Wynagrodzenia w 2022 roku – ulgi i zwolnienia podatkowe

Od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład wprowadza nowe ulgi i zwolnienia podatkowe, które będą miały wpływ na kalkulacje wynagrodzeń.

 

Na sposób obliczania wynagrodzeń w 2022 r. wpływ będą miały nie tylko zmiany w skali podatkowej, czy brak odliczenia składki zdrowotnej, ale również nowe ulgi i zwolnienia. Przygotowując się do wypłaty wynagrodzeń na nowych zasadach należy poinformować pracowników o możliwości złożenia przez nich stosownych wniosków i oświadczeń, tj:

 

Wraz ze wzorami wniosków i oświadczeń warto również wysłać do pracowników informacje wyjaśniające zasady ich stosowania. Poniżej lista takich zmian.

 

Informacja dla pracowników w 2022 roku

Ulga dla klasy średniej

Od 1.01.2022 r. płatnik będzie pomniejszał dochód pracowników o kwotę ulgi dla klasy średniej, jeśli podatnik (pracownik) uzyskał w danym zakładzie pracy przychody:

  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
  • w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11.141 zł,
  • które podlegają opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej – z wyłączeniem przychodów wolnych od podatku.

Jeśli powyższe warunki zostaną spełnione to pracodawca ma obowiązek zastosowania ulgi dla klasy średniej. Jednak pracownik może złożyć sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla pracowników. Wniosek pracownik będzie składał odrębnie dla każdego roku podatkowego.

 

Przykład

W styczniu 2022 r. pracownik otrzymał wynagrodzenie w wysokości 6000 zł. Poza wynagrodzeniem pracownik nie otrzymał innych świadczeń stanowiących przychód ze stosunku pracy. Pracownik nie złożył pracodawcy wniosku o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi.

Kwota ulgi dla pracownika wyniesie 198 zł, zgodnie z obliczeniem:

(6000 zł x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17

Płatnik (pracodawca) przed obliczeniem zaliczki na podatek pomniejszy dochód do opodatkowania uzyskany w styczniu o kwotę 119,41 zł.

 

Ulga dla klasy średniej nie będzie stosowana przez płatnika przy obliczaniu miesięcznej zaliczki na podatek, jeśli przychody uzyskane ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy będą niższe od kwoty 5701 zł. W przypadku takiej wysokości przychodów, pomimo likwidacji prawa do zmniejszenia zaliczki na podatek o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru tej składki), pracownik nie otrzyma niższego wynagrodzenia. Jest to związane z wyższą kwotą wolną od podatku.

 

Ulga dla pracowników stosowana będzie przy obliczaniu zaliczek na podatek oraz w rozliczeniu rocznym. Fakt, że pracodawca zastosował ulgę dla pracowników ustalając miesięczny dochód do opodatkowania nie oznacza, że w każdym przypadku ulga będzie zastosowana przy rozliczeniu rocznym.

 

W skali całego roku kwota ulgi będzie mogła być zastosowana, jeśli suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów:

  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, oraz
  • przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne,

podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej (z wyłączeniem przychodów wolnych od podatku) wyniesie co najmniej 68.412 zł i nie przekroczy kwoty 133.692 zł.

 

Mogą zdarzyć się przypadki, że pracodawca w trakcie roku podatkowego zastosował ulgę przy ustaleniu dochodu do opodatkowania, ale pracownik nie będzie miał prawa do zastosowania ulgi w rozliczeniu rocznym i w konsekwencji, jeśli nie ma prawa do innych ulg, będzie zobowiązany dopłacić podatek.

