy, zgodnie z którymi w przypadku, gdy zaniżenie lub nieujawnienie przez płatnika podstawy opodatkowania wynika z zastosowania przez płatnika złożonych przez podatnika wniosków lub oświadczeń mających wpływ na obliczenie zaliczki, nie stosuje się przepisów o odpowiedzialności płatnika.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj → nowy-formularz-pit-2-w-2023
Terminy zeznań rocznych
W 2023 r. podatnicy mają więcej czasu na złożenie zeznań rocznych. Niemalże wszyscy będą składali rozliczenia w okresie od 15.02.2023r. do
02.05.2023r.
Terminy składania zeznań rocznych zostały ujednolicone. Data rozliczenia przypada na 30 kwietnia. W związku z faktem, iż 30 kwietnia br. przypada w
niedzielę termin ten przesuwa się na pierwszy dzień roboczy po czyli w tym roku będzie to konkretnie 2 maja 2023r.
W terminie do 2 maja 2023r. swoje rozliczenia podatkowe składają:
- podatnicy rozliczający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych tj. PIT-28,
- podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych PIT-36,
- podatnicy rozliczający się podatkiem liniowym PIT 36L.
W terminie do 28 lutego 2023r. rozliczenie składają podatnicy rozliczający się w formie karty podatkowej PIT-16A.
Ważne! Termin na wpłatę ryczałtu za grudzień 2022 r. przypada do 28 lutego. Terminy wpłat zaliczek w PIT-36 i PIT-36L za grudzień 2022 przypadają 20 stycznia.
Polski Ład 3.0
Polskim Ładem 3.0 nazwano nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, której większość przepisów wejdzie w życie 1 stycznia 2023r. W przeciwieństwie do Polskiego Ładu 1.0 i 2.0, zmiany dotyczą przede wszystkim nie osób fizycznych, a podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (CIT), a więc np. spółek.
Korzystną dla nich zmianą jest zawieszenie stosowania minimalnego podatku dochodowego do końca 2023r. Nowelizacja wprowadziła ponadto modyfikacje w przepisach m.in. o:
- estońskim CIT,
- podatku u źródła,
- podatku od porzuconych dochodów,
- zagranicznych jednostkach kontrolowanych,
- cenach transferowych,
- polskiej spółce holdingowej.
CIT
"Ukryta dywidenda" - uchylenie przepisów
Ustawodawca w ramach przepisów Polskiego Ładu, chciał w określonych sytuacjach wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów wartość świadczeń, których beneficjentem byłby wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem.
Przepisy te były kontrowersyjne, m.in. ze względu na nieprecyzyjne sformułowania.
Nowelizacja zakłada uchylenie przepisów o ukrytej dywidendzie z dniem, w którym miały zacząć obowiązywać, tj. 1 stycznia 2023r.
Minimalny CIT – zawieszenie na lata 2022/2023
Podatek minimalny został wprowadzony 1 stycznia 2022r. w ramach Polskiego Ładu. Głównym celem ustawodawcy wprowadzającego „nowe” rozwiązanie było opodatkowanie podatników, którzy funkcjonują przez dłuższy czas na rynku i wykazują niski dochód albo stratę.
Ustawodawca zdecydował się na zawieszenie obowiązujących aktualnie przepisów dotyczących podatku minimalnego w latach 2022 i 2023. Pierwszy raz podatnicy zapłacą minimalny CIT w 2025r. za rok 2024. Nowelizacja przewiduje ponadto szereg innych zmian, w tym m.in. w zakresie wyłączeń i zwolnień z opodatkowania.
Oświadczenia WH-OSC na potrzeby podatku u źródła
Przepisy w brzmieniu dotychczasowym budziły sporo wątpliwości w kwestii częstotliwości składania oświadczenia WH-OSC w sytuacji, gdy płatnik - po złożeniu powyższego oświadczenia - dokonywał na rzecz tego samego podatnika (zagranicznego kontrahenta) dalszych wypłat należności podlegających WHT w reżimie „pay and refund”.
Dzięki zmianom w ustawie o CIT, z dniem 1 stycznia 2023r., pierwsze złożone przez płatnika oświadczenie WH-OSC pozwoli mu nie stosować przepisu art. 26 ust. 2e ustawy o CIT do ostatniego dnia roku podatkowego, w którym złożył to oświadczenie. Natomiast oświadczenie WH-OSC następcze (wtórne) będzie miał obowiązek złożyć dopiero w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego.
Koszty uzyskania przychodów dla kosztów finansowania dłużnego - ograniczenie zakresu stosowania wyłączenia
Od początku roku 2022 wprowadzono nowe wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów, tj. całkowity zakaz rozliczania podatkowego kosztów finansowania dłużnego zaciągniętego od podmiotów powiązanych, przeznaczonego na transakcje kapitałowe (np. na nabycie udziałów/akcji lub nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną).
Po nowelizacji z 26 października 2022r. z datą wsteczną od 1 stycznia 2022r., powyższe wyłączenie z kosztów nie ma zastosowania do kosztów finansowania dłużnego udzielonego:
- na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem, w tym na nabycie lub objęcie kolejnych udziałów (akcji) w tych podmiotach niepowiązanych, w których podatnik uprzednio nabył lub objął część udziałów (akcji), w przypadku gdy kolejne nabycie lub objęcie nastąpi w terminie 12 miesięcy, licząc od dnia nabycia lub objęcia pierwszych udziałów (akcji),
- przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Dodatkowo, w celu wyeliminowania niejasności z praktycznym stosowaniem ograniczenia z art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT, w nowym brzmieniu tego przepisu zostało sprecyzowane, że uzyskującym finansowanie ma być „spółka albo spółka niebędąca osobą prawną”, a także zrezygnowano ze wskazania, że finansowanie ma być przeznaczone „bezpośrednio lub pośrednio” na transakcje kapitałowe.
Zmiana wprowadzona w nowelizacji odpowiada również na zgłaszane postulaty w zakresie wątpliwości związanych z ograniczeniem zaliczania do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego. Podatnik będzie mógł zastosować limit odliczenia w wysokości 3 mln zł albo 30% EBITDA, w zależności od tego, która kwota jest w jego przypadku wyższa (art. 15c Ustawy o CIT).
Estoński CIT od 1 stycznia 2023r.
zmiany część I
Zmiany dotyczą wszystkich spółek rozliczających się Estońskim CIT, jak również innych podmiotów, które planują przejść na tę formę opodatkowania po 1 stycznia 2023r. Zmianie ulegają:
- wydatki związane z używaniem samochodów osobowych
Od początku 2023 roku obowiązuje przepis wskazujący, że dochody podlegające opodatkowaniu Estońskim CIT powstają również na skutek wykorzystywania samochodów służbowych do celów mieszanych przez pracowników niebędących jednocześnie wspólnikami lub podmiotami powiązanymi ze wspólnikiem. Dochody takie są opodatkowane ryczałtem od dochodów spółek w 50% jako dochody niezwiązane z działalnością gospodarczą.
- doprecyzowanie terminu wygaśnięcia zobowiązania z tytułu korekty wstępnej
Przepisy w dotychczasowym brzmieniu przewidywały, że wygaśnięcie zobowiązania z tytułu tzw. korekty wstępnej dotyczy podatników, którzy opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek stosowali „w sposób nieprzerwany przez okres dłuższy niż cztery lata podatkowe”. Przepis ten powodował wątpliwość, czy obowiązek zapłaty podatku z tytułu korekty wstępnej dotyczy tych podatników, którzy stosowali ryczałt dokładnie przez okres czterech lat.
Przepis w nowym brzmieniu rozwiewa powyższą wątpliwość, bowiem została zmieniona ostatnia część zdania i brzmi następująco: „w sposób nieprzerwany przez okres co najmniej czterech lat podatkowych”.
zmiany część II
Zmianie ulega:
- wymóg minimalnego zatrudnienia
Warunkiem skorzystania z Estońskiego CITu jest obowiązek zatrudnienia na podstawie umowy o pracę co najmniej trzech osób w przeliczeniu na pełne etaty, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym. Wymóg ten uznaje się za spełniony również w przypadku osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawych, jednak pod warunkiem, że w związku z wypłatą wynagrodzeń z tego tytułu na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na PIT i składek ZUS. Dotychczasowy przepis nie precyzował natomiast sytuacji, w której wobec osób zatrudnionych stosowane są zwolnienia, np. brak poboru składek ZUS dla osób posiadających status studenta.
Od 1 stycznia 2023r. nie ma znaczenia, czy podatnik CIT estońskiego faktycznie pobrał te należności, bowiem treść przepisu wymaga wyłącznie tego, aby podatnik występował w roli płatnika.
- termin zapłaty podatku z tytułu podzielonego zysku
Przepisy w dotychczasowym brzmieniu - jako moment powstania zobowiązania podatkowego z tytułu podzielonego zysku - określały 20. dzień siódmego miesiąca roku podatkowego. Jeśli zatem rok podatkowy był równy kalendarzowemu, zobowiązanie podatkowe powstawało 20 lipca tego samego roku podatkowego. Powyższe oznaczało, że w przypadku wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy po 20 lipca, podatnik był w zwłoce z zapłatą podatku (w związku z czym musiał go uiścić wraz z odsetkami).
Nowe przepisy przewidują, że na zapłatę podatku oraz złożenie deklaracji podatnik będzie miał czas do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale zysku lub - stosując odpowiednio przepisy do zaliczek - uchwałę o wypłacie zaliczki.
- termin zapłaty podatku od dochodu z przekształcenia
Przepisy w brzmieniu dotychczasowym przysparzały wiele wątpliwości w zakresie terminu zapłaty podatku należnego od dochodu z przekształcenia. Od 1 stycznia 2023r. nie ma wątpliwości, że termin zapłaty podatku od dochodu z przekształcenia upływa z końcem trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (pozostała również dotychczasowa możliwość zapłaty tego podatku w częściach w okresie nie dłuższym niż 2 lata).
