Wakacje od ZUS – informacje ogólne

Rząd wprowadził rozwiązanie o nazwie Wakacje od ZUS. W promocyjnych materiałach rządowych czytamy m.in, że:

„Wakacje składkowe to liczne korzyści dla przedsiębiorcy. Dzięki rozwiązaniu: corocznie obniżysz koszty prowadzenia działalności gospodarczej, Twoje składki na ubezpieczenia społeczne w wybranym przez Ciebie miesiącu zostaną opłacone przez państwo, będziesz mieć ciągłość świadczeń, masz wybór – to Ty decydujesz, czy w miesiącu zwolnionym od składek wyjedziesz na urlop czy pracujesz i osiągasz z tego tytułu przychód. 
W każdym roku – po spełnieniu warunków – będziesz mógł skorzystać z ulgi, która odpowiada maksymalnie sumie miesięcznych własnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Jeżeli w danym roku zmienią się wysokości składek, będzie Ci przysługiwała większa wartościowo ulga. Ustawa, która wprowadza wakacje składkowe została przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii wspólnie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.”

Link do ustawy

Ale czy na pewno tak jest? W naszej ocenie nie do końca jest to prawdą, bowiem wszystko zależy od punktu widzenia. Po wnikliwych analizach z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że jest to rozwiązanie, które owszem, zwolni Cię z płacenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, jednakże symbolicznie. Dlaczego? Otóż dlatego, że nikt na tym etapie nie mówi Ci o zasadniczym fakcie. Zgodnie z zapisami ustawy jesteś zobowiązany przygotować całą dokumentację, przeprowadzić jej szczegółowe analizy i napisać wnioski do ZUS z inną wymagalną dokumentacją, którą rzecz jasna nie zawsze potrafisz sam sporządzić. W takiej sytuacji będziesz zmuszony skorzystać z wiedzy, doświadczania i usług Twojej Księgowej, za które zapłacisz. Czy zatem pozyskane oszczędności będą godne Twojej uwagi? Czy skórka ta jest warta wyprawki? Sam zdecydujesz co z tym fantem zrobisz. Do wyboru masz trzy opcje: zrobić to wszystko samemu, zlecić usługę Twojej Księgowej lub zwyczajnie odpuścić. Zanim jednak podejmiesz tak ważną decyzję zapraszam Cię do zapoznania się ze wszystkimi niezbędnymi informacjami.

Zapraszam do lektury 🙂

Czym są wakacje składkowe

To ulga przeznaczona wyłącznie dla przedsiębiorcy czyli dla Ciebie. Daje Ci ona realną możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS wyłącznie na Twoje własne:

• obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe,

• dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – jeśli podlegałeś ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku o zwolnienie oraz w miesiącu, który go poprzedzał.,

• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy – jeśli je opłacasz.

Ulga ta definitywnie wyłącza tych przedsiębiorców, którzy korzystają z ulgi na start, bowiem Ci opłacają wyłącznie składkę zdrowotną.

Wakacje od ZUS obejmują okres tylko jednego, dowolnie wybranego przez Ciebie miesiąca w każdym roku kalendarzowym. Nie obejmują jednak składek na ubezpieczenie zdrowotne ani składek, które masz obowiązek opłacać za osoby, które ubezpieczasz, czyli np.: za swoich pracowników lub zleceniobiorców (pracownika czy sp. z o.o. ten zapis nie dotyczy). Zwolnienie jest dobrowolne, sam zatem decydujesz czy i kiedy będziesz chciał z niego skorzystać. Ulga ta nie obejmuje zwolnienia z opłacania przez Ciebie składki zdrowotnej i jest przyznawana na Twój wniosek złożony wyłącznie drogą elektroniczną.

Kogo dotyczą wakacje składkowe

Zwolnienie z opłacania składek ZUS w systemie tzw. wakacji składkowych nie dotyczą wszystkich. Grupami, które mogą skorzystać z zapisu tej ustawy są wyłącznie przedsiębiorcy opłacających składki z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oparte na wpisie do CEIDG (KRS w tej sytuacji odpada) – mówi o tym art. 8 ust 6 pkt 1. Do tych uprzywilejowanych grup należą:

1. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, w tym komornicy oraz

2. wspólnicy spółki cywilnej dla których składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe są obowiązkowe.

Wszyscy w/w muszą być zgłoszeni na odpowiednich kodach do tytułów ubezpieczeń. Kody ZUS biorące udział w tej zabawie to:

• 0510/0512 (art. 18),
• 0570/0572 (art. 18a),
• 0590/0592 (art. 18c).