 

Taka sytuacja może zdarzyć się w przypadku gdy:

  1. pomimo iż miesięczne przychody ze stosunku pracy mieszczą się w granicach od 5701 zł do 11.141 zł:
  • w trakcie roku pracownik uzyska prawo np. do zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego i przychód roczny ze stosunku pracy będzie niższy od kwoty 68.412 zł,
  • w trakcie roku pracownik uzyska prawo do dodatkowej premii, której wysokość może spowodować, że roczne przychody przekroczą kwotę 133.692 zł,
  • pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców i łączne roczne przychody przekroczą kwotę 133.692 zł,
  • pracownik uzyskuje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej i łączne roczne przychody przekroczą kwotę 133.692 zł;
  1. tylko w niektórych miesiącach roku pracownik uzyskuje przychód ze stosunku pracy w wysokości co najmniej 5701 zł z uwagi na prawo np. do premii kwartalnej, ale przychód roczny ze stosunku pracy będzie niższy od kwoty 68.412 zł.

 

W przedstawionych przypadkach, aby uniknąć dopłaty podatku pracownik może złożyć pisemny wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla pracowników. Wniosek pracownik może złożyć w dowolnym momencie roku podatkowego.

 

Przykład

Pracownica w ciąży od stycznia do mają w każdym miesiącu uzyskała przychód w wysokości 6000 zł. W każdym z tych miesięcy pracodawca zastosował ulgę dla pracowników ustalając podstawę obliczenia zaliczki na podatek.

Od czerwca pracownica uzyskała prawo do wynagrodzenie chorobowego, a następnie zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego.

Suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów ze stosunku pracy wyniosła 35.177,40 zł. W trakcie roku pracownica nie uzyskała dodatkowych przychodów ze stosunku służbowego, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W rozliczeniu rocznym ulga nie będzie stosowana ponieważ suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów ze stosunku pracy będzie niższa od kwoty 68.412 zł.

 

Ulga dla klasy średniej nie będzie stosowana do przychodów uzyskiwanych z działalności wykonywanej osobiście tj. przychodów uzyskiwanych z tytułu umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego, także w przypadku gdy umowy te pracownik zawiera z własnym pracodawcą. Jeśli pracownik poza przychodami ze stosunku pracy uzyskuje także przychody z tytułu np. umowy zlecenia do przychodów uprawniających do ulgi nie będą zaliczane przychody z umowy zlecenia.

Prawo do złożenia wniosku o niestosowanie KUP

Od 2022 r. pracownik ma możliwość złożenia pisemnego wniosku o pobór zaliczek bez stosowania kosztów uzyskania przychodów (250 zł). Wniosek należy składać co roku.

Płatnik nie stosuje kosztów uzyskania przychodów najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.

 

Wniosek o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów pozwoli uniknąć dopłaty podatku, jeśli pracownik zatrudniony jest u kilku pracodawców jednocześnie. W takim przypadku, każdy pracodawca obliczając zaliczkę na podatek ma obowiązek stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 250 zł lub podwyższonych w wysokości 300 zł (jeśli pracownik złożył oświadczenie, że jego miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę). W rozliczeniu rocznym łączna kwota zastosowanych KUP zostaje ograniczona do kwoty 4500 zł za rok podatkowy lub 5400 zł w przypadku gdy miejsce zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.

Jeśli pracodawca przy obliczaniu zaliczki na podatek stosuje podwyższone koszty uzyskania przychodów, pracownik przed złożeniem wniosku o pobór zaliczek bez stosowania kosztów uzyskania przychodów, powinien złożyć wniosek o rezygnację ze stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.

 

Przykład

Pracownik w okresie od stycznia do grudnia 2022 r. był zatrudniony u dwóch pracodawców. Każdy pracodawca przy obliczaniu zaliczki stosował podstawowe koszty uzyskania przychodów, co oznacza że w 2022 r. zastosowane w trakcie roku koszty uzyskania przychodów wyniosły 6000 zł zgodnie z obliczeniem:

(250 zł x 12 miesięcy) + (250 zł x 12 miesięcy) = 6000 zł

W rozliczeniu rocznym zastosowane za rok podatkowy koszty uzyskania przychodów nie będą mogły przekroczyć kwoty 4500 zł.