- zawiadomienie ZAW-RD
Od 1 stycznia 2023r. został sprecyzowany termin złożenia zawiadomienia o wyborze ryczałtu od dochodów spółek – od tego momentu nie budzi wątpliwości fakt, że ZAW-RD należy złożyć do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym spółka ma być opodatkowana ryczałtem - także wówczas, gdy spółka chce wejść w model estoński w trakcie roku (skracając tym samym obecnie trwający rok podatkowy).
Podatek od przerzuconych dochodów
Podatek od przerzuconych dochodów został wprowadzony do polskiego porządku prawnego wraz z początkiem 2022r., a jego deklarowanym celem jest eliminacja możliwości uzyskania korzyści podatkowej poprzez transfer dochodów do podmiotu powiązanego z innego kraju o znikomej efektywnej stawce opodatkowania – podatek z tytułu przerzucanych dochodów wynosi 19%.
Niestety konstrukcja omawianego art. 24aa ustawy o CIT poprzez swój poziom niejasności wzbudziła liczne wątpliwości interpretacyjne, dlatego zdecydowano się na dokonanie zmian w całej instytucji, do których można zaliczyć:
- doprecyzowanie zakresu kosztów objętych podatkiem od przerzucanych dochodów,
- zmiany w przesłance dotyczącej preferencyjnego opodatkowania,
- doprecyzowanie, że za przerzucone dochody uznaje się koszty poniesione na rzecz podmiotu powiązanego niemającego siedziby lub zarządu na terytorium Polski,
- doprecyzowanie przesłanki 50% przychodów pasywnych,
- pojawi się dodatkowa przesłanka opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów - konieczne będzie, aby podmiot powiązany, na którego rzecz ponoszone są koszty, przekazywał co najmniej 10% uzyskiwanych z tego tytułu przychodów na rzecz innego podmiotu,
- zostanie dodana definicja podstawy opodatkowania,
- nowelizacja przewiduje zmiany w kwestii podmiotów transparentnych podatkowo,
- pojawi się szczególna regulacja w kwestii przerzuconych dochodów w odniesieniu do rajów podatkowych,
- zostanie doprecyzowana kwestia pomniejszenia podatku od przerzuconych dochodów o kwotę pobranego podatku u źródła.
Polska Spółka Holdingowa
Jest to instytucja, która została wprowadzona do polskiego systemu prawnego wraz z 1 stycznia 2022r. Zasadniczo pozwala ona na zwolnienie z opodatkowania przychodów z dywidend wypłacanych przez spółkę zależną (spoza UE oraz EOG) do polskiej spółki holdingowej oraz zwolnienie z opodatkowania dochodu ze zbycia udziałów w takiej spółce do podmiotu niepowiązanego. Skorzystanie z tej preferencji jest uzależnione od spełnienia określonych w ustawie warunków.
Z uwagi na swój nowy charakter i krótki czas obowiązywania sama instytucja wymagała doprecyzowania, na co zdecydował się ustawodawca w Polskim Ładzie 3.0. Od 1 stycznia 2023r. zmieniła się definicja spółki holdingowej oraz definicja spółki zależnej. Ponadto obowiązuje całkowite zwolnienie z podatku CIT od przychodów z dywidend uzyskiwanych przez spółkę holdingową od spółki zależnej. Dodatkowo z przepisów wprost wynika, że krajowa spółka zależna nie jest obowiązana do poboru podatku u źródła od dywidend zwolnionych od podatku w związku ze spełnianiem przez odbiorcę dywidendy definicji spółki holdingowej.
Nowe regulacje w zakresie transakcji rajowych
Na mocy zmian podatkowych wraz z początkiem 2021r. zostały wprowadzone kontrowersyjne przepisy o weryfikacji kontrahentów i dokumentowaniu dla potrzeb cen transferowych tzw. pośrednich transakcji rajowych.
Ustawodawca zdecydował się na zniesienie obowiązku odpowiedniego stosowania zasady ceny rynkowej oraz obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych – sama likwidacja nastąpiła z dniem ogłoszenia ustawy z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2021r. Oznacza to, iż obowiązek ten został uchylony już dla dokumentacji sporządzanej za rok 2021.
Ponadto zostały podniesione progi dokumentacyjne dla tzw. bezpośrednich transakcji rajowych:
- 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej, lub
- 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
Przepis przejściowy przewiduje zastosowanie podwyższonych progów do transakcji rozpoczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2021r. - w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2020r. oraz dla transakcji zawartych po 31 grudnia 2020r. Oznacza to, że nowe progi dokumentacyjne stosuje się dla dokumentacji sporządzanej za rok 2021 i lata kolejne.
Zmiany przewidują również, że obowiązek dokumentacyjny w zakresie tzw. bezpośrednich transakcji z zagranicznym zakładem położonym w raju podatkowym stosuje się dla dokumentacji sporządzanej za rok 2023 i lata kolejne.
Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC)
Zagraniczne spółki kontrolowane (CFC) to określenie używane w kontekście przepisów, które przewidują obowiązek uwzględniania w podstawie opodatkowania u krajowego rezydenta podatkowego (osoby fizycznej oraz podatnika podatku dochodowego od osób prawnych) dochodów uzyskiwanych przez kontrolowany podmiot zagraniczny z miejscem siedziby lub zarządu w kraju o niższym poziomie opodatkowania niż obowiązujący w państwie rezydencji tego rezydenta.
Zmiany, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2023r., w większości są kosmetyczne, jednakże warto zwrócić uwagę na bardzo istotną rzecz, a mianowicie przy ustalaniu dochodu spółki CFC nie bierze się pod uwagę ulg i zwolnień wymienionych w ustawie o CIT.
Inne zmiany
Składki ZUS - zmiana momentu ujmowania w kosztach.
Likwidacja obowiązku składania załącznika (CIT/WZ) przy korzystaniu z „ulgi na złe długi” - dopiero od zeznania za 2023r.
Uproszczenia w zakresie zwrotu podatku od przychodów z budynków.
VAT
Formularz VAT-R
Od 2023 roku obowiązuje nowa wersja formularza VAT-R, w którym została dodana sekcja przeznaczona dla rejestracji do VAT, tzw. grup VAT. W związku z tym, formularz VAT-R składają zarówno podmioty krajowe, zagraniczne, grupy VAT oraz przedsiębiorcy zakładający działalność na mocy ustawy o podatku od towarów i usług, którzy mają bezwzględny obowiązek rejestracji do VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Niemniej jednak jeśli obowiązek ten nie występuje podatnik indywidualnie podejmuje decyzję o dokonaniu rejestracji w celu uzyskania statusu podatnika VAT czynnego.
Ważne!
Podatnik zwolniony z obowiązku rejestracji do VAT w trybie zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego nie ma obowiązku informowania o tym fakcie urzędu skarbowego.
Niemniej jednak, jeśli podatnik, któremu przysługuje zwolnienie chce złożyć formularz VAT-R wnioskując o zwolnienie, otrzyma on w wyniku rejestracji status podatnika VAT zwolnionego.
Rejestracja do VAT jest bezpłatna i należy jej dokonać za pośrednictwem formularza VAT-R składając zgłoszenie we właściwym urzędzie skarbowym dla celów VAT przedsiębiorcy.
Ważne!
W przypadku osób fizycznych urzędem właściwym dla celów VAT będzie urząd właściwy dla miejsca faktycznego zamieszkania przedsiębiorcy - miejsce zameldowania nie będzie zatem stanowiło kryterium wyboru właściwego urzędu skarbowego.
W pozostałych przypadkach urząd skarbowy właściwy dla celów VAT ustala się zgodnie z adresem siedziby.
Przedsiębiorca może złożyć dokumenty rejestracyjne przez Internet za pośrednictwem www.biznes.gov.pl, bezpośrednio we właściwym urzędzie skarbowym lub przesłać je korespondencyjnie.
Rejestracja do VAT przez Internet jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy podatnik posiada Profil Zaufany bądź kwalifikowany podpis elektroniczny, bowiem to właśnie za ich pośrednictwem można poświadczyć dane zawarte w formularzu rejestracyjnym online.
W przypadku bezpośredniej wizyty w urzędzie skarbowym lub przesłania dokumentu korespondencyjnie, przedsiębiorca nie musi poświadczać danych ujętych w zgłoszeniu dokumentem tożsamości czy też potwierdzonym notarialnie podpisem wnioskodawcy (w przypadku wysyłki korespondencyjnej).
Grupa VAT - uproszczenia w rozliczeniach podmiotów powiązanych
Kolejne uproszczenie dla podatników, które wprowadziły Polski Ład od 1 stycznia 2023 roku, dotyczy podatku od towarów i usług. Chodzi tu o prawo do tworzenia grup VAT pomiędzy podatnikami VAT czynnymi – dzięki czemu mają oni mniej obowiązków sprawozdawczych, jak również ograniczoną ilość dokumentacji w transakcjach między podmiotami, z których złożona jest tzw. grupa VAT.
Zmiany dotyczą w zasadzie wszystkich czynnych podatników VAT, w tym osoby fizyczne prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze, jak również polskie oddziały spółek zagranicznych, spełniających określone warunki przewidziane ustawą, tzn. powiązanych finansowo, ekonomiczne i organizacyjne, chcących zmniejszyć obowiązki sprawozdawcze, jak również ograniczyć ilość dokumentacji na potrzeby transakcji wewnątrzgrupowych.
Czym jest grupa VAT i kto może ją utworzyć?
