Paszport

Paszport dla wielu z nas jest tylko książeczką, którą wyciągamy na lotnisku. Ale ten niepozorny dokument to coś znacznie więcej.

Przyjrzymy się bliżej temu dokumentowi – od jego podstawowej roli w podróżach międzynarodowych, po jego funkcję jako niezawodnego dokumentu tożsamości w świecie finansów i prawa. Dowiesz się, dlaczego jest tak ważny w procedurach bezpieczeństwa, jakie dane zawiera i jak zmieniał się na przestrzeni lat. Poznaj ten dokument z zupełnie innej strony. 

 

Informacje ogólne

Paszport to taka specjalna książeczka, która jest Twoim najważniejszym dokumentem potwierdzającym Twoją tożsamość i obywatelstwo poza granicami kraju. Jest to dokument, który pozwala Ci przekraczać granice państw. Możesz go używać na całym świecie, dlatego w niektórych sytuacjach jest on ważniejszy niż dowód osobisty.

 

Paszport jako dokument tożsamości

Paszport to najważniejszy dokument, który potwierdza Twoją tożsamość i obywatelstwo nie tylko w kraju ale przede wszystkim za granicą. Zawiera Twoje imię, nazwisko, datę urodzenia i zdjęcie. Nowoczesne paszporty mają również wbudowany elektroniczny mikroprocesor z danymi biometrycznymi, takimi jak wizerunek Twojej twarzy i odciski palców. To sprawia, że paszport jest niezwykle trudny do podrobienia i jest uznawany za jeden z najbezpieczniejszych dokumentów na świecie.

Drugim dokumentem tożsamości w kraju jest dowód osobisty. Natomiast najważniejszą różnicą między tymi dwoma dokumentami, jest to, że paszport potwierdza Twoje obywatelstwo polskie na całym świecie. Dowód osobisty natomiast robi to głównie w Polsce i w niektórych krajach Unii Europejskiej. W tym zakresie paszport ma o wiele szerszy zasięg i jest uniwersalnie akceptowany.

Paszport jest własnością Rzeczypospolitej Polskiej, a Ty jesteś jego posiadaczem. To ważna formalność, która pokazuje, jak poważnym jest dokumentem.

 

Ważne! 

Paszport pomaga w weryfikacji tożsamości. W świetle tych przepisów jest uznawany za "złoty standard", ponieważ:

• jest uniwersalny, akceptowany na całym świecie więc jest idealny do weryfikacji tożsamości, zwłaszcza jeśli masz do czynienia z zagranicznymi transakcjami,

• posiada wiele zabezpieczeń - dzięki danym biometrycznym (odciskom palców i wizerunkowi twarzy) i mikroprocesorowi, paszport jest bardzo trudny do podrobienia, co daje bankom i innym instytucjom pewność, że weryfikują właściwą osobę,

• pozwala na szybką weryfikację - nowoczesne metody, takie jak wideoweryfikacja, pozwalają na szybkie i bezpieczne potwierdzenie Twojej tożsamości. Wystarczy, że pokażesz swój paszport przed kamerą, a system porówna Twoją twarz ze zdjęciem w dokumencie.

 

Rys historyczny

Historia tego dokumentu kształtowała się na przestrzeni dziejów. Przebyta przez niego droga, od listu polecającego do dokumentu tożsamości, jest długa i szalenie inspirująca. Opowiem Ci nieco o tym.

 

Paszport obecny w starożytności i średniowieczu

Pierwsze wzmianki o czymś, co przypomina paszport, pochodzą już ze Starego Testamentu (Księga Nehemiasza, ok. 450 r. p.n.e.). Perski król Artakserkses I wydał swojemu urzędnikowi list do namiestników, aby mógł bezpiecznie podróżować przez ich tereny. W średniowieczu podobne "listy polecające" wydawano posłańcom i pielgrzymom, aby zapewnić im ochronę i swobodny przejazd. Nie były to jednak dokumenty z Twoim zdjęciem i danymi, ale raczej formalne prośby od władcy.

 

Narodziny paszportu między XVI a XVIII wiekiem

Wzrost znaczenia państw narodowych w Europie sprawił, że władcy zaczęli wydawać dokumenty, które miały kontrolować ruch ludności. Były to głównie listy wydawane przez króla lub księcia, potwierdzające tożsamość i cel podróży. W tamtych czasach jednak paszporty były głównie dla osób zamożnych i dyplomatów – zwykli ludzie rzadko podróżowali poza swoje regiony.

 

Ewolucja paszportu w XX wieku

To właśnie I wojna światowa była przełomem. To wówczas paszport stał się obowiązkowy. W 1914 roku, aby chronić się przed szpiegami i kontrolować masowe ruchy wojsk oraz ludności, kraje wprowadziły obowiązkowe paszporty i wizy. Po wojnie, w 1920 roku, Liga Narodów zwołała w Paryżu konferencję, która ujednoliciła wygląd paszportu – ustalono, że ma to być książeczka z 32 stronami, ze zdjęciem i danymi. Tak paszporty na stałe weszły do naszego życia.