 

Podwyższenie kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5100 zł

Obliczoną zaliczkę na podatek płatnik będzie zmniejszał o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, która od 2022 r, będzie wynosiła 425 zł miesięcznie (5100 x 1/12) – do końca 2021 r. była to kwota 43,76 zł miesięcznie.

Kwota zmniejszająca podatek może być stosowana przy obliczaniu zaliczki na podatek przez płatnika tylko w przypadku, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie PIT-2. Oświadczenie zachowuje ważność w kolejnych latach, jeśli informacje przekazane w oświadczeniu nie uległy zmianie. 

Uwaga!

Jeśli pracownik złożył już pracodawcy oświadczenie PIT-2 przed 2022 r. nie musi składać ponownie oświadczenia PIT-2 w 2022 r., jeśli informacja przekazana w oświadczeniu nie uległa zmianie.

W oświadczeniu pracownik stwierdza, że:

  • nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,
  • nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
  • nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej, najmu lub dzierżawy opodatkowanych według skali podatkowej,
  • nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,   
  • ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

 

Jeśli przynajmniej jeden z tych warunków nie został spełniony (pracownik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, otrzymuje emeryturę) pracownik nie powinien składać oświadczenia PIT-2.

Jeśli pracownik jest zatrudniony w kilku zakładach pracy PIT-2 powinien złożyć tylko jednemu wybranemu pracodawcy.

Jeśli pracownik pomimo spełniania warunków do zastosowania kwoty zmniejszającej podatek, nie złożył PIT-2 lub złożył, ale po pierwszej wypłacie wynagrodzenia w roku podatkowym, pracodawca przy obliczaniu zaliczki na podatek w danym roku podatkowym nie będzie stosował kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek, natomiast pracownik w rozliczeniu rocznym będzie mógł zastosować kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 5100 zł.

 

Nowelizacja katalogu zwolnień

Od 2022 r. do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostaną dodane nowe zwolnienia od podatku, z których będzie mógł skorzystać podatnik, uzyskujący przychody:

  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
  • z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,
  • z pozarolniczej działalności gospodarczej, opodatkowanych według skali podatkowej, podatkiem liniowym, z której opłaca się podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej albo opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

 

Ulga na powrót

Jeżeli osoba powróciła do Polski i przeniosła tu swoją rezydencję podatkową to może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przychodów do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł.

Zwolnienie może być stosowane przez 4 kolejno po sobie następujące lata podatkowe, licząc od początku roku, w którym pracownik przeniósł miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego.

Zwolnienie przysługuje pod warunkiem, że:

  1. po powrocie wszystkie przychody podlegają opodatkowaniu w Polsce, oraz
  2. osoba, która powróciła do Polski mieszkała poza terytorium Polski przez co najmniej 3 lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok powrotu, oraz
  3. posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż RP państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub miała miejsce zamieszkania:
    • nieprzerwanie co najmniej przez okres 3 lat w państwie członkowskim UE lub państwie należącym do EOG, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, (…), lub
    • w Polsce nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających 3 lata kalendarzowe w których nie mieszkałeś w Polsce,

oraz

  1. posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Aby skorzystać ze zwolnienia pracownik powinien złożyć oświadczenie o spełnieniu warunków jej stosowania. W oświadczeniu, które jest potwierdzeniem, że pracownik spełnia warunki do stosowania zwolnienia należy dodatkowo wskazać rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia przez płatnika (pracodawcę).

 

Ulga dla rodzin 4+

Jeżeli pracownik wychowuje co najmniej 4 dzieci może skorzystać ze zwolnienia od opodatkowania przychodów w wysokości do 85.528 zł.

Aby skorzystać z tego zwolnienia należy w danym roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci:

  • wykonywać władzę rodzicielską,
  • pełnić funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub
  • sprawować funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a
  • w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywać ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawować funkcję rodziny zastępczej.

Zwolnienie przysługuje w stosunku do dzieci:

  1. małoletnich,
  2. pełnoletnich, które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  3. pełnoletnich do ukończenia 25. roku życia, uczących się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:
  • nie uzyskały przychodów opodatkowanych podatkiem liniowym lub zryczałtowanym podatkiem, z wyjątkiem przychodów z najmu opodatkowanych tym podatkiem,
  • nie podlegały opodatkowaniu,
  • na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
  • nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, z tytułu zbycia udziałów i instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych z podatku (ulga dla młodych; ulga dla powracających z zagranicy), w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Przy ustalaniu prawa do zwolnienia nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Aby skorzystać ze zwolnienia pracownik powinien złożyć pracodawcy oświadczenie o spełnieniu warunków jej stosowania.

 

Zwolnienie dla pracujących emerytów

Jeżeli pracownik jest w wieku emerytalnym, ale nadal pracuje to może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przychodów do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł.

Zwolnieniu podlegają przychody otrzymane przez podatnika:

  • po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety,
  • po ukończeniu 65. roku życia w przypadku mężczyzny,

pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym oraz mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

  • emerytury lub renty rodzinnej,
  • świadczeń pieniężnych otrzymywanych po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy;
  • uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego.

Aby skorzystać ze zwolnienia pracownik powinien złożyć pracodawcy oświadczenie o spełnieniu warunków jej stosowania.

Uwaga!

Jeśli pracownik korzysta z kilku zwolnień (PIT zero dla młodych, ulga na powrót, zwolnienie na 4 dzieci, zwolnienie dla emerytów) suma przychodów zwolnionych od podatku nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85.528 zł.

Składanie oświadczeń

Płatnik (pracodawca), który otrzyma oświadczenie zastosuje zwolnienie:

  • najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie,
  • nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika.

W każdym momencie pracownik może powiadomić pracodawcę o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia np. o utracie prawa do zwolnienia. W takim przypadku płatnik nie uwzględnia zwolnienia najpóźniej od kolejnego miesiąca, w którym otrzymał powiadomienie.

W przypadku oświadczeń składanych w celu zastosowania nowych zwolnień od podatku w przepisach nie wskazano, że składa się je odrębnie dla każdego roku podatkowego. Płatnik, który otrzyma zwolnienie stosuje je nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika. W przypadku ulgi na powrót zwolnienie będzie jednak można stosować przez okres nie dłuższy niż 4 kolejno po sobie następujące lata podatkowe.

Uwaga!

Powyższe oświadczenia pracownik składa pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Wspólne opodatkowanie z małżonkiem

W nowym roku pracownik, podobnie jak w latach poprzednich będzie mógł złożyć pracodawcy oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem.

Oświadczenie może złożyć pracownik, jeśli jego małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów, a w przypadku gdy przewidywane dochody pracownika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, także w przypadku gdy małżonek pracownika uzyskuje dochody które nie przekroczą kwoty 120.000 zł.

Oświadczenie to upoważnia pracodawcę do zastosowania

  • 17% stawki podatku za wszystkie miesiące roku podatkowego i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę zmniejszającą podatek (425 zł) – w przypadku dochody pracownika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej (120.000 zł), a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów,
  • 17% stawki podatku za wszystkie miesiące roku podatkowego – gdy dochody pracownika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów lub dochody małżonka nie przekroczą pierwszego przedziału skali podatkowej (120.000 zł).

Od nowego roku pracownik nie będzie mógł rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko – nie będzie zatem składał oświadczenia w tej sprawie pracodawcy. Od 2022 r. dla osób samotnie wychowujących dzieci została przewidziana nowa ulga.

 

 

Podstawa prawna

art. 21 ust. 1 pkt 148, art. 21 ust. 1 pkt 152-154, art. 21 ust. 39, art. 21 ust. 43-44, art. 22 ust. 2, art. 22 ust. 9 pkt 1-3, art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, art. 26 ust. 1 pkt 2a, art. 32 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128) – stan prawny wersja obowiązująca od 1.01.2022 r.

Stan prawny aktualny na dzień 15.12.2021 r.

źródło: taxalert.lex.pl