Zgodnie z nową definicją ustawową, grupa VAT to grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, która jest zarejestrowana jako podatnik podatku VAT. Zgodnie z art. 15a ust. 2 ustawy o VAT w skład grupy VAT mogą wchodzić wyłącznie podmioty, które:
• posiadają siedzibę na terytorium kraju, czyli w Polsce lub
• nie posiadają siedziby w Polsce, ale na terytorium Polski znajduje się ich oddział, za pośrednictwem którego prowadzą działalność gospodarczą – członkiem grupy VAT może być taki oddział.
Co ważne, podmioty należące do grupy, muszą spełniać jednocześnie warunki wszystkich trzech powiązań (finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych) pomiędzy sobą, które zostały wymienione w art. 15a ust. 3, ust. 4 i ust. 5 ustawy o VAT. Innymi słowy, klauzula ta wprowadza fikcję prawną podatku VAT,
która powoduje, że co najmniej dwa niezależne podmioty gospodarcze stanowią jednego podatnika podatku VAT.
Od 1 stycznia 2023 r. weszły w życie przepisy umożliwiające utworzenie przez podmioty powiązane tzw. grupy VAT. Istotą tego rozwiązania jest to, że podmioty wchodzące w skład takiej grupy stają się jednym podatnikiem dla celów VAT – a zatem zamiast kilku niezależnych podatników na gruncie przepisów regulujących VAT występuje jeden podatnik reprezentujący wszystkie podmioty wchodzące w skład tej grupy.
W efekcie, dostawy towarów i świadczenie usług przez podmioty należące do tej grupy nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu (art. 8c ust. 1 ustawy o VAT), tzn. są neutralne podatkowo na gruncie VAT.
Instytucja ta niesie jednak za sobą zarówno nowe możliwości jak i pewne ryzyka. Podejmując decyzję o utworzeniu grupy VAT należy dokładne zweryfikować, czy podmioty mające wejść w jej skład spełniają warunki dotyczące powiązania finansowego, ekonomicznego oraz organizacyjnego. W przypadku, gdyby w trakcie trwania grupy VAT okazało się, że te warunki nie były spełnione na określonym etapie działania grupy, ryzyka podatkowe z tym związane mogą być o wiele większe niż korzyść płynąca z wdrożenia takiej instytucji.
Powrót stawek VAT na energię i paliwo
Z końcem 2022 roku przestała obowiązywać tarcza antyinflacyjna. Oznacza to powrót od 1 stycznia 2023 roku do starych, wyższych stawek VAT, a zatem ich wzrost:
- na gaz ziemny – z 0% do 23%;
- na energię elektryczną – z 5% do 23%;
- na ciepło systemowe – z 5% do 23%;
- na paliwa silnikowe – z 8% do 23%;
- na nawozy – z 0% do 8%.
Przestaną też obowiązywać obniżone stawki akcyzy. W pierwszym półroczu 2023 roku utrzymana zostanie również zerowa stawka VAT na żywność, jak i zwolnienie sprzedaży paliw silnikowych z podatku handlowego.
Przed podwyżkami cen energii w 2023 roku mają natomiast chronić inne rozwiązania, jak maksymalne ceny prądu i gazu, dodatki elektryczne i gazowe, itp. „Dodatek gazowy” to w istocie zwrot VAT za gaz z rachunków dokumentujących jego zużycie w 2023 roku. Świadczenie przysługuje gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest piec gazowy, zgłoszony do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Obowiązuje ponadto kryterium dochodowe:
- 2,1 tys. zł miesięcznie dla gospodarstw jednoosobowych i
- 1,5 tys. zł miesięcznie dla gospodarstw wieloosobowych.
Wnioski o „dodatek gazowy” wraz z fakturą za gaz i potwierdzeniem jej opłacenia będą przyjmować gminy.
Zerowa stawka VAT na żywność do 30 czerwca 2023r.
Od 1 stycznia 2023r. została przedłużona zerowa stawka VAT na żywność, która będzie obowiązywać do końca połowy przyszłego roku. Rozporządzenie przewiduje także przedłużenie preferencji w VAT dla darowizn na rzecz Ukrainy oraz obniżenie stawki VAT na niektóre produkty nawozowe.
Rozporządzenie przewiduje ponadto:
- utrzymanie do końca czerwca 2023r. stawki VAT 0% na darowizny na rzecz Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, podmiotów leczniczych, jednostek samorządu terytorialnego – przekazywanych na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych w Ukrainie;
- obniżenie do 8%, na 2 lata, stawki produktów nawozowych, które przed wprowadzeniem tarczy antyinflacyjnej były opodatkowane według tej stawki.
Slim VAT 3
Kolejny pakiet uproszczeń w podatku od towarów i usług (VAT) miał obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku, ale proponowane przepisy nadal są procedowane. Zatem nowy przewidywany termin wejścia w życie większości z nich to 1 kwietnia 2023r. Zmiany dotyczą między innymi:
- zwiększenia limitu przychodów, jakie uprawniają do korzystania ze statusu małego podatnika – z 1,2 mln euro do 2 mln euro;
W świetle obecnie obowiązujących przepisów małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku kwoty 1,2 mln euro. Projektowana ustawa przewiduje podwyższenie tego progu do 2 mln euro.
Tym samym oznacza to, że większa liczba przedsiębiorców będzie mogła korzystać z uproszczeń m.in.:
-
-
- VAT należny rozliczać w okresie przypadającym na datę uzyskania płatności od klienta (tj. metoda kasowa),
- adekwatnie wzrośnie również liczba podmiotów rozliczających się w okresach kwartalnych – taka możliwość przysługuje obecnie podatnikom, których obrót w ciągu roku nie przekracza kwoty 1,2 mln euro (po zmianach 2 mln euro).
-
- alokacji transportu w dostawach łańcuchowych;
- zniesienia obowiązku drukowania raportów fiskalnych - posiadania papierowych raportów fiskalnych i innych dokumentów przez przedsiębiorców korzystających z kas fiskalnych online lub wirtualnych;
- powierzenia wydawania wiążących informacji jednemu organowi – dyrektorom Krajowej Informacji Skarbowej (KIS);
Pakiet Slim VAT 3 zakłada możliwość wystąpienia o wydanie WIS do Dyrektora KIS w zakresie podatku akcyzowego.
Właściwość Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej będzie również dotyczyć:
-
-
- wydawania informacji taryfowych (dotyczy klasyfikacji towarów na terenie Unii Europejskiej, która określa właściwy kod taryfy celnej jednego, dowolnie zgłoszonego towaru) oraz
- wydawania informacji o pochodzeniu (tj. pisemna decyzja poświadczająca pochodzenie towarów i jest wiążąca w Unii Europejskiej).
-
Dodatkowo planowane jest całkowite zniesienie opłaty za wniosek o wydanie WIS – z obecnych 40 zł.
Jednocześnie z przepisów ma wynikać, że WIS wiąże nie tylko organy podatkowe, lecz także adresatów, którzy będą musieli się stosować do wydanej informacji.
- doprecyzowania stosowania kursów przeliczeniowych na fakturach korygujących;
Zmiana ma dotyczyć ujednolicenia i uszczegółowienia sposobu przeliczenia obcych walut w przypadku faktur korygujących (tj. dokumentu wystawianego w przypadku popełnienia błędu lub dokonania zmian na fakturze pierwotnej). Proponowany przepis – art. 31b ustawy o VAT – wprowadzi generalną zasadę w zakresie przeliczenia kursu waluty obcej - zarówno w wystawianych fakturach korygujących in plus (zwiększających podstawę opodatkowania), jak też in minus (zmniejszających podstawę opodatkowania).
Przy korekcie kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia. Generalnie oznacza to, że przedsiębiorca, który przykładowo zastosował dla świadczonej usługi kurs z 1 września 2021r., będzie mógł ten sam kurs zastosować w przypadku faktury korygującej pierwotne rozliczenie.
Zmiana obejmie również możliwość korekty wielu faktur jednocześnie (tzw. faktury zbiorcze) w przypadku udzielonego rabatu.
Zgodnie z założeniami projektu, w takim przypadku będzie stosowany jeden zbiorczy kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień
wystawienia faktury korygującej (rozwiązanie będzie miało charakter fakultatywny).
- zróżnicowania sankcji VAT – obniżenie i możliwość odstąpienia od jej wymierzenia;
Proponowane przepisy w tej kwestii stanowią implementację wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 kwietnia 2021 r. (sygn. C-935/19) dotyczącego zasady proporcjonalności w przypadku sankcji VAT.
Po wejściu przepisów w życie, organy podatkowe będą musiały uwzględniać wiele czynników mogących mieć wpływ na powstanie nieprawidłowości, co będzie również miało wpływ na wysokość sankcji, która nie będzie już ustalana w stałej wysokości jak dotychczas.
Dla przedsiębiorców oznacza to, że sankcję VAT będą wymierzane w wysokości do 30%, 20% lub 15% kwoty odpowiadającej kwocie nieprawidłowości w rozliczeniu VAT, a nie w stałej wysokości (a przynajmniej można mieć taką nadzieję).
- uproszczenia w zakresie rozliczania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT);
Rozliczenie WDT za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy
W świetle obecnych regulacji, jeżeli podatnik w wyznaczonym terminie nie zgromadził dokumentów potwierdzających WDT, obowiązany jest wykazać w ewidencji taką transakcję jako dostawę krajową.
-
-
- Skutkuje to zastosowaniem stawki podatku w wysokości 23%. Dopiero otrzymanie dokumentów uprawnia do skorygowania tej transakcji i zastosowania stawki 0%. W takim przypadku przepisy zobowiązują podatnika do wykazania transakcji WDT w rozliczeniu za okres, w którym dostawa została dokonana.
-
Projektowana ustawa zakłada, że podatnik będzie miał prawo do wykazania/skorygowania WDT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy (z chwilą wystawienia faktury), co uprości obowiązek korygowania tej transakcji.