Nie ma tutaj absolutnie żadnego znaczenia wybrana forma opodatkowania. 

Kogo nie dotyczą wakacje składkowe

• opłacających wyłącznie składkę zdrowotną

• wspólników spółki jawnej

• wspólników spółki partnerskiej

• wspólników spółki komandytowej

• udziałowców jednoosobowych spółek z o.o.

• osób współpracujących

• twórców

• artystów

• osób prowadzących placówki oświatowe

Od kiedy obowiązują wakacje składkowe

Od 1 listopada 2024 roku możesz wnioskować o swoje wakacje składkowe. Stosowny wniosek o skorzystanie z ulgi złożysz elektronicznie za pomocą swojego profilu w PUE ZUS.

Ważne!
W 2024 roku z wakacji składkowych możesz skorzystać tylko w grudniu, czyli wniosek składasz w listopadzie. Nie ma przeszkód, abyś w grudniu 2024 roku złożył kolejny wniosek o zwolnienie za styczeń 2025 roku. W takim przypadku możesz mieć zmniejszone obciążenie składkowe za dwa miesiące z rzędu.

Warunki do spełnienia w wakacjach składkowych

Warunki, jakie musisz wypełnić są 4 i muszą być spełnione wszystkie. Są to warunki kwotowe i liczbowe. Możesz zatem skorzystać z wakacji składkowych, jeśli jesteś przedsiębiorcą i łącznie spełnisz poniższe warunki główne, a mianowicie:

• w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o zwolnienie podlegałeś dobrowolnie lub obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,

→ osobę ubezpieczoną uważa się za zgłoszoną jeżeli choć przez jeden dzień miesiąca podlegała pod ubezpieczenia ZUS

→ w przypadku składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe skorzystanie z wakacji składkowych będzie możliwe, jeżeli dobrowolnie podlegałeś ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku

→ warunek jest spełniony w danym miesiącu jeżeli podlegasz w nim pod ubezpieczenie chorobowe przynajmniej 1 dzień.

Ważne!
Ponieważ ubezpieczenie chorobowe jest dla Ciebie dobrowolne, uzyskasz zwolnienie z opłacenia składki na to ubezpieczenie, jeśli jesteś nim objęty w miesiącu, w którym składasz wniosek oraz miesiąc wcześniej. Musisz podlegać temu ubezpieczeniu choć po jednym dniu w obu miesiącach.

• w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o zwolnienie ubezpieczałeś (w ubezpieczeniu emerytalnym, rentowych i wypadkowym lub zdrowotnym) nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych (w tym siebie czyli 9+1),

→ wliczamy wszystkich zgłoszonych przez płatnika składek bez względu na składki do których osoba ubezpieczona jest zgłoszona w tym pracowników, zleceniobiorców, uczniów, osoby współpracujące, nianie (jeżeli ich wynagrodzenie przekracza ½ minimalnego wynagrodzenia za pracę), prokurentów, …. Nie ma znaczenia wymiar czasu pracy, okres trwania ubezpieczenia

→ nie wliczamy – osób na urlopach wychowawczych, macierzyńskich, rodzicielskich, bezpłatnych – jeżeli okres w/w przerw trwał cały miesiąc

→ Spółki Cywilne – osoby zgłoszone przez spółkę nie mają wpływu na liczbę osób zgłoszonych przez wspólnika

Przy ustalaniu limitu istotna jest liczba osób podlegających do ubezpieczeń w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca. Oznacza to, że jeśli złożysz wniosek w listopadzie 2024 roku o zwolnienie za grudzień 2024 roku, to ustalasz liczbę osób, które w październiku (od 1 do 31 października 2024 roku) podlegały ubezpieczeniom choć jeden dzień.

Ważne! 
Do limitu 10 ubezpieczonych wliczają się następujące osoby: Ty, czyli wnioskujący przedsiębiorca, pracownicy, zleceniobiorcy (z wyłączeniem uczniów i studentów do 26 roku życia),osoby, które z Tobą współpracują.

• w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku o zwolnienie osiągnąłeś roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub nie osiągnąłeś żadnego przychodu z działalności gospodarczej w ostatnich 2 latach kalendarzowych,

Ważne!
Jeśli chcesz złożyć wniosek w listopadzie 2024 roku o wakacje od składek za grudzień 2024 roku, weź pod uwagę przychód za lata 2023 i 2022. Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku, czyli w roku kalendarzowym 2022 albo 2023.

