Wynagrodzenia w styczniu 2022 roku wg nowych zasad
Jak co roku, w styczniu, zaczynamy wynagrodzeniowe wyliczanki. Na początku każdego roku mierzymy się ze zmianami, różnymi zasadami wyliczeń wynagrodzeń, które są wymagające i niejednokrotnie mocno niedoprecyzowane. W tym konkretnym okresie rozpoznajemy trzy różne momenty, w których musimy zastosować 3 różne schematy wyliczeń wynagrodzeń. W dużym uproszczeniu, co do zasady, naliczamy je w następujący sposób:
- wynagrodzenia mca grudnia wypłacane w mcu grudniu naliczamy wg zasad z mca grudniu danego roku i stosujemy wskaźniki obowiązujące w mcu grudniu danego roku;
- wynagrodzenia mca grudnia wypłacane w mcu styczniu naliczamy wg zasad z mca grudnia danego roku i stosujemy wskaźniki obowiązujące w mcu styczniu kolejnego roku;
- wynagrodzenia mca stycznia wypłacane w mcu styczniu naliczamy wg zasad z mca stycznia danego roku i stosujemy wskaźniki obowiązujące w mcu styczniu danego roku.
Te płacowe łamigłówki przysparzają kadrowym nie lada problemów, szczególnie na przełomie roku i w obliczu radykalnych zmian, jakie towarzyszą nam w roku obecnym. Polski Ład wprowadza szereg nowych zmian we wskaźnikach, wprowadza nowe ulgi i zasady, dokładając do tego zmiany w wyliczeniach składek ZUS. Łącznie stanowi to ogromną logistyczną krzyżówkę, z którą mierzymy się w obecnej chwili. Poskładajmy zatem te puzzle w jedną całość.
Minimalne wynagrodzenie i minimalna stawka godzinowa w 2022 roku
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie określonym w przepisach ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu.
Ważne! Od 1 stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do kwoty 3010 zł.
Pracodawca w celu ustalenia czy pracownik uzyskał w miesiącu co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, do obliczenia wysokości wynagrodzenia powinien przyjąć przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, w tym m.in.:
- wynagrodzenie zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej;
- premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe;
- dodatki – np. za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy;
- wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, za urlop dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju nie zawinionego przez pracownika;
- wyrównanie do wysokości kwoty najniższego wynagrodzenia;
- ekwiwalenty pieniężne za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy;
- świadczenia odszkodowawcze w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia.
Obliczając wysokość wynagrodzenia pracownika, nie należy uwzględniać:
- nagrody jubileuszowej;
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
- dodatku za staż pracy.
Ważne! Od 1 stycznia 2022 r. do kwoty 19,70 zł wzrośnie minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi.
Przypominając, wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, a także innych umów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej.
Dotyczy to umów zlecenia oraz innych umów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu wykonywanych przez:
- osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej;
- osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, niezatrudniającą pracowników lub niezawierającą umów ze zleceniobiorcami.
Wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej:
- dokonuje się w formie pieniężnej.
- co najmniej raz w miesiącu – w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc.
Pamiętaj!
Przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne, podmiot, na rzecz którego jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi, ma obowiązek przechowywania:
- dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług,
- dokumentów potwierdzających liczbę godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.
Umowy o dzieło, a 50% kosztów uzyskania przychodu – kiedy stosować?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje możliwość zastosowania kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50% osiągniętego przychodu. Dotyczy to również umowy o dzieło.
Na czym to polega? Wyjaśnijmy to na przykładzie.
Przykład
Zostaje zawarta umowa o dzieło, w ramach której twórca dzieła za przeniesienie prawa wzoru przemysłowego otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 10.000 zł.
W takiej sytuacji istnieje możliwość zastosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%, tj. 5000 zł.
Co to oznacza? Podatek będzie liczony od kwoty dochodu, czyli 5000 zł.
Kiedy zatem można stosować koszty uzyskania przychodu w wysokości 50%?
Autorskie koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% mają zastosowanie do:
1) zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego;
2) opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną;
3) korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Dotyczy to przychodów osiąganych z:
- działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa,
- działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
- produkcji audialnej i audiowizualnej,
- działalności publicystycznej,
- działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej,
- działalności konserwatorskiej,
- prawa zależnego do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia,
- działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.
Koszty z punktu 3 oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe.
Czy jest zatem jakiś limit, do którego można stosować koszty w wysokości 50%?
Owszem, a mianowicie w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% nie mogą przekroczyć kwoty 85.528 zł.
Uwaga!
Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej przyjmuje się je w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
Czy zakład pracy ma obowiązek stosować koszty uzyskania przychodu 50%?
Zakład pracy nie stosuje 50% kosztów uzyskania przychodów przy obliczaniu zaliczki na podatek, jeżeli otrzymał pisemne oświadczenie pracownika o rezygnacji z ich stosowania. Następuje to w miesiącu otrzymania oświadczenia lub od następnego miesiąca, jeżeli pracodawca nie miał możliwości pobrania zaliczki bez zastosowania tych kosztów.
Tym samym, jeśli np. w ramach umów o dzieło czy umów zlecenia realizowane są zlecenia dla różnych odbiorców, wykonujący dzieło, czy też zlecenie może złożyć oświadczenie, iż nie chce, aby jeden z wypłacających świadczenie stosował koszty 50%, aby nie przekroczyć limitu dopuszczalnego i potem mieć dopłatę w zeznaniu rocznym.
Ważne!
Oświadczenie to składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.
Wynagrodzenia w styczniu 2022 roku naliczamy po nowemu
Polski Ład już na początku roku będzie spędzał sen z powiek przedsiębiorcom zatrudniających pracowników. Należy pamiętać, że każde wynagrodzenie wypłacane po 1 stycznia 2022, musi być obliczone według nowych zasad.