Zlikwidowanie wymogu posiadania faktury przy WNT
W świetle obecnie obowiązujących przepisów, prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentująca taką transakcję w ciągu 3 miesięcy od zadeklarowania WNT. W sytuacji niedotrzymania terminu, podatnik jest obowiązany pomniejszyć kwotę podatku naliczonego za okres, w którym upłynął termin.
Projektowana ustawa zakłada rezygnację z obowiązku posiadania faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) – przedsiębiorcy będą mieli prawo odliczyć VAT, nie czekając na fakturę od klienta.
W efekcie wprowadzanych zmian faktura nie będzie formalnym warunkiem odliczenia podatku.
Powyższe spowoduje, iż podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą zawsze rozliczane dokładnie w tym samym okresie rozliczeniowym.
- zarządzania funduszami inwestycyjnymi;
- zwolnienia z VAT przy imporcie towarów dla potrzeb przedstawicielstw dyplomatycznych;
- sprzedaży mieszanej;
Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów w sytuacji, gdy podatnik dokonuje sprzedaży opodatkowanej oraz zwolnionej (czyli tzw. sprzedaży mieszanej), zobowiązany jest do stosowania proporcji odliczenia kwoty podatku naliczonego:
-
-
- jeśli proporcja odliczenia przekroczy 98%, a kwota, która wynika z zastosowania tej proporcji jest mniejsza niż 500 zł, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 100% podatku VAT.
-
Pakiet Slim VAT 3 ma zwiększyć tę kwotę do 10 tysięcy zł. Dla przedsiębiorców oznacza to, że gdy proporcja sprzedaży mieszanej wyniesie 98% na rzecz sprzedaży opodatkowanej VAT, a sprzedaż nieopodatkowana nie przekroczy 10 tysięcy zł, to będą mogli odliczyć 100% VAT.
Projektowana ustawa przewiduje również możliwość rezygnacji z dokonania korekty rocznej w przypadku różnicy pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną (obliczaną po zakończeniu roku), gdy nie przekracza 2 punktów procentowych oraz kwota podatku naliczonego niepodlegającego odliczeniu nie przekracza 10 tysięcy zł (w przypadku proporcji ostatecznej mniejszej od proporcji wstępnej).
Tutaj warto zaznaczyć, że w przypadku sprzedaży mieszanej współczynnik proporcji ustalany jest z wyprzedzeniem rocznym, a na koniec roku musi zostać skorygowany. Jeśli zatem realny współczynnik będzie niższy od ustalonego (z korzyścią dla przedsiębiorcy) o mniej niż 2% z uwzględnieniem powyższej kwoty - to korekta nie będzie wymagana.
- wystawiania faktury zaliczkowej;
- zwolnienia z odpowiedzialności solidarnej podatnika;
- korygowania deklaracji w procedurze OSS i IOSS;
- zmian w ustawie Prawo bankowe dotyczące m.in.: grup VAT, grupy podatków i opłat regulowanych z środków zgromadzonych na rachunkach VAT;
Proponowane zmiany mają rozszerzyć możliwość regulowania należności publicznoprawnych z rachunku VAT.
Ustawa ma wprowadzić ułatwienie dla przedsiębiorców w postaci możliwości regulowania za pośrednictwem tego rachunku m.in.:
-
-
- podatku od kopalin,
- opłat od środków spożywczych,
- opłat od sprzedaży detalicznej oraz
- opłat wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
-
- zmian w ustawie Prawo celne wprowadzające zwolnienie od należności przywozowych.
Samochody służbowe - odliczenie VAT od zakupu i eksploatacji
W styczniu 2023r. nie doszło do zmian w sposobie odliczania stawki VAT od zakupu i eksploatacji samochodów służbowych, które są używane również do zadań prywatnych. Chodzi o trzyletnie upoważnienie Polski do stosowania odliczenia 50% VAT od wydatków związanych z samochodami służbowymi użytkowanymi także prywatnie, które pierwotnie miało wygasnąć z końcem 2022 roku. Rada Unii Europejskiej wyraziła zgodę na utrzymanie dotychczasowej derogacji.
ZUS
Podstawowe zmiany
Przedsiębiorców czeka wzrost składek na ubezpieczenie społeczne, których wysokość zależy od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Dla firmy w standardowej sytuacji, która nie korzysta z preferencji w ZUS, oznacza to podwyżkę o 207,20 zł miesięcznie. Oczywiście nie ominie ich również wzrost składki zdrowotnej (kwoty minimalnej, podstawowej), która zależna jest od najniższego wynagrodzenia i od osiąganego miesięcznego przychodu.
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych muszą liczyć się ponadto z wyższymi składkami na ubezpieczenie zdrowotne. Dokładną wysokość składki zdrowotnej dla ryczałtowców na 2023r. poznamy, gdy GUS poda wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale poprzedniego roku. Zwykle takie dane publikuje w drugiej połowie stycznia.
Przedsiębiorców stosujących kartę podatkową czekają podwyżki zarówno stawek podatku (te są waloryzowane co roku), jak i składki zdrowotnej (jest zależna od minimalnego wynagrodzenia).
Są również zmiany korzystne dla podatników. W przypadku podatku liniowego, wzrośnie limit odliczenia składki zdrowotnej z kwoty 8 700 zł do kwoty 10 200 zł.
Nowe kwoty składek ZUS
Od nowego roku wzrasta wysokość składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy.
Duży ZUS:
składki emerytalne: 812,23 zł
składki rentowe: 332,88 zł
składki wypadkowe: 69,49 zł
składki chorobowe: 101,94 zł
Fundusz Pracy: 101,94 zł
RAZEM 1.418,48 zł + składki na ubezpieczenie zdrowotne rozliczane indywidualnie (kwoty od 300 zł wzwyż)
ZUS preferencyjny do czerwca 2023r. i od lipca 2023r.
składki emerytalne: 204,37 zł / 210,82 zł
składki rentowe: 83,76 zł / 86,40 zł
składki wypadkowe: 17,48 zł / 18,04 zł
składki chorobowe: 25,64 zł / 26,46 zł
RAZEM 331,26 zł / 341,72 zł + składki na ubezpieczenie zdrowotne rozliczane indywidualnie (kwoty od 300 zł wzwyż)
Wysokość składki zdrowotnej
Bez zmian pozostaje sposób ustalania składki zdrowotnej.
Wysokość składki zdrowotnej:
- podatek liniowy - 4,9% dochodu
- zasady ogólne - 9% dochodu
- karta podatkowa
od I do VI - 314,10 zł
od VII - XII - 324,00 zł
- osoby współpracujące 468,11 zł
- ryczałt: w zależności od przychodu na ten moment wysokość składki jeszcze jest nieznana. Będą to kwoty około:
- przychód <60.000 zł - 375 zł
- przychód 60.000 do 300.000 zł - 625 zł
- przychód >300.000 zł - 1.123 zł.
Odliczenie składki zdrowotnej
W 2022 r. pierwotnie przedsiębiorcy, po wejściu w życie przepisów nowego ładu - nie mieli prawa do odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej. Z 1 lipca 2022r. przywrócono możliwość odliczenia ale w zupełnie innym zakresie niż to miało miejsce w 2021r.
Zasady odliczania składki zdrowotnej:
- Karta podatkowa → 19% zapłaconej składki podlega odliczeniu od karty podatkowej (realna korzyść 59,70 zł m-c do 07/2023 i 61,56 zł m-c od 08/2023),
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych → 50% zapłaconej składki podlega odliczeniu we właściwej stawce podatkowej od przychodu,
- Podatek liniowy → 10 200 zł - kwota zapłaconych składek zdrowotnych do odliczenia od dochodu lub zaksięgowania w koszty podatkowe (realna roczna korzyść 1 938 zł),
- Zasady ogólne → brak odliczenia, konstrukcja taka uzasadniona jest faktem kwoty wolnej od opodatkowania 30 000 zł.
PUE
Od 1 stycznia 2023r. każdy płatnik składek ma obowiązek posiadać konto na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Do tej pory obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS mieli płatnicy rozliczający składki za więcej niż 5 osób, natomiast po zmianach od 1 stycznia 2023r., obowiązek ten dotyczy także właścicieli małych firm, czyli zatrudniających do 5 pracowników oraz tych, którzy płacą składki tylko za siebie.
Posiadanie konta PUE ZUS umożliwia załatwianie wielu spraw w ZUS online - w dowolnym miejscu i czasie. Przedsiębiorcy mogą składać wnioski do ZUS i korzystać z bezpłatnej aplikacji ePłatnik przeznaczonej do obsługi dokumentów ubezpieczeniowych. Mogą też kontrolować stan swoich rozliczeń z ZUS, mają dostęp do zwolnień lekarskich swoich pracowników, mogą samodzielnie tworzyć elektroniczne dokumenty z danymi z ZUS i przekazywać je do innych instytucji (np. banku lub urzędu).
- Aby założyć profil na PUE ZUS trzeba wejść na stronę www.zus.pl i kliknąć przycisk [Zarejestruj w PUE].
- Wybrać, dla kogo zakładany jest profil – do wyboru jest rejestracja: [Dla Ciebie], [Dla przedsiębiorców] oraz [Dla firm].
Płatnicy składek mieli czas do 30 grudnia 2022r., aby założyć takie konto osobiście lub upoważnić kogoś do dostępu do roli płatnika na PUE ZUS.
Ważne! Jeżeli płatnik składek nie założył dotychczas samodzielnie konta PUE ZUS, we wskazanym terminie, to ZUS wskazane konto założy każdemu z urzędu. Zatem, jeśli przedsiębiorcy umknął ten obowiązek - nie ma powodów do niepokoju.