Przychód 2022	Przychód 2023	Prawo
0,00	0,00	Tak
>= 8 696 000,00	>= 8 696 000,00	Nie
< 8 696 000,00	>= 8 696 000,00	Tak
< 8 696 000,00	< 8 696 000,00	Tak
0,00	< 8 696 000,00	Tak
8 696 000,00	0,00	Tak

Przychód osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, która jest dodatkowo wspólnikiem spółki cywilnej, spółki jawnej, partnerskiej, uwzględnia łączny przychód uzyskany z jednoosobowej działalności gospodarczej oraz przychody z udziału w spółce. Przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone są proporcjonalnie do prawa do udziału. 

• w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia tego wniosku i w poprzednim roku kalendarzowym nie wykonywałeś pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy,

→ za byłego pracodawcę uznaje się podmiot, na rzecz którego – w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym – wykonywałeś czynności (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) wchodzące w zakres Twojej działalności. Określenie końca weryfikowanego terminu jako „do dnia” oznacza – łącznie z tym dniem

→ wykonywanie w ramach stosunku pracy czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej pracy na rzecz byłego pracodawcy dotyczy także przypadku, w którym „(…) zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywa się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy (…)” (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022)

→ pod pojęciem byłego pracodawcy „(…) należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę.(…)” (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022). ZUS wskazuje, że nie dotyczy to jednak wykonywania pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego pod warunkiem, że w całym okresie wykonywania tej pracy (w ramach stosunku pracy) nie było właściwe ustawodawstwo polskie (Pismo z 22.02.2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/1329/2022)

→ wyrok SN z 23.03.2010 r., I UK 323/09 „(…) Zwrot „wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej” z art. 18a u.s.u.s. z 1998 r. należy odnieść do czynności zatrudnienia (obowiązków) powierzonych przez pracodawcę i wykonywanych faktycznie przez pracownika na konkretnym stanowisku pracy, a nie do wszystkich czynności jakie pracownik może wykonywać np.: z racji posiadanych przez niego kwalifikacji, bądź też do działań o takim samym lub podobnym charakterze.(…)”

Przykład
Prowadzący działalność gospodarczą od 1 września 2024 roku złożył wniosek o wakacje składkowe 30 listopada 2024 roku. Aby spełnić warunek, nie może wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w okresie od 1 stycznia 2023 roku do 30 listopada 2024 roku.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Złóż wniosek w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Przykładowo, jeśli chcesz uzyskać zwolnienie z opłacania składek ZUS za mc grudzień, złóż wniosek w mcu listopadzie. W kolejnych latach będzie obowiązywać ta sama zasada. Wniosek o skorzystanie z rozwiązania będziesz mógł złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany przez Ciebie miesiąc zwolnienia ze składek.

Ważne! 
Jeśli złożysz wniosek w innym terminie niż wskazany w przepisach, nie zostanie on rozpatrzony.

Gdzie załatwisz sprawę

Wniosek możesz złożyć tylko przez internet na profilu płatnika w e-ZUS/ PUE ZUS.  

Kto może złożyć wniosek

Możesz złożyć wniosek samodzielnie ze swojego profilu płatnika na PUE/eZUS. Wniosek może również złożyć w Twoim imieniu Twój pełnomocnik z profilu płatnika, jeśli ma do tego stosowne umocowania. Sam zdecyduj, kto ma zająć się Twoją sprawą. Pamiętaj, że pełnomocnik czyli Twoja Księgowa pobierze za tą usługę swoje honorarium.

Co zrobić krok po kroku

• Złóż wniosek o zwolnienie z opłacania składek ZUS

Złóż wniosek, korzystając z platformy e-ZUS/ PUE ZUS. Zaloguj się i przejdź na Konto płatnika. Przygotuj wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc) i podpisz go profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a następnie wyślij.

Termin na złożenie wniosku mija w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Przykładowo, jeśli chcesz uzyskać zwolnienie z opłacania składek ZUS za grudzień, złóż wniosek w listopadzie. Jeśli złożysz wniosek w innym terminie niż wskazany w przepisach, nie zostanie on rozpatrzony.

• ZUS sprawdzi twój wniosek

ZUS sprawdzi poprawność złożonych dokumentów.

Jeżeli wniosek ma braki formalne – na przykład nie ma wszystkich wymaganych informacji, albo dokumentów – ZUS wezwie Cię do ich uzupełnienia. Będziesz mieć na to co najmniej 7 dni, licząc od dnia otrzymania wezwania. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, twoja sprawa nie będzie dalej rozpatrywana.