 

Paszport współczesny w erze cyfrowej

W latach 80 XX wieku paszporty zyskały warstwę maszynową, czyli specjalny, czytelny dla maszyny kod (MRZ - Machine Readable Zone). To znacznie przyspieszyło kontrolę na lotniskach. Prawdziwa rewolucja nastąpiła jednak po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 roku. Wtedy wprowadzono paszporty biometryczne, które zawierają chip z danymi i zdjęciem, a często też odciskami palców.

 

Historia polskiego paszportu

Historia polskiego paszportu odzwierciedla burzliwe dzieje naszego kraju:

• II Rzeczpospolita (1918-1939) - po odzyskaniu niepodległości, polskie władze zaczęły wydawać własne paszporty. Były one drukowane w różnych wersjach i na różnej jakości papierze, jednak spełniały już międzynarodowe standardy,
• Polska Ludowa (PRL) - paszporty były trudne do zdobycia i pełniły funkcję narzędzia kontroli obywateli. Nie były one prawem, lecz przywilejem,
• po 1989 roku - po upadku komunizmu paszport stał się prawem każdego obywatela i przestał być dokumentem cenzurowanym. Polska stopniowo wprowadzała kolejne unowocześnienia, aż do dzisiejszego paszportu biometrycznego.

Jak widzisz, paszport ewoluował od prostego listu polecającego do bardzo zaawansowanego, cyfrowego dokumentu, który dziś chroni nasze granice i tożsamość.

 

Dane paszportowe

Paszport zawiera Twoje najważniejsze dane, które pozwalają na jednoznaczną identyfikację. W jego środku znajdziesz:

• dane tradycyjne:    
  • imię i nazwisko
  • data i miejsce urodzenia
  • obywatelstwo, płeć, zdjęcie, podpis
  • data wydania i data ważności
  • seria i numer paszportu, numer PESEL
  • nazwa urzędu, który go wydał
• dane biometryczne:
  • wizerunek twarzy i odciski palców (dla osób powyżej 12 roku życia). Te dane są zapisane w elektronicznym mikroprocesorze w paszporcie.

Dane te znacznie zwiększają bezpieczeństwo dokumentu i utrudniają jego podrobienie.

A teraz przejdźmy do różnych rodzajów paszportów. To całkiem ciekawe, bo okazuje się, że paszport paszportowi nierówny!

 

Rodzaje paszportów i ich ważność

W Polsce mamy kilka typów paszportów, a każdy z nich służy do czegoś innego:
1. standardowy paszport to ten, który ma większość z nas i którego używasz w podróży:

• jest to paszport w formie książeczki z danymi biometrycznymi
• jego ważność określona jest na 10 lat dla osób, które mają ukończone 12 lat. Jeśli masz mniej niż 12 lat, dostaniesz paszport ważny na 5 lat,

2. paszport tymczasowy to opcja na awaryjne sytuacje, wersja "na szybko" i bez danych biometrycznych:

• jest wydawany, gdy pilnie potrzebujesz paszportu, na przykład na nagły wyjazd
• jego ważność określona jest na maksymalnie 365 dni (czyli jeden rok)
• nie ma w nim danych biometrycznych co oznacza, że nie skorzystasz z automatycznych bramek na lotniskach i zawsze musisz przejść kontrolę u urzędnika,

3. paszport dyplomatyczny i służbowy to paszporty dla konkretnych grup osób, które wyjeżdżają w celach służbowych w imieniu państwa (np. dyplomatów):

• są to dokumenty wydawane bezpłatne i mają inną funkcję niż standardowy paszport – ułatwiają podróże w ramach pełnionych obowiązków.

 

Znaczenie paszportów

Paszport w podróży

Paszport to Twoja przepustka na świat! To jego najpopularniejsze zastosowanie. Jest najważniejszym dokumentem, który uprawnia Cię do przekraczania granic państwowych, potwierdzając Twoją tożsamość i obywatelstwo. Jego rola i znaczenie zależą od tego, gdzie się wybierasz.

1. Podróże w obrębie Unii Europejskiej (UE) i strefy Schengen

• zasada ogólna - do większości krajów UE i do wszystkich krajów strefy Schengen (np. Niemcy, Francja, Hiszpania) wystarczy Ci dowód osobisty. W obrębie strefy Schengen kontrole graniczne zostały zniesione, co oznacza, że zazwyczaj nie musisz okazywać dokumentów;
• wyjątki - są jednak kraje, które należą do UE, ale nie są w strefie Schengen (np. Bułgaria, Cypr, Irlandia, Rumunia). Tam przy wjeździe musisz okazać ważny paszport lub dowód osobisty;
• tymczasowe kontrole - nawet w strefie Schengen kraje mogą przywrócić tymczasowe kontrole graniczne w nagłych sytuacjach (np. zagrożenie terrorystyczne), więc zawsze miej przy sobie ważny dokument tożsamości.