Dobra wiadomość jest taka, że wskazane konta w większości przypadków już dawno zostały przez płatników aktywowane.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj → konto-na-pue-zus-w-2023
Rozliczenie roczne w ZUS
Przedsiębiorcy opłacający ZUS w 2023 roku po raz pierwszy będą dokonywać rocznego rozliczenia składek we wskazanym okres rozliczeniowym. Taki okres składkowy obejmuje termin od 1 lutego 2022r. do 31 stycznia 2023r.
Obowiązek rocznego rozliczenia składki ZUS obejmuje przedsiębiorców opodatkowanych:
- według skali podatkowej,
- w formie podatku liniowego,
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Natomiast obowiązek ten nie obejmuje:
- podmiotów płacących podatek w formie karty podatkowej,
- właścicieli jednoosobowych spółek z o.o.,
- właścicieli spółek komandytowych.
Rozliczenie korygujące będzie składane na druku DRA lub RCA za mc kwiecień 2023r., specjalnie przygotowanych i udostępnionych przez ZUS.
Ważne! Ustalona roczna składka zdrowotna może być wyższa lub niższa od sumy składek, którą przedsiębiorca opłacał miesięcznie w trakcie trwania roku. W tej sytuacji przedsiębiorca albo będzie musiał dopłacić powstałą różnicę (w terminie do 20 maja 2023r.) lub wystąpić o zwrot nadpłaty (w terminie do 31 maja 2023r.) . Wnioski o zwrot złożone po terminie nie będą rozpatrywane. Nadpłaty w tej sytuacji nie będą przepadać - będą zaliczane na poczet przyszłych składek.
Składki ZUS - zmiana momentu ujmowania w kosztach
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 15 ust. 4h ustawy o CIT (odpowiednio 22 ust. 6bb ustawy o PIT) składki z tytułu przychodów ze stosunku pracy i zrównanych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na FP, FS oraz FGŚP, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne pod warunkiem że składki te zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów (czyli zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W przypadku uchybienia temu terminowi składki te - tak jak obecnie - będzie się ujmowało w kosztach podatkowych w momencie ich zapłaty, co spowoduje obowiązek dokonania korekty.
Zmiana w tym zakresie weszła w życie 1 stycznia 2023r. i będzie miała zastosowanie do składek należnych od 1 stycznia 2023r.
Obowiązkowe ubezpieczenia komplementariuszy w spółce komandytowo-akcyjnej
Zmiany dotyczą wszystkich komplementariuszy w spółkach komandytowo-akcyjnych.
Wraz z początkiem nowego roku komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych zostali objęci obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym. Dla celów tych ubezpieczeń komplementariusz jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność.
Komplementariusz takiej spółki zgłasza się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi: 05 43.
Wyłączony obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne finansowanej z budżetu państwa za określone grupy ubezpieczonych
Od 1 stycznia 2023r. wyłączony został obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne finansowanej z budżetu państwa za określone grupy ubezpieczonych. Osoby te nadal pozostają w ubezpieczeniu zdrowotnym lecz bez obowiązku comiesięcznego opłacania za nie składek na to ubezpieczenie.
Płatnicy składek za te grupy ubezpieczonych nie powinni składać za styczeń 2023r. i kolejne miesiące raportów ZUS RCA za wskazane osoby, jeśli podlegają one wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będą opłacane za:
- osoby pobierające rentę, którym przyznano rentę na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin, jak również osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939–1945 lub eksplozji niewypałów i niewybuchów pozostałych po tych działaniach, otrzymujące dochody z tytułu emerytury lub renty zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie odrębnych przepisów (zgłaszane z kodem tytułu ubezpieczenia: 25 10 xx, 25 11 xx);
- żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową, pełniących terytorialną służbę wojskową, zawodową służbę wojskową w trakcie kształcenia, żołnierzy powołanych do służby w aktywnej rezerwie w dniach pełnienia tej służby, żołnierzy pasywnej rezerwy powołanych na ćwiczenia wojskowe w dniach odbywania tych ćwiczeń lub pełniących służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 11 10 xx);
- uczniów w rozumieniu przepisów o systemie oświaty (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 21 10 xx);
- dzieci przebywające w placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze lub w domach pomocy społecznej (zgłaszane z kodem tytułu ubezpieczenia 21 10 xx);
- bezrobotnych niepobierających zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 09 11 xx);
- niepobierających zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z przyczyn określonych w art. 27 ust. 1 pkt 3–6 i ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 09 40 xx, 09 41 xx);
- studentów i doktorantów (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 18 11 xx, 18 12 xx);
- kombatantów i osoby represjonowane niepodlegające ubezpieczeniom społecznym w Rzeczypospolitej Polskiej lub niepobierające emerytury lub renty (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 22 10 xx);
- działaczy opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych niepodlegające ubezpieczeniu społecznemu w Rzeczypospolitej Polskiej lub niepobierające emerytury lub renty (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 22 10 xx);
- cywilne niewidome ofiary działań wojennych (zgłaszane z kodem tytułu ubezpieczenia 25 10 22, 25 10 23);
- absolwentów, którzy odbywają w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowy staż, oraz osoby odbywające kursy języka polskiego lub kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim, o których mowa w przepisach odrębnych – nowy tytuł do ubezpieczenia (zgłaszanych z kodem tytułu ubezpieczenia 21 10 xx).
WYNAGRODZENIA
Wzrasta wysokość wynagrodzeń.
W 2023r. wynagrodzenia minimalne będą podwyższane dwa razy w roku:
- 1 stycznia 2023r.
- 1 lipca 2023r.
Wysokość wynagrodzeń od 1 stycznia 2023r.:
- wynagrodzenie minimalne (umowa o pracę) - 3 490 zł
- minimalna stawka godzinowa (umowa zlecenie) - 22,80 zł/1h
Wysokość wynagrodzeń od 1 lipca 2023r.:
- wynagrodzenie minimalne (umowa o pracę) - 3 600 zł
- minimalna stawka godzinowa (umowa zlecenie) - 23,50 zł/1h
PPK
PPK to dobrowolny system oszczędzania emerytalnego.
Ważne! Od 1 stycznia do 28 lutego 2023r. pracodawcy mają obowiązek poinformować wszystkich swoich zatrudnionych, którzy wcześniej złożyli pisemne rezygnacje z PPK, iż od 1 kwietnia 2023r. zaczną za nich przekazywać wpłaty na PPK.
Oczywiście będzie można ponownie dokonać rezygnacji z PPK. Określono termin od 1 marca do 10 marca 2023r., w którym to osoby zatrudnione, rezygnujące z PPK, mogą ponownie złożyć swoje oświadczenia. W tym wskazanym krótkim terminie pracodawcy będą przyjmować takie rezygnacje od zatrudnionych i przekazywać je do działów kadrowych lub biur rachunkowych.
W PPK obowiązuje cykliczny, tzw. autozapis. Oznacza on, że osoby w wieku 18 - 55 lat są zapisywane do programu automatycznie, o ile nie złożyły deklaracji o rezygnacji. Taki autozapis ma miejsce co 4 lata. Pierwszy ma miejsce w 2023r. Jeśli zatrudnieni nie złożą ponownie oświadczeń o rezygnacji konieczne będzie przystąpienie do programu.
Ważne! 28 luty 2023r. to ostatni dzień, obowiązywania poprzednio złożonych rezygnacji. Ponowną deklarację o rezygnacji zatrudnieni mogą złożyć od 1 marca 2023r. Złożone w tym terminie deklaracje będą ważne przez 4 lata. Jeżeli rezygnacje nie wpłyną do 10 marca 2023r. zakład pracy będzie obowiązany dokonać wpłat do PPK za pracownika.
KSeF - Krajowy System e-Faktur
KSeF to systemem teleinformatyczny służący do wystawiania, otrzymywania i przechowywania faktur ustrukturyzowanych (w xml) czyli faktur elektronicznych. Obecnie faktury ustrukturyzowane funkcjonują w obrocie gospodarczym jako jedna z 3 dopuszczanych form dokumentowania transakcji, obok faktur papierowych i faktur elektronicznych.
Od 1 stycznia 2022 roku system w Polsce stosowany jest dobrowolnie. Przedsiębiorcy mogą dobrowolnie korzystać z KSeF przygotowując się do systemu, który będzie OBOWIĄZKOWY od 1 stycznia 2024r. Będzie to oznaczać całkowity elektroniczny obieg dokumentów i niemalże całkowite wyeliminowanie z obiegu dokumentów papierowych – tak wynika z niedawno opublikowanego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
Nowym obowiązkiem będą objęci WSZYSCY podatnicy, zarówno VAT czynni jak i z VAT zwolnieni, posiadających siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Ponadto ma zostać wprowadzony surowy system kar pieniężnych w przypadku nie wystawiania faktur w KSeF – kara wyniesie do 100% wysokości kwoty podatku wykazanego na fakturze, a w przypadku faktury bez wykazanego podatku – kara pieniężna wyniesie do 18,7% wysokości kwoty należności ogółem wykazanej na fakturze (nie mniej niż 1 000 zł).
Ważne! Do tak rewolucyjnej zmiany należy się przygotować z wyprzedzeniem. W ciągu 2023r. musimy wspólnie przygotować się do wdrożenia KSeF. Każdy z Państwa najlepiej do I półrocza 2023r. powinien wystawiać już wyłącznie FV w formie elektronicznej. Do tego czasu aplikacje do fakturowania zostaną zintegrowane z KSeF co pozwoli Państwu na dobrowolne korzystanie z systemu, zanim jeszcze jego stosowanie stanie się obowiązkowe.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj → ksef-czyli-e-faktury-w-2023-roku
POZOSTAŁE ZMIANY PODATKOWE
Podatki i opłaty lokalne
W związku z inflacją i wzrostem wynagrodzeń, waloryzacji uległy niektóre wskaźniki mające wpływ na wysokość danin publicznych. Dotyczy to m.in. podatków i opłat lokalnych. Podatek od nieruchomości lub środków transportu może być wyższy niż w 2022 roku, szczegółowe stawki zależą natomiast od decyzji radnych w danej gminie.