• ZUS rozstrzygnie o zwolnieniu

Jeśli Twój wniosek odpowiada wymogom formalnym, a Ty spełniasz warunki do uzyskania zwolnienia, ZUS poinformuje Cię o jego przyznaniu.

W przeciwnym razie ZUS zdecyduje o odmowie zwolnienia.

Wszystkie pisma w sprawie wakacji składkowych (decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania i informacje) ZUS doręczy Ci w postaci elektronicznej przez e-ZUS/ PUE ZUS. Odbieraj korespondencję na bieżąco, to znacznie przyspieszy obsługę wniosku. Informację o oczekującej korespondencji otrzymasz na podany przez Ciebie adres e-mail lub numer telefonu.

• Ile będziesz czekać

Nie dłużej niż miesiąc. Termin może się wydłużyć do 2 miesięcy (dostaniesz o tym informację z ZUS).

• Jak możesz się odwołać

Jeżeli ZUS odmówi Ci zwolnienia lub uwzględni Twój wniosek tylko w części, otrzymasz decyzję. Od decyzji przysługuje Ci odwołanie za pośrednictwem Oddziału (Inspektoratu) ZUS do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych właściwego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Na odwołanie będziesz mieć miesiąc, licząc od dnia doręczenia decyzji – zgodnie z pouczeniem zawartym w decyzji.

Odwołanie możesz przygotować na piśmie lub złożyć ustnie do protokołu. Odwołanie powinno zawierać: oznaczenie sądu, nazwisko i imię oraz dokładny adres osoby wnoszącej odwołanie, znak i datę zaskarżonej decyzji, określenie oraz uzasadnienie wniosków i zarzutów, podpis osoby wnoszącej odwołanie lub podpisującej odwołanie z upoważnienia.

Ile zapłacisz

Usługa ta jest bezpłatna w ZUS. Usługa ta również jest bezpłatną, jeśli wykonasz wszystko sam. Natomiast jeśli z różnych przyczyn nie będziesz mógł sobie z tym poradzić sam i zlecisz wykonanie wszystkich czynności Twojej Księgowej licz się z tym, że będziesz musiał zapłacić za tą usługę. Ten rodzaj usługi jest usługą dodatkowo płatną, nie jest wliczona w cenę podstawową obsługi księgowej. Zatem zanim zlecisz zadania upewnij się co do kwoty honorarium jakie pobierze Twoja Księgowa.

Czy za miesiąc objęty zwolnieniem trzeba składać deklaracje

Wakacje składkowe nie zwalniają cię z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania ze zwolnienia.

Złóż wymagane dokumenty do 20. dnia następnego miesiąca:

• ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa:

  • 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

  • 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),

  • 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).

• ZUS RCA z aktualnym obowiązującym cię kodem prowadzenia działalności i składkami na ubezpieczenie zdrowotne ewentualnie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskałeś zwolnienia z tej składki

• ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zatrudniasz pracowników lub zleceniobiorców

• ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.

Jeśli masz zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, a opłacasz składki tylko za siebie, nie wykazujesz tego w deklaracji.

Jeśli masz obowiązek opłacania składek za innych ubezpieczonych, uwzględniasz w deklaracji ich składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Jeżeli nie złożysz wymaganych dokumentów, ZUS zrobi to za ciebie na podstawie dostępnych danych. Dokumenty te nie będą obejmowały dokumentów za twoich pracowników. Utworzenie dokumentów może się wiązać z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.

Jeżeli otrzymasz odmowę bez względu na to, czy złożysz odwołanie od decyzji czy nie, musisz złożyć za miesiąc, o który wnioskowałeś, dokumenty rozliczeniowe z rozliczonymi składkami na zasadach ogólnych. Musisz też opłacić należne składki.

Na tym kończymy pierwszą część publikacji z serii: „Wakacje od ZUS” w całości poświęconej zagadnieniom ogólnym.

Niebawem na naszym blogu pojawi się druga część publikacji, w której znajdziesz informacje szczegółowe. Omówię tam m.in.: jak wypełnić wniosek do ZUS, jakie złożyć dokumenty rozliczeniowe, jak odwołać się od decyzji i wiele wiele więcej.

Polecam i zapraszam

Dział: KSIĘGOWOŚĆ

Dział: DORADZTWO PODATKOWE

„MANUFAKTURA.KONIN” – TWOJA KSIĘGOWOŚĆ