2. Podróże poza Unię Europejską i strefę Schengen

• paszport jest obowiązkowy - do większości krajów poza Europą oraz do niektórych krajów europejskich (jak Wielka Brytania, Rosja, Białoruś, Ukraina, Turcja) potrzebujesz wyłącznie paszportu. Dowód osobisty nie będzie tam wystarczający;
• wiza - paszport jest też dokumentem, do którego wkleja się wizę – specjalne, dodatkowe zezwolenie na wjazd i pobyt w danym kraju. Wiele krajów (jak Rosja czy Białoruś) wymaga od Polaków posiadania takiej wizy dlatego musisz go mieć, aby móc się o nią ubiegać;
• obowiązuje zasada 6 miesięcy - to bardzo ważna zasada! Co oznacza, że wiele państw wymaga, aby paszport był ważny przez co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z ich terytorium. Jeśli Twój paszport traci ważność wcześniej, możesz zostać niewpuszczony do kraju, na pokład samolotu lub mieć problem na granicy.

Co zrobić, jeśli Twój paszport jest potrzebny, ale go nie masz?

Jeśli jesteś za granicą i potrzebujesz paszportu, ponieważ go zgubiłeś lub stracił ważność, możesz złożyć wniosek o nowy dokument.

• Gdzie złożyć wniosek?: Wniosek o paszport można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym w Polsce lub u konsula za granicą. Nie ma znaczenia, gdzie jesteś zameldowany.
• Jakie dokumenty są potrzebne?: Do wniosku musisz dołączyć zdjęcie, dowód opłaty, a także Twój dotychczasowy paszport (jeśli go masz) lub dowód osobisty.
• Paszport tymczasowy: W nagłych sytuacjach (np. kradzież dokumentów, pilny wyjazd na pogrzeb) konsul może wydać Ci paszport tymczasowy. Ma on krótki okres ważności (maksymalnie 365 dni), ale pozwala na powrót do kraju lub kontynuację podróży.
• Zgubienie/kradzież: W przypadku utraty dokumentu za granicą, jak najszybciej skontaktuj się z polskim konsulatem. Urzędnik unieważni Twój stary paszport i pomoże Ci w procedurze wydania nowego.

Paszport jest absolutnie niezbędny do podróży poza strefę Schengen. Nawet w Europie, gdzie często wystarczy dowód osobisty, paszport stanowi dodatkowe zabezpieczenie i jest dowodem o wyższej wiarygodności. Pamiętaj jednak o zasadzie 6 miesięcy ważności paszportu, ponieważ jej przeoczenie może zniweczyć Twoje plany podróżne. Jeśli zgubisz paszport za granicą, zawsze możesz liczyć na pomoc polskiego konsulatu.

Ale jest jeszcze inna, bardzo ważna rola paszportu, o której chcę teraz wspomnieć – jego rola w świecie finansów i księgowości. To jest bardzo ciekawe i może zaskakujące, że paszport jest tak ważny poza podróżami.

 

Paszport w finansach, biznesie i księgowości

Paszport jest również niezbędnym narzędziem w walce z przestępstwami finansowymi jak oszustwa i pranie pieniędzy. Zapewne spotkałaś się z sytuacją, gdy bank lub biuro rachunkowe prosiło Cię o dowód osobisty lub paszport. Dlaczego to robią? Banki, biura rachunkowe i inne instytucje finansowe mają obowiązek wiedzieć, kim są ich klienci, aby zapobiegać przestępstwom. Muszą weryfikować tożsamość swoich klientów zgodnie z procedurami AML/KYC (przeciwdziałanie praniu pieniędzy i poznanie klienta). Dzięki swoim zabezpieczeniom paszport jest idealnym dokumentem do tego celu, zwłaszcza w przypadku klientów zagranicznych. Chodzi o to, żeby banki i inne instytucje finansowe wiedziały, kim są ich klienci, i mogły sprawdzić, czy pieniądze, które wpłacają, nie pochodzą z nielegalnych źródeł, np. z przestępstwa. Paszport jest jednym z najważniejszych dokumentów, który pozwala to zweryfikować. Chodzi tutaj o procedury AML/KYC, które oznaczają przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML - Anti-Money Laundering) oraz poznanie swojego klienta (KYC - Know Your Customer).

 

Ważne!
Paszport to nie tylko dokument do przekraczania granic, ale też bardzo ważne narzędzie w walce z przestępczością finansową.