Maksymalna stawka podatku nie może przekroczyć wysokości ustawowego limitu, który jest określony corocznie w drodze obwieszczenia ministra finansów, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi inflacji w pierwszym półroczu, zaokrąglając do pełnych groszy w górę.
Wraz z początkiem sierpnia zostało ogłoszone Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023. Maksymalne stawki podatku od nieruchomości wzrosną w 2023 r. o ok. 12%.
Co jednak istotne, zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, stawki podatku od nieruchomości ustala w uchwale rada gminy lub miasta, więc stawki te mogą się różnic w zależności od decyzji poszczególnych jednostek, niemniej jednak nie mogą przekroczyć limitu, o który mowa w powyższym rozporządzeniu.
Wysokość stawek podatku od nieruchomości od 1 stycznia 2023r.:
od gruntów (1m2 powierzchni)
- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – z 1,03 zł na 1,16 zł,
- pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych – z 5,17 zł na 5,79 zł,
- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – z 0,54 zł, na 0,61 zł,
- niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji – z 3,40 na 3,81 zł.
od budynków lub ich części (1m2 powierzchni)
- mieszkalnych – z 0,89 zł na 1 zł,
- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – z 25,74 zł na 28,78 zł,
- zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – z 12,04 zł na 13,47 zł,
- związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – z 5,25 zł na 5,87 zł,
- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – z 8,68 zł na 9,71 zł.
Najem prywatny - tylko na ryczałcie
Osoby fizyczne zarabiające na prywatnym wynajmie nieruchomości (poza działalnością gospodarczą) nie będą miały wyboru i za rok 2023 rozliczą podatek jedynie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Nie będzie już możliwości rozliczenia na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.
Natomiast najem w ramach działalności gospodarczej nadal będzie mógł być opodatkowany według skali, ryczałtem lub liniowo.
Zmiany dotyczą w zasadzie wszystkich osób osiągających dochody z najmu prywatnego nieprowadzących działalności gospodarczej w tym zakresie. Ze szczególnym uwzględnieniem tych, którzy dotychczas rozliczali się na skali podatkowej korzystając z możliwości odliczania kosztów na m.in: remonty, odpisy amortyzacyjne, odsetki od kredytu hipotecznego.
Od 1 stycznia 2023r. możliwe jest skorzystanie wyłącznie z jednej formy opodatkowania najmu prywatnego. Dotychczas podatnicy mieli możliwość wyboru pomiędzy skalą podatkową a ryczałtem, natomiast na skutek zmian wprowadzonych Polskim Ładem, możliwość ta została ograniczona tylko do tej ostatniej formy.
Podstawowa stawka ryczałtu w przypadku tego rodzaju działalności wynosi 8,5%. Po przekroczeniu rocznego przychodu 100 tysięcy zł, od nadwyżki należy zapłacić ryczałt według stawki 12,5%. Ryczałt liczymy od przychodu, a nie od dochodu. Oznacza to, że od podstawy opodatkowania nie można odliczyć kosztów, ponieważ ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie daje możliwości odliczania kosztów. Powinni na to zwrócić uwagę wszyscy podatnicy
dotychczas rozliczający się na zasadach ogólnych. Oprócz tego ograniczenia, należy również pamiętać o tym, że przy ryczałcie nie uwzględnia
się kwoty wolnej od podatku.
Ważne! Powyższe dotyczy tak najmu nieruchomości prywatnych, np. domów, mieszkań, garaży, jak i ruchomości, np. samochodów, przyczep, furgonetek. Stawka podatku wynosi:
-
8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł,
-
12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł.
W 2023r. nie ma już możliwości wybrania dla prywatnego najmu formy opodatkowania, gdzie mogą być rozliczone również koszty.
Ważne! Podatek dochodowy z tytułu najmu prywatnego każdy z Państwa może rozliczyć poza biurem rachunkowym. Jednak fakt najmu, w przypadku podatników VAT czynnych MUSI być zadeklarowany w plikach JPK_VAT. Niezbędne jest zatem, poinformowanie biura o tym fakcie i dostarczanie dokumentów księgowych dotyczących najmu do zaksięgowania.
Nieruchomości mieszkalne - zakaz amortyzacji
16 listopada 2021 roku prezydent podpisał ustawę o zmianach podatkowych przewidzianych w Polskim Ładzie. Celem wdrożonych zmian, jak wyjaśnia rząd, było stworzenie przyjaznego i sprawiedliwego systemu podatkowego. Od 2022 roku, na skutek zmian, weszły w życie przepisy dotyczące m.in. zakazu amortyzowania lokali mieszkalnych. Ustawodawca jednak wprowadził przepisy przejściowe, na mocy których niektóre lokale mogły być poddane amortyzacji do końca 2022 roku. Od 2023 roku natomiast został wprowadzony bezwzględny zakaz amortyzowania lokali mieszkalnych.
Zmiany dotyczą wszystkich podatników, posiadających nieruchomości mieszkalne, ze szczególnym uwzględnieniem tych, chcących zaliczać odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodu. Tylko do końca 2022r. można było zaliczać odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodu - nabyte / wybudowane przed 2022r. (przepis przejściowy). Zakaz obejmuje:
- budynki mieszkalne,
- lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Zakaz dotyczy zarówno nieruchomości mieszkalnych będących własnością podatników PIT (osób prowadzących jak i nieprowadzących działalności gospodarczej), jak i podatników CIT.
Pozostałe koszty związane z nieruchomościami (media, remonty, odsetki od kredytu) stanowią koszty podatkowe.
Ważne! Od 1 stycznia 2023r. amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne i lokale mieszkalne. Nie będą też mogły być rozliczane w kosztach podatkowych inwestycje w obcych budynkach i lokalach mieszkalnych, np. użytkowanych na podstawie umowy najmu czy użyczenia.
Zatem bezwzględnie należy ustalić, w jakim budynku/lokalu prowadzona jest Firma. Mieszkalnym czy niemieszkalnym? Pomocne będą tu dokumenty typu:
- akt notarialny,
- pozwolenie na budowę,
- projekt budowlany,
- decyzja o oddaniu obiektu do użytkowania,
- wypis z rejestru budynków.
Wyniki tych ustaleń będą kluczowe dla wysokości kosztów podatkowych w 2023r. bowiem nieruchomości:
- mieszkalne – będzie obowiązywał bezwzględny brak amortyzacji/brak kosztu podatkowego,
- niemieszkalne – amortyzacja bez zmian pozostanie kosztem.
Ważne ! Kosztem nadal będą wydatki związane z eksploatacją nieruchomości mieszkalnych oraz koszty remontów.
Kasa fiskalna - zmiany
Kasy fiskalne służą do ewidencjonowania sprzedaży dokonywanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczych i rolników ryczałtowych. Nie każdy przedsiębiorca dokonujący sprzedaży dla tych grup ma obowiązek zakupu i używania kasy fiskalnej w swojej firmie. Ustawodawca przewidział szereg zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.
Firmy sprzedające usługi i towary wyłącznie innym firmom nie używają kasy fiskalnej w działalności gospodarczej. Transakcje zawarte z innymi podmiotami dokumentowane są na podstawie faktur i rachunków. Obowiązek używania kasy fiskalnej odnosi się do podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób prywatnych i rolników ryczałtowych.
Przedsiębiorca dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych lub rolników ryczałtowych powinien zapoznać się z przepisami w celu stwierdzenia, czy przysługuje mu zwolnienie z obowiązku instalacji kasy fiskalnej, i jakie są warunki tego zwolnienia.
Zwolnienie podmiotowe
Wielu przedsiębiorcom przysługuje zwolnienie podmiotowe z kasy fiskalnej, jednak zazwyczaj tylko w początkowym okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Zwolnienie podmiotowe z kasy fiskalnej charakteryzuje się bowiem limitem obrotów, po którego przekroczeniu podatnik ma 2 miesiące na zakup i rozpoczęcie ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Limit jest niewielki, wynosi 20 000 zł w skali roku. Przedsiębiorców rozpoczynających działalność lub podatników którzy rozpoczęli sprzedaż na rzecz osób prywatnych bądź rolników ryczałtowych w trakcie roku obowiązuje proporcjonalnie niższy limit. Tracą oni prawo do zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej w momencie, gdy obrót na rzecz osób prywatnych i rolników ryczałtowych przekroczy 20 000 zł w proporcji do ilości dni od momentu rozpoczęcia tego rodzaju sprzedaży w danym roku. Oznacza to, że w razie rozpoczęcia prowadzenia działalności w trakcie roku, przedsiębiorca przelicza proporcjonalnie limit uprawniający go do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej.
Zwolnienie przedmiotowe
Kolejnym rodzajem zwolnienia z kasy fiskalnej jest zwolnienie przedmiotowe przysługujące wąskiej grupie podatników wykonujących określone czynności. Niektóre czynności wymienione w załączniku do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zostały zwolnione przedmiotowo z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej. Ze zwolnienia przedmiotowego przedsiębiorcy mogą korzystać bez względu na limit obrotów.
Nie wszyscy przedsiębiorcy mogą korzystać ze zwolnień z kasy fiskalnej. W art. 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wymieniono katalog czynności, do których nie można stosować żadnych zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.
Wprowadzone zmiany dotyczą w zasadzie wszystkich podatników, którzy są objęci obowiązkiem posiadania kasy fiskalnej.
Wycofanie kas z elektronicznym zapisem kopii
Obowiązek zakupu i instalacji kas fiskalnych online wprowadzony został etapami - w pierwszej kolejności do stosowania kas fiskalnych online zobligowane zostały branże, które w ocenie Ministerstwa Finansów są najbardziej narażone na nadużycia. Dotyczy to m.in. podatników świadczących usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi związane z wyżywieniem, usługi budowlane, fryzjerskie czy prawnicze. Pozostali przedsiębiorcy nadal mogli nabywać do prowadzenia ewidencji kasy rejestrujące „starego” typu/rodzaju – w przypadku kas z elektronicznym zapisem kopii było możliwe to do 31 grudnia 2022r.