W przypadku pracowników oznacza to 3 zmiany:
- brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku,
- konieczność policzenia tzw. „ulgi dla klasy średniej”, która ma na celu złagodzenie obciążeń podatkowych dla określonych grup zatrudnionych,
- uwzględnienie nowej skali podatkowej, obowiązującej od przyszłego roku.
Uwaga! Nie wiemy czy programy kadrowo-płacowe będą gotowe na zmiany. Warto zatem zapamiętać sposób liczenia wypłat.
Przeanalizujemy na przykładzie jak wyliczyć kwotę wypłaty netto przy założonej kwocie brutto na umowie. Załóżmy, że pracownik zarabia 10.000 zł brutto.
Składki na ubezpieczenia społeczne
W pierwszej kolejności z wynagrodzenia brutto potrąca się składki:
emerytalną 9,76% – w naszym przykładzie to 976 zł,
rentową 1,50%, czyli 150 zł,
chorobową 2,45% – co daje 245 zł.
Suma składek społecznych to 1371 zł.
Składka zdrowotna
W kolejnym kroku potrąca się składkę zdrowotną w wysokości 9%. Podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest przychód pomniejszony o składki społeczne. W naszym przykładzie to kwota:
10.000 zł – 1371 zł = 8629 zł
Składka zdrowotna wyniesie 9% x 8629 zł = 771,61 zł.
Podstawą opodatkowania jest przychód pomniejszony o składki społeczne, koszty uzyskania przychodu oraz ulgę dla klasy średniej.
Koszty uzyskania przychodów
Koszty uzyskania przychodów wynoszą 250 zł lub 300 zł – w zależności od tego, czy pracownik mieszka w innej miejscowości niż siedziba zakładu pracy oraz czy złożył stosowne oświadczenie pracodawcy. My do wyliczeń przyjmiemy 250 zł.
Ulga dla klasy średniej
Ulga dla klasy średniej wyliczana jest według skomplikowanego wzoru:
1. (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł, lub
2. (A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11.141 zł
gdzie „A” oznacza przychód.
W naszym przykładzie przychód wynosi 10.000 zł, zatem korzystamy ze wzoru numer 2:
(10.000 zł x (-7,35%) + 819,08 zł) / 0,17 = 494,59 zł
Ulga dla klasy średniej wynosi 494,59 zł.
Podstawa opodatkowania
Podstawa opodatkowania wynosi zatem:
10.000 zł – 1371 zł – 250 zł – 494,59 zł = 7884,41 zł.
Jednak zgodnie z zasadą zapisaną w Ordynacji Podatkowej, podstawę opodatkowania zaokrągla się matematycznie do pełnych złotych. W naszym przykładzie podstawa opodatkowania wynosi ostatecznie 7884 zł.
Podatek
Czas wyliczyć podatek dochodowy PIT. Według ustawy wynosi on 17%. Jeśli pracownik złożył swojemu pracodawcy odpowiednie oświadczenie (PIT-2), to wyliczony podatek pomniejsza się o kwotę będącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Skala podatkowa od 2022 r. określa kwotę wolną na poziomie 5100 zł, zatem w danym miesiącu wyliczony podatek pomniejsza się o 5100 zł x 1/12 = 425 zł.
Podatek wynosi:
7884 zł x 17% – 425 zł = 915,28 zł.
Po zaokrągleniu podatek wynosi ostatecznie 915 zł.
Wynagrodzenie netto
Jeżeli pracownik zrezygnował z Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK), to w tym momencie możemy ustalić kwotę jego wypłaty „do ręki”. Będzie to przychód brutto pomniejszony o składki społeczne, składkę zdrowotną oraz podatek PIT.
W naszym przykładzie będzie to kwota:
10.000 zł – 1371 zł – 776,61 zł – 915 zł = 6937,39 zł
Wynagrodzenie pracownika, który nie należy do PPK wynosi 6937,39 zł.
W tym miejscu chcemy zaznaczyć, że kalkulator umieszczony na stronach rządowych błędnie podaje minimalnie różną kwotę.
PPK
Jeśli pracownik nie zrezygnował z PPK, to jego wynagrodzenie będzie różne od wyliczonego powyżej. Z wyliczonego wynagrodzenia zostanie jeszcze odjęta składka PPK pracownika, domyślnie wynosząca 2%, oraz podatek od składki PPK pracodawcy wpłaconej w danym miesiącu do danego TFI, domyślnie wynoszącej 1,5%. Policzmy to.
Wpłata pracownika w wysokości 2% przychodu wynosi 200 zł.
Wpłata pracodawcy w wysokości 1,5% przychodu wynosi 150 zł. 17% podatku z tej kwoty daje 26 zł.
Z wyliczonego wynagrodzenia do ręki zostanie zatem dodatkowo strącona kwota 226 zł, a pracownik ostatecznie otrzyma 6711,39 zł.
Wynagrodzenie pracownika, który należy do PPK wynosi 6711,39 zł.
Podstawa prawna:
- art. 1 ust.1a-1b, art. 6, art. 8 ust.1, art. 8a, art. 8c ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207),
- rozporządzenie z 14.09.2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1690),
- art. 22. ust. 9 pkt 3 ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.),
- art. 27 i art. 32 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu na dzień 1.01.2022 r.,
- art. 16 i art. 22 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.),
- art. 79 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.) – w brzmieniu na dzień 1.01.2022 r.,
- art. 63 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.),
- art. 26 i art. 27 ustawy z 4.10.2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1342 ze zm.).
Stan prawny aktualny na dzień 25.11.2021 r.
źródło: taxalert.lex.pl