 

Paszport, Twoje dane a RODO

Zapewne słyszałaś już o RODO (lub GDPR, jak mówią za granicą). To taki zbiór przepisów, które chronią Twoje dane osobowe. Paszport jest pełen takich danych, dlatego RODO jest dla niego bardzo ważne.

Paszport a Twoja prywatność

Dane z paszportu są chronione przez przepisy RODO! Paszport to nie tylko Twoje imię i nazwisko, ale też bardzo wrażliwe dane, takie jak odciski palców i wizerunek twarzy. Te dane nazywamy biometrycznymi. Firmy, które je przetwarzają, muszą:

• przechowywać je tylko tak długo, jak jest to konieczne, np. przez 5 lat w przypadku danych księgowych,
• zapewnić ich bezpieczeństwo,
• usuwać je, gdy upłynie okres przechowywania,
• dane biometryczne z paszportu mogą być przetwarzane tylko w wyjątkowych sytuacjach, z Twoją wyraźną zgodą.

 

RODO ma jasne zasady

Przetwarzanie czyli używanie tych wrażliwych danych, jest co do zasady zabronione. Firmy mogą to robić tylko w wyjątkowych sytuacjach, na przykład, gdy wyraźnie się na to zgodzisz.

Dlaczego to jest ważne?
Dzięki temu masz pewność, że Twoje odciski palców czy wizerunek twarzy nie będą przechowywane przez byle kogo "na zapas" i używane bez Twojej wiedzy.

 

Ciekawostka
odciski palców są przechowywane w bazie danych tylko na czas produkcji paszportu. To pokazuje, że państwo bardzo dba o Twoją prywatność.

 

Biura rachunkowe i inne firmy

Biura rachunkowe, banki czy inne firmy, które przechowują kopię Twojego paszportu, muszą przestrzegać RODO. Działają tutaj takie zapisy:

• zasada "minimalizacji danych" - mogą zbierać i przetwarzać tylko te dane, które są im absolutnie potrzebne do wykonania usługi, np. do rozliczenia podatków,
• polityka bezpieczeństwa - firma musi mieć specjalne procedury, które opisują, jak chroni Twoje dane. Ma też obowiązek zgłosić każde naruszenie bezpieczeństwa (np. wyciek danych) w ciągu 72 godzin,
• okres przechowywania - dane z paszportu nie mogą być przechowywane w nieskończoność. Trzeba je usunąć, kiedy przestają być potrzebne.

 

Kiedy i na jak długo można przechowywać dane z paszportu?

To zależy od celu. Oto kilka przykładów:

Rodzaj danych	Cel przetwarzania	Okres przechowywania
Dane klienta	rozliczenia finansowe i księgowe	zwykle 5 lat po zakończeniu współpracy
Dane pracownika	legalne zatrudnienie (np. cudzoziemca)	zazwyczaj 10 lat po ustaniu zatrudnienia (lub do 50 lat w wyjątkowych przypadkach)
Dane biometryczne	weryfikacja tożsamości	tylko na czas potrzebny do weryfikacji, nie do stałego przechowywania bez wyraźnej podstawy prawnej.

To bardzo ważne, żeby wiedzieć, że każda firma musi mieć taką politykę przechowywania danych. Dane z paszportu są chronione przez kilka różnych przepisów naraz: RODO, ustawę AML i prawo pracy dlatego firmy muszą bardzo uważać, żeby nie złamać żadnego z tych przepisów.

 

Paszport w codziennym życiu

W Polsce dowód osobisty jest wystarczający do załatwiania codziennych spraw. Jednak posiadanie paszportu może Ci się przydać w kilku sytuacjach:

• dokument zapasowy - jeśli zgubisz dowód osobisty, możesz użyć paszportu do potwierdzenia swojej tożsamości w banku, urzędzie czy podczas lotu krajowego,
• dla cudzoziemców w Polsce - paszport jest podstawowym dokumentem tożsamości dla cudzoziemców, potrzebnym do legalnego pobytu, pracy czy otwarcia konta bankowego,
• wysoka wiarygodność - w sytuacjach wymagających dużej pewności co do tożsamości, na przykład u notariusza, paszport może być preferowanym dokumentem ze względu na swoje zabezpieczenia.

Pojęcie "paszportu" jest używane również w innych dziedzinach, choć w nieco innej formie, np.:

• paszport dla zwierząt, który umożliwia podróżowanie z psem, kotem lub fretką po Unii Europejskiej. Zawiera dane o właścicielu, numer mikroczipa i informacje o szczepieniach, zwłaszcza przeciwko wściekliźnie oraz
• paszporty techniczne, gdzie w biznesie paszporty techniczne to dokumenty, które opisują specyfikację i historię maszyn czy urządzeń.

 

Paszporty dla zwierząt domowych

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że zwierzęta też mogą mieć swoje paszporty! Oczywiście, taki dokument działa inaczej niż ten dla ludzi, ale ma podobny cel – umożliwia przekraczanie granic.

• Paszport dla psa, kota, lub fretki - jest to oficjalny dokument, który pozwala na podróżowanie ze zwierzakiem po krajach Unii Europejskiej.
• Co zawiera? Znajdziesz w nim najważniejsze informacje o zwierzęciu i jego zdrowiu, w tym:
  • dane właściciela,
  • numer mikroczipa (to obowiązkowe! Zwierzę musi mieć wszczepiony mikroczip),
  • daty szczepień, zwłaszcza przeciwko wściekliźnie. Bez aktualnego szczepienia nie ma mowy o podróży.
• Gdzie go dostać? Taki paszport wystawia uprawniony lekarz weterynarii.

 

Ważne!

To, że Twój pupil ma paszport, nie oznacza, że może podróżować do każdego kraju. Wymogi, np. dotyczące kwarantanny, mogą się różnić w zależności od państwa.

 

Paszporty dla firm i produktów

Pojęcie „paszportu” jest używane także w biznesie, choć w bardziej przenośnym znaczeniu. Chodzi o dokumenty, które pozwalają na identyfikację, ale nie osób, a na przykład produktów.

Paszport techniczny/produkcyjny - to dokument, który opisuje specyfikację i historię danego urządzenia, np. maszyny przemysłowej. Zawiera ważne informacje, takie jak:

• • dane producenta,
  • datę produkcji,
  • wykonane przeglądy i naprawy,
  • numer seryjny, dzięki któremu można łatwo zidentyfikować dany egzemplarz.

„Paszport” cyfrowy produktu - wiele firm pracuje nad tym, aby każdy produkt, który kupujemy, miał swój „cyfrowy paszport”. Możesz sobie wyobrazić, że skanujesz kod na metce ubrania i od razu widzisz:

• • gdzie i z czego zostało wyprodukowane,
  • jaki jest jego ślad węglowy,
  • czy materiały pochodzą z recyklingu.

To wszystko ma pomóc w byciu bardziej świadomym konsumentem i weryfikować autentyczność produktów.

 

Proces wydawania paszportów

Proces wydawania paszportów ewoluuje. Podlegał zmianom na przestrzeni lat. Dziś tworzy kolejną, ciekawą kwestię, bowiem pojawiły się pewne nowości, które mają ułatwić nam życie. Takim ułatwieniem jest:

• składanie wniosku - teraz urzędnik może złożyć wniosek za Ciebie elektronicznie. To przyspiesza cały proces;
• obowiązywanie paszportu - paszport 10-letni jest wydawany już osobom od 12 roku życia. Wcześniej granica wieku była inna, co jest dobrą zmianą dla rodziców i ich starszych dzieci;
• utrata paszportu - jeśli zgubisz paszport, możesz to teraz zgłosić elektronicznie. To natychmiast unieważnia dokument i chroni Cię przed jego użyciem przez kogoś innego.

To bardzo ciekawe, że państwo coraz bardziej stawia na cyfryzację, ponieważ nowoczesne technologie pomagają chronić nasze dane. Nowe przepisy ułatwiły również wiele spraw. Dziś wniosek o paszport może za Ciebie złożyć urzędnik elektronicznie, a zgubienie dokumentu możesz zgłosić online, co natychmiast go unieważni.

 

Uzyskanie paszportu w Polsce

Proces uzyskania paszportu jest dość prosty. Postępując według poniższych kroków, bez problemu złożysz wniosek o ten dokument:

1. Przygotuj niezbędne dokumenty

1. Wniosek o wydanie paszportu - wypełnij go w punkcie paszportowym. Co istotne, obecnie nie musisz już robić tego w domu. Urzędnik wprowadzi Twoje dane do systemu, a Ty tylko sprawdzisz i podpiszesz wniosek elektronicznym podpisem na specjalnym urządzeniu.
2. Jedna kolorowa fotografia paszportowa - zdjęcie musi być aktualne i spełniać odpowiednie wymogi. Najlepiej udaj się do fotografa, który specjalizuje się w tego typu zdjęciach, ponieważ będzie wiedział, jakie kryteria musi spełnić fotografia paszportowa.
3. Dowód opłaty za paszport - potwierdzenie zapłaty wniesionej na konto danego urzędu wojewódzkiego.
4. Dotychczasowy paszport lub dowód osobisty - zabierz go ze sobą, aby urzędnik mógł potwierdzić Twoją tożsamość.

2. Znajdź punkt paszportowy

Wniosek o paszport możesz złożyć w dowolnym punkcie paszportowym na terenie całej Polski, niezależnie od tego, gdzie mieszkasz. Takie punkty znajdują się zazwyczaj w urzędach wojewódzkich lub w większych miastach. Zawsze możesz sprawdzić w Internecie, gdzie jest najbliższy punkt paszportowy.

3. Złóż wniosek

1. Udaj się do wybranego punktu paszportowego i poczekaj na swoją kolej.
2. Urzędnik poprosi Cię o dokumenty.
3. Zrobi Ci zdjęcie, jeśli go nie masz, i pobierze odciski palców (dotyczy osób, które ukończyły 12 lat).
4. Zostaniesz poproszony o podpisanie wniosku.

4. Odbierz paszport

Paszport musisz odebrać osobiście w tym samym punkcie paszportowym, w którym składałeś wniosek. Przy odbiorze dokumentu musisz okazać dotychczasowy paszport, aby został on unieważniony.

Inne ważne informacje

1. Opłata za paszport - standardowa opłata to 140 zł. Istnieją jednak zniżki dla uczniów, studentów, emerytów i rencistów, które obniżają opłatę do 70 zł. Możliwe jest też uzyskanie zniżek na Kartę Dużej Rodziny.
2. Czas oczekiwania - na paszport czeka się zazwyczaj około 30 dni.
3. Paszport dla dziecka - w przypadku dzieci, wniosek o paszport składają oboje rodzice. Dziecko musi być obecne w punkcie paszportowym, jeśli ma ukończone 5 lat.

 

Uzyskanie paszportu za granicą

Uzyskanie polskiego paszportu za granicą jest możliwe i odbywa się za pośrednictwem polskiego konsulatu. Poniżej znajdziesz szczegółową instrukcję, jak to zrobić.

1. Przygotuj niezbędne dokumenty

1. Wniosek o paszport - wypełnisz go w konsulacie. Obecnie w wielu urzędach konsularnych urzędnik wprowadzi Twoje dane do systemu, a Ty złożysz podpis elektronicznie.
2. Jedna aktualna, kolorowa fotografia paszportowa - zdjęcie powinno być zrobione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku i musi spełniać oficjalne kryteria.
3. Dowód wniesienia opłaty za paszport - opłata za wydanie paszportu w konsulacie jest zazwyczaj wyższa niż w Polsce i jest przeliczana na lokalną walutę.
4. Twój dotychczasowy paszport lub dowód osobisty - będziesz potrzebować go do potwierdzenia tożsamości. Jeśli nie posiadasz żadnego z tych dokumentów, konsul może wymagać od Ciebie innych dowodów tożsamości.
5. Jeśli zmieniono Twoje nazwisko po ślubie za granicą - będziesz musiał dostarczyć skrócony lub zupełny odpis polskiego aktu małżeństwa.

2. Umów się na wizytę w konsulacie

1. Wniosek o wydanie paszportu za granicą możesz złożyć w dowolnym polskim urzędzie konsularnym.
2. Większość konsulatów wymaga wcześniejszego umówienia wizyty za pośrednictwem internetowego systemu e-konsulat. Pamiętaj, aby zrobić to z odpowiednim wyprzedzeniem, ponieważ terminy mogą być szybko rezerwowane.
3. W niektórych urzędach istnieje możliwość złożenia wniosku bez rezerwacji, ale musisz liczyć się z kolejką.

3. Złóż wniosek w konsulacie

1. Podczas wizyty urzędnik sprawdzi Twoje dokumenty, pobierze odciski palców (jeśli masz ukończone 12 lat) oraz Twoje dane do wniosku.
2. Upewnij się, że wszystkie dane są poprawne, a następnie podpisz wniosek.

4. Odbierz paszport

1. Paszport należy odebrać osobiście w tym samym konsulacie, w którym składałeś wniosek.
2. Przy odbiorze musisz mieć ze sobą swój dotychczasowy paszport, aby został on unieważniony.

5. Ile to kosztuje i ile trwa?

1. Opłata - ceny za paszport za granicą są wyższe niż w Polsce i zależą od kursu walut.
2. Czas oczekiwania - czas oczekiwania na wydanie paszportu za granicą wynosi około 30 dni.
3. Paszport tymczasowy - w nagłych i uzasadnionych przypadkach (np. nagła choroba, kradzież paszportu, pilny powrót do kraju) konsul może wydać paszport tymczasowy. Dokument ten ma krótszy okres ważności, ale jest wydawany zazwyczaj "od ręki".

Uzyskanie paszportu za granicą jest więc procesem podobnym do tego w Polsce, ale z dodatkowym etapem w postaci wizyty w konsulacie.

 

Utrata paszportu

Jeśli zgubisz paszport, musisz działać szybko, aby uchronić się przed kradzieżą tożsamości i jak najszybciej odzyskać możliwość podróżowania. Poniżej znajdziesz instrukcje, co należy zrobić w zależności od tego, gdzie się znajdujesz.

Zgłoszenie utraty paszportu w Polsce

• zgłoś sprawę w urzędzie - udaj się do dowolnego punktu paszportowego, a jeśli w Twojej okolicy go nie ma, możesz zgłosić to w urzędzie wojewódzkim lub konsulacie. Poinformuj urzędnika o utracie dokumentu i wypełnij odpowiedni wniosek. Pamiętaj, że zgłoszenie utraty paszportu jest bezzwrotne, co oznacza, że nawet jeśli go odnajdziesz, nie będziesz mógł już go używać,
• zgłoś utratę na policji - chociaż nie jest to wymagane do unieważnienia dokumentu, zgłoszenie kradzieży na policji może być przydatne, zwłaszcza jeśli paszport został skradziony razem z innymi rzeczami,
• wniosek o nowy paszport - po zgłoszeniu utraty możesz od razu złożyć wniosek o wydanie nowego paszportu. Będziesz musiał dostarczyć zdjęcie, uiścić opłatę i, jeśli posiadasz, dowód osobisty.

Zgłoszenie utraty paszportu za granicą

Jeśli Twój paszport zaginie, zostanie zniszczony lub skradziony, musisz działać szybko. To jest znacznie bardziej złożona sytuacja, ale i tutaj istnieje ustalona procedura:
1. zgłoś utratę w polskim konsulacie. To najważniejszy krok. Udaj się do najbliższej polskiej placówki konsularnej i zgłoś utratę dokumentu. Możesz to zrobić osobiście, bez umawiania się na wizytę. Z dniem zgłoszenia paszport zostanie natychmiast unieważniony, co uniemożliwi użycie go przez inne osoby. Pamiętaj, że tego unieważnienia nie można cofnąć, nawet jeśli odnajdziesz dokument;
2. zgłoś kradzież na lokalnej policji. Jeśli podejrzewasz, że paszport został ukradziony, zgłoś to na policji. Otrzymasz zaświadczenie potwierdzające zgłoszenie, które może być pomocne przy załatwianiu formalności w konsulacie oraz w kontakcie z ubezpieczycielem;
3. złóż wniosek o paszport tymczasowy. Po zgłoszeniu utraty konsul może wydać Ci paszport tymczasowy. Jest to dokument na krótki okres, wydawany "od ręki", który pozwoli Ci wrócić do Polski lub kontynuować podróż, jeśli jest to konieczne. Aby go uzyskać:

• potrzebujesz zazwyczaj jednego aktualnego, kolorowego zdjęcia oraz potwierdzenia tożsamości (np. kopii utraconego paszportu, dowodu osobistego, jeśli go posiadasz, lub innych dokumentów),
• będziesz musiał również uiścić odpowiednią opłatę,
• paszport tymczasowy jest wydawany bez danych biometrycznych, więc nie skorzystasz z automatycznych bramek na lotnisku;

4. zastrzeż dokument w banku. Jeśli obawiasz się, że ktoś wykorzysta Twoje dane do wyłudzenia kredytu, zgłoś utratę dokumentu w swoim banku. Wiele banków umożliwia zastrzeżenie dokumentów telefonicznie, a ponadto możesz skorzystać z systemu Dokumenty Zastrzeżone Związku Banków Polskich. Jeśli masz konto w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), możesz zrobić to online, z dowolnego miejsca na świecie.

 

Unieważnienie paszportu

Unieważnienie zgubionego lub skradzionego paszportu jest podstawą. Robi się to w Twoim imieniu, aby nikt inny nie mógł się nim posłużyć. Unieważnienie jest natychmiastowe, gdy zgłosisz jego utratę w odpowiednim urzędzie. Unieważniony dokument jest automatycznie wpisywany do Rejestru Dokumentów Paszportowych, co uniemożliwia jego użycie, nawet jeśli go odzyskasz.

 

Ważne!

Jeśli zgubisz paszport, Twoim pierwszym krokiem powinno być zgłoszenie tego faktu w odpowiednim urzędzie. W Polsce będzie to punkt paszportowy, a za granicą - polski konsulat. Zgłoszenie to prowadzi do unieważnienia dokumentu i jest niezbędne, abyś mógł złożyć wniosek o nowy.

 

Jak odzyskać paszport po powrocie?

Po powrocie do Polski, aby uzyskać nowy paszport, musisz złożyć wniosek w dowolnym punkcie paszportowym. Niezbędne będą:

• zdjęcie,
• potwierdzenie opłaty,
• ewentualnie inny dokument tożsamości, jeśli go posiadasz.

 

Ważne!
Pamiętaj, że zgłoszenie utraty paszportu za granicą to konieczność, która chroni Cię przed przykrymi konsekwencjami. Działając szybko, możesz zminimalizować ryzyko i sprawnie załatwić wszystkie formalności.

 

Pozostałe informacje

Kiedy paszport jest potrzebny?

Paszport to dokument, który ma różne zastosowania w zależności od miejsca.

W Polsce paszport nie jest obowiązkowy, bowiem do załatwienia codziennych spraw na terenie Polski wystarczy Ci dowód osobisty. To on jest podstawowym dokumentem potwierdzającym tożsamość. Za to paszport jest bardzo przydatny. Jest powszechnie akceptowany w bankach czy urzędach. Jest też świetnym i cennym dokumentem zapasowym, awaryjnym, na wypadek, gdybyś utracił, zniszczył lub zgubił dowód. Zastąpi go w banku, urzędzie czy podczas krajowego lotu.

Na świecie natomiast paszport ułatwia podróże. W strefie Schengen w większości krajów UE i strefy Schengen wystarczy Ci dowód osobisty. Natomiast podróże poza strefę Schengen do takich krajów jak na przykład Wielka Brytania, Rosja czy kraje poza Europą, tutaj musisz mieć już paszport, bowiem jest on obowiązkowy. Pamiętaj również o dodatkowym wymogu czyli o tym, że obowiązuje tutaj zasada 6 miesięcy. To oznacza, że paszport musi być ważny co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z wielu krajów. To bardzo ważne i często pomijane!

 

Ważne!
Nie ulegaj "złudzeniu Schengen" i nigdy nie zakładaj, że dowód osobisty wystarczy. To, że w krajach Unii nie zawsze musisz okazywać dokumentów, nie oznacza, że tak jest wszędzie. Zawsze sprawdzaj wymogi przed podróżą, to, czego potrzebujesz, zwłaszcza przed dalekimi podróżami, aby uniknąć problemów na granicy!

 

Czy warto go posiadać?

Posiadanie paszportu to nie tylko kwestia wygody, ale i bezpieczeństwa. Chociaż dowód osobisty wystarcza do załatwiania wielu spraw w Polsce i do podróży po Unii Europejskiej, paszport daje znacznie więcej możliwości i zabezpieczeń.

 

Po co go mieć?

Oto najważniejsze powody:

1. Podróże bez ograniczeń - paszport jest niezbędny do podróży poza strefę Schengen. Nie pojedziesz bez niego do Wielkiej Brytanii, Turcji, Egiptu, USA czy Japonii. Jeśli lubisz podróżować, paszport to absolutna konieczność.
2. Dokument awaryjny - posiadanie paszportu jest Twoją polisą ubezpieczeniową na wypadek utraty dowodu osobistego. Jeśli zgubisz dowód, paszport posłuży Ci jako pełnoprawny dokument tożsamości w banku, urzędzie czy na lotnisku. Dzięki temu unikniesz wielu problemów i będziesz mógł załatwić najważniejsze sprawy, zanim wyrobisz nowy dowód.
3. Większe bezpieczeństwo - paszport jest uważany za dokument o wyższej wiarygodności niż dowód osobisty. Dzięki wbudowanym zabezpieczeniom, takim jak dane biometryczne (odciski palców i wizerunek twarzy), jest on znacznie trudniejszy do podrobienia. Właśnie dlatego paszport jest preferowany przez banki i inne instytucje finansowe, szczególnie podczas weryfikacji tożsamości klienta.
4. Szybsze procedury - w niektórych sytuacjach, na przykład u notariusza, posiadanie paszportu może przyspieszyć i ułatwić proces weryfikacji tożsamości. Jest to szczególnie przydatne, jeśli często zmieniasz adres zamieszkania, ponieważ dane z paszportu są bardziej stałe niż te w dowodzie osobistym.

 

Rekomendacja

To fascynujące, jak bardzo pojęcie "paszportu" jest szerokie. Paszport jest dokumentem, który odgrywa coraz większą rolę w naszym życiu. Potwierdza Twoją tożsamość i obywatelstwo, umożliwia swobodne podróżowanie poza Europę, a także jest niezbędny w walce z przestępczością finansową. Paszporty to nie tylko dokumenty dla ludzi, ale ogólna koncepcja, która odnosi się do dokumentów tożsamości w szerokim tego słowa znaczeniu. Dotyczy to zarówno zwierząt domowych, jak i produktów czy maszyn. Wszystkie te "paszporty" mają wspólny cel – dostarczyć rzetelnych informacji, które są istotne w danym kontekście (w podróży, w biznesie, w weryfikacji autentyczności). Zrozumienie jego funkcji i związanych z nim zasad jest dziś niezbędne dla każdego, kto chce bezpiecznie podróżować i chronić swoje dane osobowe oraz mienie.

Zdecydowanie warto posiadać paszport, nawet jeśli nie planujesz podróży poza Unię Europejską. To dokument, który daje Ci elastyczność i poczucie bezpieczeństwa w wielu sytuacjach – zarówno tych podczas podróży, jak i tych w życiu codziennym.

 

W Naszych Social Mediach

 

---

przez Autor: Monika Jadwiga Maria Gaj