Wprowadzenie kas online dla podatników nieposiadających obowiązku ich stosowania nastąpiło poprzez brak faktycznej możliwości nabycia przez nich kas starego typu.
Tym samym od 2023r. funkcjonują równolegle dwa rodzaje kas fiskalnych – kasy online, oraz nabyte przez podatników do dnia 31 grudnia 2022r. kasy z elektronicznym systemem zapisu.
Sprzedaż węgla przez gminy bez kas rejestrujących
W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r., poz. 2442 ze zm.) dodana zostanie poz. 53 załącznika w następującym brzmieniu:
„53. Dostawa węgla kamiennego dokonywana z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych na podstawie ustawy z dnia 27 października 2022r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz. U. poz. 2236), jeżeli dostawa ta w całości jest udokumentowana fakturą.”
Planowane zmiany weszły w życie z mocą wsteczną od dnia 1 lipca 2022r.
Kasa fiskalna w myjniach automatycznych – zmiany
Zwolnienie przedmiotowe
Na podstawie art. 2 ust. 1 w zw. z poz. 40 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwolnione z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 stycznia 2023 roku są usługi świadczone przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w:
- bilonie lub banknotach lub
- innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.
Myjnie automatyczne mogą zatem korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej w myjniach automatycznych obowiązuje do 31 stycznia 2023 roku. Aktualnie nie ma zatem konieczności instalacji kasy fiskalnej w myjni automatycznej.
Kasy fiskalne w myjniach automatycznych – zmiany
Od 1 lutego 2023 roku zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej nie będzie można stosować w szczególności w przypadku świadczenia usług mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej).
W ramach wyjaśnienia do projektu nowego rozporządzenia czytamy:
„Przedmiotowy projekt rozporządzenia rozszerza zakres czynności objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania o usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobne usługi (PKWiU 45.20.30.0), także usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej). Do tych czynności nie będzie miało zastosowania również zwolnienie wskazane w poz. 40 załącznika do projektu”.
Oznacza to, że od 1 lutego 2023 roku bezwzględnym obowiązkiem stosowania kas fiskalnych zostaną objęci w szczególności właściciele myjni automatycznych.
Ważne!
Z dniem 1 lutego 2023r. objęte obowiązkiem fiskalizacji zostaną usługi „mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej)”.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wymagań technicznych dla kas rejestrujących została wprowadzona możliwość rezygnacji z obowiązku umieszczania drukarki jako elementu konstrukcyjnego w kasach rejestrujących stosowanych w urządzeniach do automatycznej sprzedaży towarów i usług.
W uzasadnieniu projektu czytamy: „Projekt rozporządzenia zmieniającego wprowadza regulacje dostosowujące wymagania techniczne do warunków środowiskowych, jakie panują w myjniach samochodowych, tj. duża wilgoć, brak obsługi. Regulacje przewidują możliwość rezygnacji z obowiązku umieszczania drukarki w kasie rejestrującej do obsługi myjni”. Wyjaśniono także, że ta kategoria urządzeń fiskalnych obejmuje kasy, które mogą mieć zastosowanie np. w samoobsługowych i automatycznych myjniach samochodowych, rozporządzenie uwzględnia dostosowanie wymagań technicznych do warunków środowiskowych, charakterystycznych dla tej działalności.
Zmiany w rozporządzeniu mają na celu wypracowanie optymalnych rozwiązań dla urządzeń do automatycznej sprzedaży towarów lub usług. Przepisy zostały dostosowane do planowanego rozszerzenia objęcia bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych automatycznej sprzedaży, w szczególności automatycznych myjni samochodowych.
Limity płatności gotówkowych - zmiany
Ustawodawca odracza obniżone limity płatności gotówkowych do 2024r. W tym roku jeszcze nie będziemy ich stosować.
Płatności gotówkowe to transakcje realizowane pomiędzy firmami. W tym ustawowym zapisie są one niestety limitowane. Proces polega na tym, że takie płatności mogą być regulowane w gotówce ale wyłącznie do kwoty 15 000 zł. Przyjęcie gotówki, czy zapłata gotówką w przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji (bez względu na liczbę FV) przekracza 15 000 zł może być realizowana wyłącznie za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy (przelewem). Sankcją za naruszenie obowiązku płatności jest brak możliwości zaksięgowania takiego poniesionego wydatku w koszty podatkowe.
Natomiast transakcje realizowane z osobami fizycznymi w 2023r. mogą być rozliczane bez limitu w gotówce.
Od 1 stycznia 2024r.:
- w transakcjach B2B limit płatności gotówkowych wyniesie 8 000 zł
- w transakcjach B2C - limit płatności gotówkowych wyniesie 20 000 zł
Ważne! Na skutek zmian, wprowadzonych Polskim Ładem, od początku 2024r. będą obowiązywały następujące limity: * dla przedsiębiorców – limit płatności gotówką 8000 zł w ramach jednej transakcji z innym przedsiębiorcą (limit został zatem obniżony z 15 000 zł), * dla konsumentów – limit płatności gotówką 20 000 zł w ramach jednej transakcji z przedsiębiorcą. Początkowo zmiany miały zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2022r., później od 1 stycznia 2023r., jednak zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2022r. o zmianie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1719), zmiany w tym zakresie będą obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2024r.
Wydłużenie stanu zagrożenia epidemicznego
Rozporządzeniem z dnia 23 grudnia 2022r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2022 r., poz. 2736) został wydłużony czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego poprzez zmianę terminu końca jego obowiązywania z 31 grudnia 2022r. na 31 marca 2023r.
Przedłużenie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego ma wpływ na:
- bieg terminów w zakresie MDR – w przypadku schematu krajowego terminy MDR nie rozpoczynają się, a rozpoczęte podlegają zawieszeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego,
- ważność certyfikatów rezydencji – do 2 miesięcy po okresie odwołania stanu zagrożenia epidemicznego płatnik może posłużyć się posiadanym certyfikatem rezydencji podatnika obejmującym 2019r. lub 2020r., pod warunkiem uzyskania oświadczenia podatnika, że dane w nim zawarte nie uległy zmianie,
- termin zgłoszenia wpłaty na rachunek spoza białej listy podatników VAT, który jest wydłużony do 14 dni – do odwołania stanu zagrożenia epidemicznego,
- czas oczekiwania na wydanie interpretacji indywidualnej, który do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego jest wydłużony o 3 miesiące.
Wskaźniki księgowe i podatkowe w 2023 roku
Wzrost stawek kilometrówki
Od 17 stycznia 2023r. wzrosną stawki za kilometr przebiegu samochodu osobowego, motocykli i motorowerów – wynika z rozporządzenia ministra infrastruktury z 22 grudnia 2022 r. (Dz.U. 2023 poz. 5). Stawki te nie były zmieniane od 16 lat.
Nowe stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdu wyniosą:
a) dla samochodu osobowego:
- o pojemności skokowej silnika do 900 cm sześć. – 0,89 zł,
- o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm sześć. – 1,15 zł,
b) dla motocykla – 0,69 zł,
c) dla motoroweru – 0,42 zł.
Uwaga! Jeżeli oświadczenie pracownika o używaniu przez niego pojazdu do celów służbowych zostało złożone i nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (czyli przed 17 stycznia 2023r.), to do ustalenia kwoty miesięcznego ryczałtu stosuje się już nowe stawki.
stan prawny aktualny na dzień 14.01.2023r.
źródło: podatki.gov.pl
źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl
źródło: gazetaprawna.pl
źródło: kibr.pl
źródło: ltca.pl
Kliknij w linki, a znajdziesz Nas w social mediach:
Kliknij w ikonkę, jeśli chcesz podzielić się swoją opinią na temat Naszego Biura:
KSeF czyli e-Faktury w 2023 roku
Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Krajowy System e-Faktur to platforma do wystawiania i otrzymywania faktur drogą elektroniczną. Z dniem 1 stycznia 2022 roku weszły w życie przepisy dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od 1 stycznia 2022 r. stosowanie nowych faktur ustrukturyzowanych jest fakultatywne ale to się zmieni. Przedsiębiorcy powinni się nastawiać na to, iż docelowo system e-faktur będzie dla wszystkich obowiązkowy. Planowana data wprowadzenia to 2024 rok. Zatem to dobry moment na zapoznanie się z działaniem tego nowego systemu lub przypomnienie sobie o nim. Zaczynamy.
W 2022 roku przybliżaliśmy już Państwu ten temat. W ramach przypomnienia pozostawiamy link do artykułu, z którym warto się zapoznać.
ksef-nowoczesne-faktury-2022-roku
Informacje o Krajowym Systemie e-Faktur
Co to jest KSeF?
Krajowy System e-Faktur (KSeF) umożliwia wystawianie i udostępnianie faktur ustrukturyzowanych. W początkowym okresie faktury ustrukturyzowane będą funkcjonowały w obrocie gospodarczym jako jedna z dopuszczanych form dokumentowania transakcji, obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych.
Jaki format ma e-Faktura
Faktura ustrukturyzowana przyjmuje format xml zgodny ze strukturą logiczną e-Faktury FA(1) opublikowaną w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (CRWDE) na platformie ePUAP.
Jak wystawisz fakturę w KSeF
Faktury ustrukturyzowane wystawisz:
- z wykorzystaniem bezpłatnych narzędzi, które udostępni Ministerstwo Finansów,
- przy użyciu programów komercyjnych.
Etapy wprowadzania KSeF
- Od października do grudnia 2021 roku prowadziliśmy pilotaż z udziałem podatników. W celu dostosowania systemów informatycznych można nadal korzystać z udostępnionego środowiska testowego KSeF. Szczegóły dotyczące testowania umieszczono w zakładce Strefa testowa KSeF.
- Od 1 stycznia 2022 roku wprowadzamy Krajowy System e-Faktur jako rozwiązanie dobrowolne. Od tego momentu będziesz miał możliwość wystawienia faktur ustrukturyzowanych w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).
- Od 1 stycznia 2024 roku Rada Unii Europejskiej zgodziła się aby fakturowanie elektroniczne w Polsce było obowiązkowe. Z treścią decyzji derogacyjnej z 17 czerwca 2022 roku możesz zapoznać się w bazie aktów prawnych Unii Europejskiej.
Czy muszę przystąpić do KSeF
W pierwszym etapie wdrażania KSeF to Ty zdecydujesz, czy wystawić fakturę ustrukturyzowaną w KSeF, czy też pozostać przy dotychczas stosowanym rozwiązaniu.
Kto korzysta z KSeF
- Przedsiębiorcy zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT,
- Przedsiębiorcy zwolnieni z podatku VAT,
- Podatnicy zidentyfikowani w Polsce do szczególnej procedury unijnej OSS, posiadający polski identyfikator podatkowy NIP.
KSeF a PEF
System faktur ustrukturyzowanych w rozumieniu ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1666) i system faktur ustrukturyzowanych wystawianych w ramach KSeF w wersji fakultatywnej będą systemami funkcjonującymi odrębnie.
Baza wiedzy KSeF
Uprawnienia KSeF
Krajowy System e-Faktur (KSeF) jest oparty na modelu poświadczeń, tzn. wymagane jest uwierzytelnienie i autoryzacja danej osoby w systemie. Po uwierzytelnieniu się w systemie podatnik korzysta z KSeF w zakresie przeglądania, wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych. Poza podatnikiem w systemie może działać podmiot uprawniony przez tego podatnika. Możliwe jest również nadanie uprawnień do korzystania z KSeF np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby fizycznej.
Rodzaje uprawnień
W KSeF występują uprawnienia do:
- nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień do korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur;
- wystawiania lub dostępu do faktur ustrukturyzowanych;
- wystawiania faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 ustawy, będących fakturami ustrukturyzowanymi.
Sposoby nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień do korzystania z KSeF
Przewidziane są dwa sposoby nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień:
- elektronicznie - za pomocą oprogramowania interfejsowego (ksef.mf.gov.pl) - podatnik lub inny uprawniony podmiot wskazuje wymagany zakres danych, w celu nadania, zmiany lub odebrania uprawnień,
- w postaci papierowej przez złożenie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zawiadomienia o nadaniu lub odebraniu uprawnień (ZAW-FA) do korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur.
Uwaga!
Możliwość nadawania lub odbierania uprawnień do korzystania z KSeF w postaci papierowej jest przewidziana dla podatników i podmiotów, którzy nie są osobami fizycznymi i nie posiadają możliwości uwierzytelnienia się za pomocą kwalifikowanej pieczęci elektronicznej.
Wzór zawiadomienia o nadaniu lub odebraniu uprawnień do korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur określa załącznik do rozporządzenia.
Podmioty i osoby uprawnione
Uprawnionymi do działania w KSeF są:
- bezpośrednio podatnik lub komornik sądowy/organ egzekucyjny,
- osoba fizyczna/podmiot niebędący osobą fizyczną - uprawnione przez podatnika w zakresie nadanych uprawnień,
- osoba fizyczna/podmiot niebędący osobą fizyczną - wskazane w imieniu podatnika przez osobę fizyczną, która posiada uprawnienie do nadawania dalszych uprawnień, nadane w imieniu tego podatnika, w zakresie nadanych uprawnień,
- osoba fizyczna wskazana przez podmiot, który w imieniu podatnika został wskazany przez osobę do tego uprawnioną jako uprawniony do wystawiania lub odbierania faktur, wyłącznie w zakresie wystawiania lub odbierania faktur podatnika,
- osoba fizyczna wskazana przez komornika sądowego w zakresie wystawiania faktur,
- osoba fizyczna reprezentująca organ egzekucyjny,
- osoba fizyczna wskazana w imieniu organu egzekucyjnego w zakresie wystawiania faktur.
Przez uprawnienie do wystawiania faktur w imieniu podatnika rozumie się jednocześnie uprawnienie do wystawiania faktur dokumentujących transakcje, których podatnik jest stroną jako nabywca, w przypadkach, o których mowa w art. 106d ustawy.
W przypadku podatników będących osobami fizycznymi oraz komorników pierwotne uprawnienie o charakterze właścicielskim jest przypisane automatycznie. Osoba taka nie musi nic zgłaszać. Może korzystać z systemu autoryzując się Podpisem Zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W przypadkach szczególnych, gdy osoba posiada kwalifikowany podpis elektroniczny, który nie zawiera w sobie NIP i PESEL, istnieje możliwość zgłoszenia tzw. odcisku palca podpisu. Należy to zrobić za pośrednictwem zawiadomienia ZAW-FA aby przypisać podpis do danego podatnika. Zmiana czy odnowienie podpisu, na kolejny niezawierający NIP i PESEL wymaga kolejnego zawiadomienia.
Podatnicy, którzy nie są osobami fizycznymi i posiadają elektroniczną pieczęć kwalifikowaną zawierającą NIP mogą korzystać z KSeF na podstawie pierwotnych uprawnień właścicielskich, bez zgłaszania ich w urzędzie skarbowym. W pozostałych przypadkach taki podatnik oraz organ egzekucyjny aby korzystać z KSeF, muszą za pośrednictwem zawiadomienia ZAW-FA wskazać osobę fizyczną uprawnioną do korzystania z KSeF. Osoba ta będzie miała także możliwość nadawania dalszych uprawnień drogą elektroniczną w ramach systemu.
Modele uprawnień
Więcej na ten temat dowiesz się klikając w poniższe linki:
Wideo i animacje na temat KSeF
Materiały wideo
Webinarium z 07.04.2022 r. na temat Aplikacji Podatnika KSeF
Webinarium z 25.11.2021 r. na temat integracji z Krajowym Systemem e-Faktur
Animacje
Krajowy System e-Faktur od 1 stycznia 2022 r.
Pliki do pobrania KSeF
Pytania i odpowiedzi - KSeF
Jeśli nadal masz wątpliwości i szukasz odpowiedzi na swoje pytanie dotyczące KSeF, to odsyłamy Cię tutaj, pod niżej wskazany link. Tam zapoznasz się z odpowiedziami do najczęściej zadawanych pytań. Zachęcamy do lektury.
Narzędzia dla Krajowego Systemu e-Faktur
Środowisko produkcyjne KSeF
Tutaj dowiesz się jak zintegrować się z KSeF, pobierzesz dokumenty, struktury logiczne → KLIKNIJ
Strefa testowa KSeF
Tutaj dowiesz się jak wziąć udział w testach KSeF, pobierzesz oprogramowanie testowe i przedprodukcyjne (demo) → KLIKNIJ
Aplikacja Podatnika KSeF i inne narzędzia
To bezpłatne narzędzia do zarządzania uprawnieniami, uwierzytelniania, wystawiania i odbierania e-faktur → KLIKNIJ
Program PodatkiPodatki a KSeF w 2023 roku
Nasz program do obsługi Biura ma wdrażany system KSeF. Oznacza to, że korzystając z Naszego systemowego oprogramowania do wystawiania faktur bez problemu poradzisz sobie z nowymi obowiązkami, wynikającymi z ustawy. Wszystko za Ciebie zrobimy MY, ponieważ gwarantujemy integrację z KSeF. Twoim zadaniem będzie tylko rozpoczęcie korzystania z programu do obsługi Biura PodatkiPodatki.pl.
Program ten udostępniamy w dniu podpisania umowy z Naszym Biurem. Wystarczy, że zaczniesz z niego regularnie korzystać. To nic trudnego. Aby móc zacząć z nim pracować należy kolejno wykonać podane niżej kroki:
- wejść na stronę www.manufakturakonin.pl
- w górnym panelu odszukać zakładkę: Panel Klienta
- po kliknięciu w niego wpisać odpowiednio: użytkownika (Twój adres mailowy) oraz hasło (nadane podczas pierwszego logowania) → https://manufakturakonin.pl/panel-klienta/
- jeśli nie jesteś jeszcze Naszym Klientem skontaktuj się z Nami celem nawiązania współpracy - otrzymasz od Nas ofertę dostosowaną do Twoich potrzeb i oczekiwań
- jeśli nie pamiętasz swojego maila lub hasła daj Nam znać - wyślemy Ci ponownie link aktywacyjny. Pamiętaj! Link aktywacyjny ważny jest tylko kilka dni
- swoje faktury wystawisz korzystając z zakładki: FAKTURY DLA KLIENTÓW
Każdy Klient na swoim koncie znajdzie również wszystkie pozostałe informacje podatkowe, jakie co miesiąc Nasze Biuro wysyła drogą mailową. Ważne! Program jest bezpłatny.
Gorąco zachęcamy do współpracy i do korzystania z przygotowanych udogodnień.
https://manufakturakonin.pl/panel-klienta/
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2076)
- Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2022/1003 z dnia 17 czerwca 2022 r. upoważniająca Rzeczpospolitą Polską do stosowania szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 218 i 232 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 168, 27.6.2022, s. 81-83)
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2021 r. w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (Dz. U. poz. 2481)
stan prawny aktualny na dzień 13.01.2023r.
źródło: podatki.gov.pl
Kliknij w linki, a znajdziesz Nas w social mediach:
Kliknij w ikonkę, jeśli chcesz podzielić się swoją opinią na temat Naszego Biura: